της Λώρης Κέζα, ΒΗΜΑ,
Η αγιαστούρα είναι συνυφασμένη με την καθημερινότητα του Έλληνα.
Ψιλικατζίδικο ανοίγει και φωνάζει τον παπά να ευλογήσει. Η κλασική
ελληνοπούλα ονειρεύεται να ανέβει τα σκαλοπάτια της εκκλησίας,
εικονίσματα κοσμούν δημόσια κτήρια ενώ η κρατική τηλεόραση αναμεταδίδει
ολόκληρη τη λειτουργία. Σε κάθε επίσημη περίσταση εφορμούν ρασοφόροι. Ας
θυμηθούμε σκηνές όπως οι ορκωμοσίες των κυβερνήσεων με τα θυμιατά και
ας παραδεχτούμε ότι ζούμε στο Ιράν της Ευρώπης. Δεν θα μας εξέπληττε
λοιπόν αν στην πλατεία Συντάγματος ανάβανε καυσόξυλα για να κάψουν ως
μάγισσα τη Μαρία Ρεπούση.
Η βουλευτίνα της Δημοκρατικής Αριστεράς δημιούργησε ένα ακόμη ζήτημα. Τι είπε η κακομοίρα; Κάτι απλό: «Τα θρησκευτικά με την έννοια της ορθόδοξης κατήχησης δεν έχουν θέση στο σύγχρονο Λύκειο». Ποιες ήταν οι αντιδράσεις; Την κατηγορούν για ανθελληνισμό. Είναι ενδεικτικό αυτό που είπε ένας γέροντας, από τα βάθη της καλής του καρδιάς: «Η κ. Ρεπούση είναι γραικύλα, ελληνόφωνη βάρβαρη. Δεν είναι Ελληνίδα. Είναι δυστυχισμένη και έτσι θα πεθάνει». Ο γέροντας ουσιαστικά ανακυκλώνει μια παγιωμένη αντίληψη: Έλληνας ίσον ορθόδοξος, Ευρωπαίος ίσον χριστιανός.
Μια παρένθεση εδώ. Μπορούμε να αμφισβητούμε το ταυτόσημο πίστης και εθνικής συνείδησης ενώ ταυτόχρονα να αναγνωρίζουμε τη συμβολή του χριστιανισμού στον δυτικό πολιτισμό. Το έχει γράψει πολύ ωραία ο Τ.Σ.Έ λιοτ: «Η κυριαρχούσα δύναμη για τη δημιουργία ενός κοινού πολιτισμού ανάμεσα στους λαούς, που έχουν ο καθένας το δικό του πολιτισμό, είναι η θρησκεία. Μιλώ για την κοινή παράδοση του Χριστιανισμού που διαμόρφωσε την Ευρώπη όπως είναι σήμερα». Η μουσική, η ζωγραφική εμπνέονται από τη θρησκεία. Η ηθικές αντιλήψεις εκπορεύονται από την χριστιανική διδασκαλία. Ακόμη και η οργάνωση της κοινωνίας, οι κυριακάτικες αργίες ας πούμε, πατούν πάνω στον Χριστιανισμό.
Μια ακόμη παρένθεση. Όσο το Ισλάμ επεκτείνεται γεωγραφικά προς δυσμάς και δημιουργεί εντάσεις με τον φανατισμό του, ο χριστιανισμός γίνεται εργαλείο κατανόησης και υπεράσπισης του δυτικού τρόπου ζωής. Δεν είναι θέμα πίστης, είναι θέμα πολιτισμού. Αυτά βεβαίως δεν μπορεί να τα συζητήσει κάποιος με τους Ταλιμπάν της Ορθοδοξίας. Οι Ταλιμπάν δεν συζητούν. Προτιμούν να λιθοβολούν, έστω λεκτικά. Μια επιστήμονας με παρεκκλίνουσα άποψη στην Αθήνα είναι το αντίστοιχο μιας στριπτιζούς στην Τεχεράνη. Την ραπίζουν προς παραδειγματισμό.
Η πρόταση της Μαρίας Ρεπούση δημιούργησε δυσαρέσκεια επειδή διατυπώθηκε από εκείνη. Δεν είναι η πρώτη φορά που προτείνεται από πολιτικό η αντικατάσταση της κατήχησης από ένα μάθημα θρησκειολογίας. Δεν υπήρξαν ποτέ ξανά τόσο έντονες αντιδράσεις. Η Ρεπούση ενσαρκώνει τον εχθρό όπως τον αντιλαμβάνονται εκείνοι που νιώθουν απειλές. Η Ρεπούση στο μυαλό τους εκπροσωπεί τους σιωνιστές, τους ψεκαστές και τον Βελζεβούλ. Δεν βλέπουν ότι η πρότασή της έχει λογική.
Τα παιδιά διδάσκονται τα θρησκευτικά επί 12 χρόνια. Θα τα βοηθούσε αν τα 3 τελευταία χρόνια του σχολείου μαζί με τους βίους αγίων και τα ανιστόρητα αφηγήματα των θρησκευτικών, έπαιρναν μια γεύση από Κοράνι, από Αβαντάνας, από Μπαγκαβάτ-Γκιτά. Για να κατανοήσουν καλύτερα τον κόσμο στον οποίο ζουν, για να συγκρίνουν, να κρίνουν και να επιλέξουν με ελεύθερη βούληση.
Η βουλευτίνα της Δημοκρατικής Αριστεράς δημιούργησε ένα ακόμη ζήτημα. Τι είπε η κακομοίρα; Κάτι απλό: «Τα θρησκευτικά με την έννοια της ορθόδοξης κατήχησης δεν έχουν θέση στο σύγχρονο Λύκειο». Ποιες ήταν οι αντιδράσεις; Την κατηγορούν για ανθελληνισμό. Είναι ενδεικτικό αυτό που είπε ένας γέροντας, από τα βάθη της καλής του καρδιάς: «Η κ. Ρεπούση είναι γραικύλα, ελληνόφωνη βάρβαρη. Δεν είναι Ελληνίδα. Είναι δυστυχισμένη και έτσι θα πεθάνει». Ο γέροντας ουσιαστικά ανακυκλώνει μια παγιωμένη αντίληψη: Έλληνας ίσον ορθόδοξος, Ευρωπαίος ίσον χριστιανός.
Μια παρένθεση εδώ. Μπορούμε να αμφισβητούμε το ταυτόσημο πίστης και εθνικής συνείδησης ενώ ταυτόχρονα να αναγνωρίζουμε τη συμβολή του χριστιανισμού στον δυτικό πολιτισμό. Το έχει γράψει πολύ ωραία ο Τ.Σ.Έ λιοτ: «Η κυριαρχούσα δύναμη για τη δημιουργία ενός κοινού πολιτισμού ανάμεσα στους λαούς, που έχουν ο καθένας το δικό του πολιτισμό, είναι η θρησκεία. Μιλώ για την κοινή παράδοση του Χριστιανισμού που διαμόρφωσε την Ευρώπη όπως είναι σήμερα». Η μουσική, η ζωγραφική εμπνέονται από τη θρησκεία. Η ηθικές αντιλήψεις εκπορεύονται από την χριστιανική διδασκαλία. Ακόμη και η οργάνωση της κοινωνίας, οι κυριακάτικες αργίες ας πούμε, πατούν πάνω στον Χριστιανισμό.
Μια ακόμη παρένθεση. Όσο το Ισλάμ επεκτείνεται γεωγραφικά προς δυσμάς και δημιουργεί εντάσεις με τον φανατισμό του, ο χριστιανισμός γίνεται εργαλείο κατανόησης και υπεράσπισης του δυτικού τρόπου ζωής. Δεν είναι θέμα πίστης, είναι θέμα πολιτισμού. Αυτά βεβαίως δεν μπορεί να τα συζητήσει κάποιος με τους Ταλιμπάν της Ορθοδοξίας. Οι Ταλιμπάν δεν συζητούν. Προτιμούν να λιθοβολούν, έστω λεκτικά. Μια επιστήμονας με παρεκκλίνουσα άποψη στην Αθήνα είναι το αντίστοιχο μιας στριπτιζούς στην Τεχεράνη. Την ραπίζουν προς παραδειγματισμό.
Η πρόταση της Μαρίας Ρεπούση δημιούργησε δυσαρέσκεια επειδή διατυπώθηκε από εκείνη. Δεν είναι η πρώτη φορά που προτείνεται από πολιτικό η αντικατάσταση της κατήχησης από ένα μάθημα θρησκειολογίας. Δεν υπήρξαν ποτέ ξανά τόσο έντονες αντιδράσεις. Η Ρεπούση ενσαρκώνει τον εχθρό όπως τον αντιλαμβάνονται εκείνοι που νιώθουν απειλές. Η Ρεπούση στο μυαλό τους εκπροσωπεί τους σιωνιστές, τους ψεκαστές και τον Βελζεβούλ. Δεν βλέπουν ότι η πρότασή της έχει λογική.
Τα παιδιά διδάσκονται τα θρησκευτικά επί 12 χρόνια. Θα τα βοηθούσε αν τα 3 τελευταία χρόνια του σχολείου μαζί με τους βίους αγίων και τα ανιστόρητα αφηγήματα των θρησκευτικών, έπαιρναν μια γεύση από Κοράνι, από Αβαντάνας, από Μπαγκαβάτ-Γκιτά. Για να κατανοήσουν καλύτερα τον κόσμο στον οποίο ζουν, για να συγκρίνουν, να κρίνουν και να επιλέξουν με ελεύθερη βούληση.
Εγώ πιστεύω βέβαια ότι "η μουσική, η ζωγραφική" και άλλες τέχνες εμπνέονταν από τη θρησκεία στην Αρχαιότητα και το Μεσαίωνα, όταν μοναδικοί παραγγελιοδότες ήταν το κράτος και αργότερα ο πάμπλουτος εκκλησιαστικός μηχανισμός... Με το ξεπέρασμα της θεοκρατίας και την άνοδο της αστικής τάξης έπαψαν τα θρησκευτικά μουσικά έργα, μειώθηκαν οι πίνακες με θρησκευτικό περιεχόμενο... Μόνο αν πέσει μονέδα και με προκαταβολή ασχολείται κάποιος με τη θρησκεία. Μέχρι και ο Θεοδωράκης θυμήθηκε να επαινέσει τον Χριστόδουλο, όταν αυτός του ανέθεσε να γράψει ένα πολυφωνικό εκκλησιαστικό ύμνο...
