05 January 2012

«Αυτά είναι του Χαλιμά»...

του Παντελη Mπουκαλα, Καθημερινή, 4/1/2012


Τόσο στις ιστοσελίδες όσο και στις σελίδες των εφημερίδων που αναπαρήγαγαν την προς Ρωμαίους επιστολή του, είδα ότι ο πεζογράφος κ. Νίκος Παπανδρέου, της γνωστής μοιραίας οικογένειας, υπογράφει ως «Ν. Τρότκσυ (παρατσούκλι), κατά κόσμον Νίκος Παπανδρέου». «Τρότκσυ»; Και ουχί Τρότσκυ; Μπα, αναγραμματισμός θα ’ναι, δεν μπορεί. Τσακώθηκαν δυο γραμματάκια πάνω στο πληκτρολόγιο, το κάπα και το σίγμα, ποιο θα μπει πρώτο και ποιο δεύτερο, νίκησε για μια φορά το κάπα, και ιδού ο Λέων Τρότσκυ αναβαπτιζόμενος σε Ν. Τρότκσυ. Είναι στη μοίρα άλλωστε του ονόματος του Ρώσου επαναστάτη να ταλαιπωρείται στα ελληνικά: Στη δίκη της «17 Νοέμβρη» ο πρόεδρος του δικαστηρίου έλεγε και ξανάλεγε «τροσικιστές» με την ίδια ξινίλα και αποστροφή που θα έδειχνε αν έλεγε «βασιβουζούκοι» ή «βάνδαλοι».

Δεν ξέρω σε ποια επαναστατική περίοδο της ζωής του απέκτησε ο κ. Ν. Παπανδρέου το τροτσκιστικό του παρατσούκλι. Το κείμενό του πάντως στην ιστοσελίδα «iefimerida», με το οποίο ξιφούλκησε υπέρ του αδερφού του Γεωργίου, δείχνει ότι τυγχάνει τύπος άκρως παρορμητικός. Κι έτσι όπως γράφει εν βρασμώ ψυχής, τα ελληνικά του εκτίθενται ανοικονόμητα και λαθοβριθή, κάθε άλλο παρά ελληνικά λογοτέχνη. Σε ορισμένες φράσεις χάνει η μάνα το παιδί, το δε ρήμα χάνει το υποκείμενό του. Σε κάποιο σημείο η Χαλιμά των αραβικών παραμυθιών αλλάζει φύλο και γίνεται ο Χαλιμάς: «Αυτά είναι του χαλιμά» γράφει ο κ. Ν. Παπανδρέου και διαβάζουμε εμβρόντητοι εμείς. Ονομα διγενές και τρικατάληκτο, λοιπόν. Η Χαλιμά, ο Χαλιμάς - τα χάλια μας. Γλωσσικά και όχι μόνο.

Αλλά φυσικά δεν είναι γλωσσικό το ζήτημα, ούτε οικογενειακό. Πολιτικό είναι, παρότι στα μέρη μας και τα γλωσσικά και τα οικογενειακά ζητήματα, πολιτικά είναι. Ο κ. Ν. Παπανδρέου, θυμωμένος (εξ ου και οι γλωσσικές ατασθαλίες, υποθέτουμε), εμφανίζεται σαν αυθεντικός ερμηνευτής της βουλήσεως του υψηλού αδερφού του και σαν ο μοναδικός γνήσιος υπερασπιστής του, τώρα που στρέφονται εναντίον του ακόμα και τα πνευματικά ή πολιτικά τέκνα του. Και στην προσπάθειά του να φιλοτεχνήσει την αγιογραφία του δρακοντοκτόνου Γεωργίου, να τον εμφανίσει με ωραίο πράσινο φωτοστέφανο, τον παρουσιάζει σαν εισηγητή, σε παγκόσμιο επίπεδο, της Υπουργικής Δημοκρατίας. Γράφει λοιπόν (κι εγώ παραθέτω με σέβας, «αυτούσια και χωρίς αλλαγές», όπως έπραξαν και οι υπεύθυνοι της ιστοσελίδας): «Πιο ελεύθερα πρωθυπουργός να αφήνει τους υπουργούς του, χωρίς ενδείξεις, αλλά περιμένοντας πρωτοβουλίες δικές τους, δεν έχει περάσει. [...] Μεγαλύτερη δυνατότητα ανεξάρτητης δράσης υπουργών δεν έχει ξαναγίνει στην ιστορία μας»...

Η αλήθεια είναι ότι επί Γ.Α. Παπανδρέου έγιναν πολλά που δεν είχαν ξαναγίνει. Πολλά και παραμυθένια. Και μόνον ένας Χαλιμάς θα μπορούσε να τα περιγραψει καλά, για να τα μάθουν οι επόμενες γενιές και να καμαρώνουν.

02 January 2012

Οι καρέκλες

του Ι. Κ. Πρετεντέρη, ΤΑ ΝΕΑ, 29/12/2011


Σχεδόν πριν από εξήντα χρόνια, το 1952, ο Ευγένιος Ιονέσκο έγραψε ένα έργο που θεωρείται από τις κορυφαίες στιγμές του «Θεάτρου του Παραλόγου». Είναι «Οι καρέκλες».

Δυο άνθρωποι σε ένα απομονωμένο νησί, ο Γέρος και η Γριά, περιμένουν να έλθει ο Ρήτορας για να αποκαλύψει στην ανθρωπότητα το μήνυμα που δίνει νόημα στη ζωή.

Περιμένοντας, μεταφέρουν στη σκηνή άδειες καρέκλες για να καθήσει το ακροατήριο που θα έλθει να ακούσει τον Ρήτορα. Σαράντα, πενήντα, εξήντα καρέκλες στοιβάζονται στη σκηνή αλλά κανείς δεν έρχεται να καθήσει. Παραμένουν κενές. Ο Γέρος και η Γριά συνεχίζουν να κουβαλούν και άλλες.


Σιγά σιγά, προσποιούνται μεταξύ τους ότι οι καρέκλες γεμίζουν κόσμο και ότι ένα άφαντο ακροατήριο περιμένει με αγωνία το μήνυμα του Ρήτορα. Τίποτα! Κανείς δεν εμφανίζεται να τον ακούσει. Οι καρέκλες παραμένουν άδειες.

Κάποια στιγμή, σε μια σκηνή γεμάτη πλέον με καρέκλες αλλά άδεια από ανθρώπους, εμφανίζεται ο Ρήτορας που ο Γέρος και η Γριά περιμένουν με τόση αδημονία. Αποδεικνύεται, όμως, ότι ο Ρήτορας είναι κουφός, ότι δεν έχει να αποκαλύψει κανένα μήνυμα ή ότι (σε πιο πρόσφατες σκηνοθετικές εκδοχές του έργου) μιλάει μια ακατάληπτη γλώσσα. Απελπισμένοι, ο Γέρος και η Γριά αυτοκτονούν.

Αξίζει να σκεφτεί κανείς ότι ο Ιονέσκο έγραψε αυτό το υπέροχο έργο χωρίς να έχει γνωρίσει το ΠΑΣΟΚ. Χωρίς να ξέρει ότι εδώ και εβδομάδες περιμένουν και εκεί να εμφανιστεί ένας Ρήτορας για να πει κάτι.

Οτι κάποιοι στο ΠΑΣΟΚ στοιβάζουν άδειες καρέκλες σε μια σκηνή όπου δεν υπάρχει κανείς διότι το ακροατήριο είναι άφαντο, απουσιάζει ή έχει αποχωρήσει και βρίσκεται αλλού. Και ότι μόνο εκείνοι που κουβαλάνε τις καρέκλες προσποιούνται ότι βρίσκονται σε μια αίθουσα γεμάτη με κόσμο που περιμένει με αγωνία να ακούσει τον Ρήτορά τους.

Σημείωσα από την αρχή ότι «Οι καρέκλες» θεωρούνται κορυφαίο δείγμα του «Θεάτρου του Παραλόγου». Δεν ξέρω αν κάποιοι προτίθενται να ιδρύσουν και μια «Πολιτική του Παραλόγου» - ίσως να μην είναι κακή ιδέα...

Η χώρα βρίσκεται ίσως στο πιο κρίσιμο σταυροδρόμι της σύγχρονης ιστορίας της. Μέσα στις επόμενες μέρες θα πρέπει να διαπραγματευτεί και να συνομολογήσει μια εξαιρετικά δύσκολη συμφωνία. Μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα φανεί αν μπορεί να διασφαλίσει την παρουσία της στην Ευρώπη. Μέσα στους επόμενους μήνες θα κληθεί να εκλέξει μια νέα κυβέρνηση.

Στο ΠΑΣΟΚ, όμως, η έλευση του Ρήτορα ανεβλήθη για τις 4 Ιανουαρίου. Ώς τότε, οι συνήθεις ύποπτοι θα συνεχίσουν να στοιβάζουν άδειες καρέκλες σε μια άδεια σκηνή.
http://www.motorcyclegloves.info/
http://www.gamos-portal.gr/

01 January 2012

Όσα παίρνει... κι όσα φέρνει ο άνεμος...

Γλυκές εορταστικές αναμνήσεις...

της Ισμήνης

Τα δώρα τα φέρνει ο Άγιος Βασίλης και ο Άγιος Βασίλης φέρνει τα δώρα την Πρωτοχρονιά. Εγώ έτσι ήξερα έτσι μεγάλωσα.

Τώρα γιατί, πώς και πότε από κάποια στιγμή και μετά ακολουθήσαμε το Ευρωπαϊκό σύστημα και αρχίσαμε να ανταλλάσσουμε δώρα τα Χριστούγεννα, αυτό δεν μπορώ να το καταλάβω. Άσε που και τα δώρα των εορτών αυτών, ειδικά προς τα μικρά παιδιά, έχασαν την αξία τους και την μοναδικότητά τους, γιατί πλέον όλοι οι γονείς και φίλοι με το παραμικρό αγοράζουν δώρα στα παιδάκια. Άντε μετά να περιμένει με λαχτάρα το παιδί το δώρο του Αι Βασίλη!!

Θυμάμαι... τα Χριστούγεννα που απαραιτήτως έπρεπε να νηστέψουμε και ανήμερα να σηκωθούμε να πάμε στην εκκλησία από τις 6 το πρωί, γιατί έλεγε ο μπαμπάς, ο Χριστός τότε γεννήθηκε!

Θυμάμαι… ότι μετά άρχιζα να μετράω τις ημέρες μέχρι την Πρωτοχρονιά που θα ερχόταν ο Άγιος Βασίλης να φέρει τα δώρα. Τι λαχτάρα κι ας ήτανε το πιο μικρό δωράκι, δεν κοίταζα το μέγεθος αλλά το αναμενόμενο δώρο του Αι Βασίλη και δεν νηστεύαμε, ήτανε η γιορτή που μπορούσαμε να φάμε απ' όλα!

Στο πατρικό μου σπίτι είχαμε μια μεγάλη σκαλιστή μαύρη μαντεμένια σόμπα που την μπουκώναμε με κάρβουνο με το χωνί από το πάνω στόμιο της, τι ωραία ζέστη που έβγαζε. Το κάρβουνο στοιβαγμένο στο πλυσταριό.

Θυμάμαι... μας είχαν πει ότι τα δώρα τα έβαζε ο Άγιος Βασίλης στα καλά παιδάκια μέσα στα παπούτσια τους που έβρισκε δίπλα στη σόμπα ή στο τζάκι.

Θυμάμαι... που κάθε βράδυ πριν πάω να κοιμηθώ, έπαιρνα ευλαβικά τα καλά μου τα παπούτσια, πήγαινα στην μαμά μου και την ρωτούσα:
- Σήμερα θα έρθει ο Άγιος Βασίλης;
- Όχι, μου απαντούσε, θα σου πω πότε.

Πήγαινα τα παπούτσια στην θέση στους απογοητευμένη που δεν ήτανε αυτή η ημέρα. Αλλά κάθε βράδυ έκανα την ίδια διαδρομή και ρωτούσα το ίδιο πράγμα, μέχρι να πάρω την πολυπόθητη απάντηση. Και τελικά όταν άκουγα ... ναι σήμερα άσε τα παπούτσια δίπλα στην σόμπα, δεν μπορούσα να κοιμηθώ από τη χαρά μου.

Περίμενα ξάγρυπνη να ακούσω τα βήματά του, ώσπου με έπαιρνε ο ύπνος. Θυμάμαι... με τη λαχτάρα σηκωνόμουν το πρωί να δω τι μου έφερε ο Άγιος Βασίλης.

Και το πιο αστείο ήτανε ότι πότε δεν έβρισκα τα δώρα μου μέσα στα παπούτσια μου δίπλα στη σόμπα. Πάντα τα έβρισκα κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο που στεκότανε στολισμένο στο σαλόνι. Αλλά ποτέ δεν αναρωτήθηκα γιατί; Και κάθε χρόνο έκανα την ίδια ερώτηση!

- Σήμερα θα έρθει ο Άγιος Βασίλης μαμά;

Και ξέρετε κάτι ... ακόμα και σήμερα που έχουν περάσει τόσα χρόνια, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, πριν πάω για ύπνο, βάζω τα παπούτσια μου κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο! Ποτέ δεν ξέρεις…