11 July 2011

Όταν μετα-λαμβάνουν τα ευρώ

Λουκρητία, protagon.gr, 11/7/2011

Υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν και άνθρωποι που δεν πιστεύουν στα Θεία. Ανεξαρτήτως σε ποια κατηγορία ανήκετε, ο συνδετικός κρίκος ανάμεσά σας είναι ακριβώς αυτό στο οποίο διαφωνείτε. Για να το θέσω πιο απλά, μπορεί κάποιος να έχει αποφασίσει εκ πεποιθήσεως να μην συμμετέχει στα εκκλησιαστικά μυστήρια, αλλά αν κοιτάξει πιο καλά στον καθρέφτη θα δει τον εαυτό του σαν κλωστίτσα από το ράσο του ιερέα που πρωτοστατεί στην κυριακάτικη λειτουργία. Ακουσίως έχει φροντίσει να διατηρείται απρόσκοπτα, μέσω των αντιπροσώπων του Θεού, το δικαίωμα της θρησκευτικής έκφρασης του πιστού. Και σύμφωνα με τις διαβεβαιώσεις του υπουργού Οικονομικών μετά και την συνάντηση που είχε με τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Ιερώνυμο, το αντίδωρο δεν πρόκειται να πάψει να αλλάζει χέρια και η γιαγιά θα συνεχίσει να κοινωνά σώμα Χριστού και ευρώ φορολογούμενου πολίτη.

Πολλοί θα σκέφθηκαν πως τώρα, εν μέσω κρίσης, η επίσκεψη του κ. Βενιζέλου στην Διαρκή Ιερά Σύνοδο είχε άκρως σημειολογικό χαρακτήρα. Ακούς τις περικοπές που έχουν προβλεφθεί στο Μεσοπρόθεσμο κι αμέσως σταυροκοπιέσαι επικαλούμενος το όνομα του Παντοδύναμου. Πολύ λογικό. Από την άλλη, αρκετοί θα το είδαν ως μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να γίνει ρύθμιση σχέσεων Κράτους-Εκκλησίας. Αναμενόμενο αλλά δυστυχώς κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται να συμβεί. Μια αόρατη δύναμη, σαν αυτή που εμπόδιζε την Οσία Μαρία την Αιγυπτία να εισέλθει στον ναό, φαίνεται να έχει απλωθεί πάνω από την μισθοδοσία των εφημέριων κληρικών και να την προστατεύει.

Αν θα έπρεπε κάπως να σκιαγραφήσουμε τις δοσοληψίες μεταξύ Κράτους και Εκκλησίας όλα αυτά τα χρόνια, θα μπορούσαμε να διαλέξουμε το σκηνικό του Γολγοθά, μόνο που στην προκειμένη περίπτωση δεν θα είχε σχήμα κρανίου, αλλά ταμείου. Αν θα έπρεπε να περιγράψουμε την πορεία της εκκλησιαστικής περιουσίας, θα βλέπαμε πως είναι σαν τα σημάδια που έχει πάνω της η Ιερά Σινδόνη. Χρειάζεται ειδική επεξεργασία των στοιχείων για να βρεις την άκρη του νήματος και την αλήθεια.

Μέχρι και σήμερα δεν υπάρχει λεπτομερής καταγραφή της περιουσίας -που να είναι τουλάχιστον διαθέσιμη δημοσίως- αλλά είναι γνωστό πως ένα πολύ μεγάλο μέρος της απαλλοτριώθηκε από το Κράτος κι έτσι προέκυψε ο νόμος 536/1945, στον οποίο προβλέπεται ως ανταπόδοση η καταβολή της μισθοδοσίας των ιερέων της Εκκλησίας από την Πολιτεία. Από την μεριά τους, οι Ενοριακοί ναοί όφειλαν τότε να καταβάλουν το 25% των ακαθάριστων εσόδων τους στην τοπική οικονομική εφορία. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας των συνταγματαρχών, το ποσοστό της εισφοράς από 25% έφτασε το 35% με τον νόμο 469/1968, αλλά προεκλογικά επί Σημίτη, ένας άλλος νόμος, ο 3220/2004, ήρθε να καταργήσει την υποχρέωση της Εκκλησίας να εισφέρει στον κρατικό προϋπολογισμό με το προαναφερθέν ποσοστό. Μα αυτή δεν ήταν η μόνη ελάφρυνση που έγινε στο εκκλησιαστικό ταμείο. Την ίδια χρονιά, καταργείται επίσης ο φόρος 10% που επιβαρύνει τα μισθώματα από την εκμίσθωση γαιών και οικοδομών εμπορικού χαρακτήρα της Εκκλησίας και των ναών γενικά (νόμος 3296/2004).

Σίγουρα κάποιοι από εσάς τώρα, έχετε ήδη στρέψει το βλέμμα σας στον ουρανό προσπαθώντας να επικοινωνήσετε με τον Θεό ζητώντας Του εξηγήσεις. Ας μεταφέρουμε όμως το βλέμμα μας στο σήμερα. Ο κ. Βενιζέλος, εξερχόμενος από την αίθουσα όπου συνεδριάζει η ΔΙΣ, δήλωσε πως το ποσό που θα εξοικονομούσε το Κράτος από μια πιθανή διακοπή της μισθοδοσίας των κληρικών δεν θα ήταν ιδιαίτερα σημαντικό. Αλλά όπως όλοι ξέρουμε, τα νούμερα είναι σχετικά. Όπως ακριβώς και η πίστη. Μια ματιά στον προϋπολογισμό του 2010 που βρίσκεται στην ιστοσελίδα του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, φτάνει για να ηχήσουν μέσα μας οι αναστάσιμες καμπάνες. Διακόσια είκοσι έξι εκατομμύρια ευρώ για τους μισθούς του εφημεριακού κλήρου (κωδ. 2892) και άλλα έξι εκ. ευρώ για τους μισθούς των αρχιεπισκόπων και ιεροκηρύκων (κωδ. 0371). Αν ανατρέξετε στις 28 σελίδες που αφορούν τις πιστώσεις του Υπουργείου Παιδείας, γρήγορα θα διαπιστώσετε πως τα μόνα που ξεπερνούν αυτό το ποσό είναι οι δαπάνες για μισθούς της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Είναι λοιπόν τόσο ασήμαντο το ποσό; Δεν γνωρίζω. Το σίγουρο όμως είναι πως τουλάχιστον με την μη κατάργηση της μισθοδοσίας του εκκλησιαστικού κλήρου από το Κράτος, το όραμα του πρωθυπουργού να γίνουμε Δανία του Νότου παραμένει ζωντανό, μιας κι εκεί οι ανάγκες χρηματοδότησης της Ευαγγελικής Λουθηριανής Εκκλησίας της Δανίας καλύπτονται από τους πολίτες, μέσω των φόρων τους, κατά 1,5% και από την Πολιτεία κατά 13%, ενώ η δεύτερη έχει την υποχρέωση να καλύπτει πλήρως και την μισθοδοσία των επισκόπων. Βοήθειά μας.