Τραγικό φαινόμενο γυναικοκτονιών στην Ιταλία

του Θεόδωρου Ανδρεάδη-Συγγελλάκη, 
Εφημερίδα Συντακτών, 21/8/2013

Το φαινόμενο παίρνει διαστάσεις σχεδόν ανεξέλεγκτες στην Ιταλία, εξ ου και το έχουν ονομάσει «femminicidio», «γυναικοκτονία». Κάθε δύο ημέρες, μια Ιταλίδα δολοφονείται από τον πρώην ή νυν σύντροφό της ή από άνδρες που δεν δέχονται το τέλος μιας σύντομης σχέσης. Από την αρχή του 2013 σχεδόν ενενήντα γυναίκες έχασαν τη ζωή τους –ο τραγικός αυτός ρυθμός σοκάρει.

Από τις πιο πρόσφατες περιπτώσεις, εκείνη μιας κοπέλας τριάντα ενός ετών, της Λουτσία Μπελούτσι, η οποία δολοφονήθηκε από τον πρώην αρραβωνιαστικό της, τον Βιτόριο Τσικολίνι, γνωστό δικηγόρο της Βερόνας, σαράντα πέντε ετών. Τη στραγγάλισε επειδή εκείνη, μετά από δείπνο στην ορεινή περιοχή Τρεντίνο, δεν δέχτηκε να ξαναείναι μαζί. Ο Τσικολίνι ταξίδεψε διακόσια χιλιόμετρα με το πτώμα της πρώην κοπέλας του στο κάθισμα του συνοδηγού και πάρκαρε, επί τρεις ημέρες, το αυτοκίνητο μέσα στο γκαράζ της μητέρας του.

 Ιστορία με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες, η οποία συγκλόνισε την Ιταλία, χωρίς να αποτελεί, δυστυχώς, μοναδική περίπτωση: Στη Σικελία, μια γυναίκα σαράντα οκτώ ετών πυροβολήθηκε θανάσιμα από τον κατά δέκα χρόνια μεγαλύτερό της σύζυγο με τον οποίο ήταν σε διάσταση, ενώ άπλωνε τα ρούχα στο μπαλκόνι του σπιτιού της μητέρας της.

 Και σε αυτή την περίπτωση ο δολοφόνος δεν μπορούσε να δεχτεί τον οριστικό και αμετάκλητο χωρισμό. Ή, μάλλον, δεν κατάφερνε να δεχτεί ότι η σύζυγός του είχε δικαίωμα να αποφασίσει, αυτόνομα και ελεύθερα, πώς ήθελε να εξελιχθεί η ζωή της.

 «Προσοχή, μη λέτε ποτέ ναι όταν σας προτείνουν το λεγόμενο τελευταίο ραντεβού, τη συνάντηση που θα έπρεπε, θεωρητικά, να χρησιμεύσει για να λυθούν τα προβλήματα του παρελθόντος. Μπορεί να πρόκειται για άκρως επικίνδυνη παγίδα», συμβουλεύει τις Ιταλίδες η Τζούλια Μπουντζόρνο, μία από τις γνωστότερες δικηγόρους της χώρας τους.

 Η κυβέρνηση του Ενρίκο Λέτα μόλις ενέκρινε νέα μέτρα κατά της βίας σε βάρος των γυναικών: στην περίπτωση που οι κατηγορούμενοι είναι νυν ή πρώην σύντροφοι οι προβλεπόμενες ποινές αυξάνονται κατά ένα τρίτο, παρέχεται δωρεάν νομική βοήθεια στις γυναίκες εκείνες που δεν έχουν οικονομική ευχέρεια, ενώ οι υπεύθυνοι παρενοχλήσεων και βίαιης συμπεριφοράς μπορεί να συλλαμβάνονται επ’ αυτοφώρω.

 Πέρα, όμως, από την αναγκαία αντίδραση του κράτους, παραμένει ακατανόητο πώς, εν έτει 2013, τόσοι άνδρες, συχνά σχετικά νέοι, συνεχίζουν να θεωρούν τις συζύγους, τις αρραβωνιαστικές ή φίλες τους αντικείμενα, μια περιουσία που μπορούν να διαχειριστούν όπως εκείνοι νομίζουν και επιθυμούν. Μια παραληρηματική αντίληψη, η οποία συνεπάγεται ότι αν το θύμα δείξει πως δεν είναι αντικείμενο αλλά άνθρωπος, πρέπει να τιμωρηθεί με τον χειρότερο τρόπο. Με τη στέρηση του ίδιου του δικαιώματος στη ζωή.

 Πρόκειται για θέμα αγωγής, για ελλιπή αυτοπεποίθηση των ανδρών, για τη χειρότερη κληρονομιά βάρβαρων παραδόσεων. Και η οικονομική κρίση, πιθανώς, συμβάλλει στην ενίσχυση ενός κτηνώδους ενστίκτου, το οποίο, όμως, προϋπάρχει και τίποτα απολύτως δεν μπορεί να το δικαιολογήσει.

 Το μόνο που θα ‘θελα να πω είναι ότι πρέπει να μην αφήσουμε το φαινόμενο των «γυναικοκτονιών», της βίας και των παρενοχλήσεων να καλύπτεται από σιωπή, ντροπή ή αδιαφορία.

 Η καταγγελία είναι το ισχυρότερο όπλο. Στην Ιταλία, όπως και στην Ελλάδα, όπου έχω την αίσθηση ότι το πρόβλημα είναι εξίσου τραγικό.