του Πάσχου Μανδραβέλη, Καθημερινή, 5/10/2014
Σε
ό,τι αφορά το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ για τον πολιτισμό, μακάρι να μπορούσαμε να
παραφράσουμε τον Σάμιουελ Τζόνσον και να πούμε ότι «είναι καλό και πρωτότυπο.
Αλλά το μέρος που είναι καλό δεν είναι πρωτότυπο και το μέρος που είναι
πρωτότυπο δεν είναι καλό». Περισσότερο με μπροσούρα της δεκαετίας του ’80
μοιάζει, πασπαλισμένη με μεγάλες λέξεις («βιβλιοποικιλότητα»!) και πολλά έξοδα.
Δηλαδή πώς μπορεί μια πολιτική να έχει στόχο τη «διαρκή επικοινωνία με τις
διεθνείς εξελίξεις και διάλογο με τους εκφραστές τους»; Αυτό το κάνουν
καθημερινά διά του Διαδικτύου χιλιάδες παιδιά χωρίς καμιά κρατική βοήθεια και
παρέμβαση, με μια διαδικασία που λίγο πριν στο ίδιο κείμενο χαρακτηρίστηκε
«πολιτιστικός ιμπεριαλισμός».
Ας σταθούμε λίγο στον πρόλογο του προγράμματος που βγήκε από τα σεντούκια μιας
άλλης εποχής: «Η εργαλειακή χρήση του πολιτισμού προκειμένου να εδραιωθεί η
πνευματική ηγεμονία που επιδίωκε η πολιτική καθεστηκυία τάξη οδήγησε στην
τυποποίηση ενός πολιτιστικού μοντέλου που διαμόρφωσε ένα ομογενοποιημένο “γούστο”,
αποσπώντας κάθε πνευματική ικμάδα από τον πολίτη...». Ο,τι να ’ναι!
«Ομογενοποιημένο “γούστο”» σε μια εποχή που οι πολίτες ακούνε
λατινοαμερικάνικες μουσικές, διαβάζουν Ιάπωνες συγγραφείς, παρακολουθούν
δανέζικα σίριαλ, βλέπουν ιρανικές ταινίες, παρακολουθούν διαλέξεις Γάλλων
οικονομολόγων και Σλοβένων ψυχαναλυτών;
Η ομογενοποίηση μπορεί να υπήρξε στόχος στην ακμή της βιομηχανικής εποχής, αλλά
σήμερα υπάρχει το ακριβώς αντίθετο ζήτημα. Είναι τόσες πια οι επιρροές
παγκοσμίως, που δεν υπάρχει ο παλαιός πολιτιστικός άξονας πάνω στον οποίο
προσπαθούσαν να χτίσουν οι δημιουργοί. Είναι τόσο μεγάλη η πολυφωνία, που
μερικές φορές μοιάζει οχλαγωγία.
Πάνω σε αυτή την προ πεντηκονταετίας ανάλυση, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα μπορούσε παρά να
χτίσει μια γέρικη πολιτιστική πρόταση που είναι η δημιουργία ή επαναλειτουργία
δεκάδων κρατικών φορέων. Μαζί με τα παλαιά κανάλια της ΕΡΤ (συν τους 19
περιφερειακούς σταθμούς, συν τους επτά της Αθήνας, συν τη Ραδιοτηλεόραση), θα
σκεφθούν και τη δημιουργία ενός πρόσθετου παιδικού καναλιού! Θα αναδείξουν το
οπτικοακουστικό αρχείο της ΕΡΤ, αλλά θα επανιδρύσουν και το Εθνικό
Οπτικοακουστικό Αρχείο. Θα επανιδρύσουν το ΕΚΕΒΙ και θα κάνουν και
πανεπιστημιακή έδρα χορού με «ανωτατοποίηση των πτυχίων χορού». Μην ξεχάσουμε
ότι θα λειτουργήσουν «κρατικό world φεστιβάλ παραδοσιακών χορών», κάτι σαν το
Γούντστοκ του τσάμικου, και θα ιδρύσουν «Εθνικό Οργανισμό Μουσικής, που θα
χαράζει μια μακρόπνοη Εθνική Στρατηγική για τη Μουσική και θα εξασφαλίζει την
εφαρμογή της». Τέλος, σε μια εποχή που ο προϋπολογισμός αιμορραγεί από την
πανσπερμία ασφαλιστικών φορέων και καθεστώτων σύνταξης, ο ΣΥΡΙΖΑ υπόσχεται την
ίδρυση ακόμη ενός Ταμείου για την «κρατική πρόνοια για τη συνταξιοδότηση
συγγραφέων».
Δεν γνωρίζουμε πόσο τα εννοούν όλα αυτά ή αν απλώς κατέβασαν τις παλιές
μπροσούρες του τριτοδρομικού ΠΑΣΟΚ (είχαν εκδοθεί πολλές τέτοιες στη δεκαετία
του ’80), έτσι για να έχουν να λένε ότι υπάρχει πρόγραμμα για τον πολιτισμό.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το «πρόγραμμα» ελάχιστα ασχολείται με την ψηφιακή
εποχή και, αντί μιας μεγάλης ψηφιακής βιβλιοθήκης προσβάσιμης απ’ όλα τα
Ελληνόπουλα, προτείνει ακόμη έναν κρατικό οργανισμό, το «Εθνικό Δίκτυο
Βιβλιοθηκών, ένα φορέα με σκοπό να συμβάλει στη χάραξη και την υλοποίηση
Εθνικής Πολιτικής για τις Βιβλιοθήκες της χώρας».
Το βασικό όμως χαρακτηριστικό του «προγράμματος» είναι ότι μυρίζει μούχλα.
Είναι ένα πρόγραμμα μιας άλλης εποχής φτιαγμένο για τις ανάγκες των κομματικών
στελεχών που θα κληθούν να διοριστούν σε όλους αυτούς τους οργανισμούς που ο
ΣΥΡΙΖΑ υπόσχεται να πληρώνουμε...
