15 November 2009

Συρία II

της Ισμήνης

Σήμερα θα εξερευνήσουμε την παλιά πόλη της Δαμασκού. Σταματάμε στο παρεκκλήσιο του Αγίου Παύλου κοντά στον δρόμο και κατά μήκος του τείχους της παλαιάς πόλης με τα μικρά παλαιοπωλεία. Μπαίνουμε στη μοναδική πύλη των ρωμαϊκών τειχών και διασχίζουμε την Βία Ρέκτα, ένα δρόμο 1,5 χλμ της ρωμαϊκής και μεσαιωνικής Δαμασκού. Στην εκκλησία-κατακόμβη του Αγίου Ανανία μας λένε ότι εκεί βαφτίσθηκε ο απόστολος Παύλος και έγινε χριστιανός, ανέκτησε δε την όραση από τον Άγιο Ανανία, που την είχε χάσει λόγω απιστίας και αμφισβήτησης στο χριστιανισμό.

Η έδρα του Πατριαρχείου της Αντιόχειας είναι στη Δαμασκό, το οποίο είναι τρίτο στην τιμητική τάξη των πατριαρχείων μετά της Κωνσταντινουπόλεως και της Αλεξάνδρειας. Μέσα στην παλιά πόλη το κτίσμα, επιβλητικός ο χώρος που αποπνέει μια ηρεμία. Σταματάμε στον ναό και αναζητάμε τον επιστάτη να μας ανοίξει την εκκλησία να προσκυνήσουμε και ένα περίεργο πράγμα, όλοι σαν να είμαστε συνεννοημένοι νοιώσαμε ότι ακουμπάμε Ελλάδα σε μια ξένη χώρα!

Κατευθυνόμαστε στο μεγάλο Τζαμί των Ομαγιάδων και υποχρεωτικά μας φοράνε φούστα (όσες είμαστε με παντελόνια), μακρύ πανωφόρι με μανίκια (όσες είναι με κοντομάνικο) και μαντήλι στο κεφάλι να κρύβονται καλά τα μαλλιά μας και ο λαιμός. Μπαίνουμε στο τζαμί κρατώντας τα παπούτσια στο χέρι, που να τα αφήσεις, γίνεται ο χαμός από κόσμο.

Η τεράστια αίθουσα προσευχής ανακατασκευάστηκε μετά από τεράστια πυρκαγιά το 1893 και εκεί βρέθηκε το σκήνωμα του Ιωάννου του Βαπτιστή που λατρεύεται και από του μουσουλμάνους ως προφήτης. Στη μέση του τεμένους ένα τεράστιο παρεκκλήσι με το σκήνωμα του Αγίου όπου ο κόσμος προσεύχεται σιωπηλά. Στα τζαμιά δεν υπάρχουν κεριά και κουτιά είσπραξης χρημάτων, αλλά όπου υπάρχει παρεκκλήσιο για προσευχή, όλα έχουν ανοίγματα για να ρίχνουν οι πιστοί τον όβολό τους.

Πολύς ο κόσμος αλλά με κατάνυξη και προσήλωση προσεύχονται σε όποιο σημείο τους βολεύει και σε όποια στάση ικεσίας τους εκπροσωπεί, χωρίς να κοιτάζουν γύρω τους, εκτός βέβαια από εμάς τους τουρίστες που παίρνουμε πόζες για φωτογράφηση, ακόμα και δίπλα σε προσευχόμενους.

Αρχικά η συνολική έκταση που καταλάμβανε το τζαμί ήταν πάνω από 4.000 τετραγωνικά μέτρα, αλλά σεισμοί και πυρκαγιές έχουν ελαττώσει το εμβαδόν του σε λιγότερο από 1.000 τ.μ. Το πολύχρωμο και περίτεχνο μωσαϊκό δάπεδο έγινε με συνεργασία βυζαντινών τεχνιτών και φυσικά δεν υπάρχει καμία αναπαράσταση ζωντανών υπάρξεων.

Βγαίνουμε στην εξωτερική ιερή αυλή. Χώρος επιβλητικός που εντυπωσιάζει με την ήρεμη μνημειώδη ατμόσφαιρα. Σώζονται ακόμα υπέροχα χρυσά και πολύχρωμα ψηφιδωτά στους τοίχους και στις καμάρες, με άπειρα φυτά, σχήματα, κτίσματα, φυλλώματα, τοπία, κλασσικές κολώνες, περίπτερα. Αφού βγάλαμε φούστες, ζακέτες και μαντήλια βρισκόμαστε μπροστά στη κεντρική πλατεία που ξεκινάει η σκεπαστή αγορά Σουκ- αλ Χαμιδίγια.

Στο σημείο της αγοράς υπήρχε παλιά τάφρος. Άρχισε να κατασκευάζεται το 1780 μέχρι το 1863 επί βασιλείας του Οθωμανού σουλτάνου Αμπντούλ Χαμίντ Β’ όπου πήρε και το όνομά του. Οι τοίχοι είναι ψηλοί και ενώνονται με αψίδες. Από την οροφή κρέμονται πολυέλαιοι και γιρλάντες από πολύχρωμα φωτάκια.

Μπροστά στην πλατεία πλήθος κόσμου ανακατεμένο με ευρωπαϊκές και παραδοσιακές ενδυμασίες και αμέτρητοι υπαίθριοι πωλητές. Κουκιά, λούπινα, βραστά καλαμπόκια, χυμό από βατόμουρα, ξηρούς καρπούς όλων των ειδών και των χρωμάτων, φραγκόσυκα καθαρισμένα, διάφορα φρούτα, κεμπάμπ, πίττες… Όλα αυτά τα πουλάνε σε αυτοσχέδια καρότσια και βέβαια αμφιβόλου καθαριότητας! Η πλατεία, μια απέραντη χαβούζα από σκουπίδια, νερά, πλαστικά ποτήρια, χαρτοπετσέτες, χυμούς πεταμένους, φλούδια από καλαμπόκια και φλούδια από σπόρια . Όλοι πίνουν, τρώνε σπόρια και φτύνουν τα φλούδια. Είδα Mercedes με σοφέρ να οδηγεί, να μιλάει στο κινητό, να τρώει σπόρια και να φτύνει τα τσόφλια από το παράθυρο.

Μέσα στην αγορά επικρατεί το αδιαχώρητο. Πουλάνε της Παναγιάς τα μάτια, ό,τι μπορεί να φαντασθεί ο άνθρωπος, αλλά ειδικά αυτή η αγορά έχει γυναικεία, παιδικά και είδη ταξιδιού. Αν δεις κάτι που σου αρέσει, π.χ. ένα παραδοσιακό καφτάνι, και σταματήσεις να ρωτήσεις τιμή κλπ, ο πωλητής πριν καν το καταλάβεις, σε ανεβάζει μέσα από στενές σκάλες σε ένα χώρο που δεν έχεις φαντασθεί ότι μπορεί να υπάρχει, κι εκεί σου απλώνει την πραμάτεια του. Άλλο θέλεις και άλλα σου βγάζει. Αν βρεις αυτό που θέλεις, αρχίζει ένα ανελέητο παζάρι. Το αντικείμενο του πόθου σου μπορείς να το αγοράσεις στο ¼ της αρχικής τιμής που σου λέει, αλλά όταν φύγεις θα βρει να σου κάνει και ένα μικρό δωράκι κι από πάνω! Υπάρχουν άλλες 2 αγορές στη Δαμασκό, η μία με παραδοσιακά αντρικά ρούχα. Η άλλη είναι η γραφική αγορά των μπαχαρικών .

Βγαίνοντάς από την αγορά συναντάμε υπαίθριους τσαγκάρηδες και με 2 ευρώ μας αλλάζουν τσακ–μπαμ τα τακούνια των παπουτσιών μας. Διαπίστωση μετά από τόσο συνωστισμό. Δεν μας κλέψανε, ούτε στην Ιορδανία!

Μέσα σε όλη αυτή την πολυκοσμία, σε όλα αυτά τα δρομάκια και τους δρόμους που περάσαμε και διασχίσαμε διάφορες γειτονιές, δεν συναντήσαμε ζητιάνους με εκτεθειμένα σακατεμένα χέρια και πόδια, μανάδες με μισοκοιμισμένα παιδιά καθισμένες κατάχαμα, καθαριστές παρ–μπριζ αυτοκινήτων, επαίτες, μεθυσμένους και χαρμανιασμένους! Γέλασα όμως απίστευτα όταν ένας 16χρονος μου έκανε καμάκι! Έχουμε και λέμε, κάνοντας σούμα στις ανδρικές εκδηλώσεις (κοινώς κόλλημα), έτσι και έχει η γυναίκα διάθεση … οι προτάσεις πέφτουν βροχή! Αρκεί να κλείσεις συνωμοτικά το μάτι!