της Ισμήνης
Μία ημέρα μου έστειλε ένας φίλος ένα mail με εικόνες από την Πέτρα της Ιορδανίας. Κοίταζα και ξανακοίταζα τις φωτογραφίες και πραγματικά είχα χαζέψει. Τι ομορφιά, τι χρώματα, δέος με κατέλαβε, παρασύρθηκα σε ονειροπολήσεις!
Τότε ήταν η πρώτη φορά που μπήκε στο μυαλό μου η ιδέα ενός ταξιδιού στην Ιορδανία, τη χώρα της Πέτρας, έτσι μου άρεσε να την ονομάζω! Έχοντας παρακολουθήσει και μαθήματα στο Πανεπιστήμιο για την εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου, αποφάσισα να επισκεφθώ τις χώρες που είχε περάσει και είχε οικοδομήσει ονομαστές πόλεις.
Αγνοώντας τις συμβουλές κάποιων φίλων που καλοπροαίρετα βέβαια μου έλεγαν, «τι πας εκεί κάτω! δεν θα σου αρέσει, εσύ μόνο για Ευρώπη είσαι», άρχισα να ψάχνω πρακτορείο που θα έκανε το ταξίδι με διπλό προορισμό Ιορδανία–Συρία.
Δύσκολος προορισμός και δεν μαζευόταν κόσμος για το ταξίδι, προς μεγάλη μου απογοήτευση. Τελικά μετά από ένα σωρό αναβολές, ω του θαύματος, στις 16/9 ήμουνα στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος για το μεγάλο ταξίδι σε μια χώρα που με είχε μαγέψει. 2 ώρες κράτησε η πτήση για το Αμάν με την Royal Jordanian Airlines.
Η άφιξη στο αεροδρόμιο βασίλισσα Alia (μια από τις 4 γυναίκες του πρώην βασιλιά Χουσείν, η οποία σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα και στο σημείο αυτό χτίστηκε το αεροδρόμιο) και οι διατυπώσεις, visa σφραγίδες κλπ. τέλειωσαν γρήγορα χάρις στον εκπρόσωπο του πρακτορείου.
Κατευθυνόμαστε στο κέντρο της Πρωτεύουσας της Ιορδανίας, το Αμάν, που είναι αρκετά μακριά από το αεροδρόμιο. Τα μοβ χρώματα της δύσης του ήλιου μας συντροφεύουν μαζί με τις παντού κρεμασμένες φωτογραφίες του βασιλιά Αμπντάλα και την πανταχού παρούσα αστυνομία με κάτι περίεργες στολές και καπέλα σαν γερμανικό κράνος του 1ου παγκόσμιου πολέμου, με έμβολο στην κορυφή που καταλήγει σε ένα μαύρο κάλυμμα στον σβέρκο!
Η Ιορδανία, το χασεμιτικό βασίλειο, έχει συνταγματική μοναρχία, νόμισμα το ιορδανικό δηνάριο (1 € = 1,12 δηνάρια), οι κάτοικοι είναι μωαμεθανοί και ελάχιστοι χριστιανοί, επίσημη γλώσσα η αραβική - μιλάνε βέβαια και αγγλικά αρκετά καλά. Η ώρα είναι ίδια με την Ελλάδα, πιο ζεστό το κλίμα.
Τα χρώματα της σημαίας της Ιορδανίας είναι τα κλασικά παναραβικά χρώματα -επελέχθησαν κατόπιν κοινής συμφωνίας- τα οποία επίσης βλέπουμε στις σημαίες της Υεμένης, της Αιγύπτου, του Σουδάν και του Ιράκ με κάποια εμβλήματα διαφορετικά. Το πράσινο θεωρείται χρώμα των Φατιμιδών, το λευκό των Ομεϊάδων και το λαμπρό μέλλον, το μαύρο των Αββασιδών και το σκοτεινό παρελθόν και το τέλος της καταπίεσης. Το κόκκινο χρώμα συμβολίζει το αίμα που έχυσαν οι μάρτυρες ή τη δυναστεία των Χασεμιτών.
Στο ξενοδοχείο KEMPINSKY, μας σταματούν στην είσοδο ψάχνοντας κάτω από το πούλμαν με τεράστιους καθρέφτες κι εμάς περνώντας μας από ανιχνευτή, ακόμα και τις χειραποσκευές και κάθε τσάντα ή τσαντάκι.
Η υποδοχή από το προσωπικό ευγενικά ψυχρή και ένοιωθες μια ελαφρά καχυποψία, αν και στην είσοδο ένας Άραβας με παραδοσιακή στολή, ψηλόλιγνος χαμογελαστός με φανερή την απουσία των μπροστινών δοντιών, μας προσέφερε σε μικροσκοπικά φλιτζανάκια ζεστό καφέ με κάρδαμο!
Το δείπνο που η επιλογή από σαλάτες, σούπες, ποικιλία ψωμιών, παραδοσιακά εδέσματα, κρέατα, ψάρια, ρύζια, γλυκά φρούτα και ότι άλλο μπορεί να φαντασθεί ο νους, μας οδήγησε σε γαστριμαργική κατανάλωση μέχρι τελικής πτώσεως!
Ανυπόμονη να γνωρίσω την πόλη, βγήκα έξω σε κεντρικό δρόμο με σειρά από καφενέδες που προσέφεραν καφέ, βέβαια, αναψυκτικά, παγωτά, γλυκά σάντουιτς και ναργιλέ ή αργιλέ. Πλήθος οι καπνίζοντες άντρες και γυναίκες.
Οι περισσότερες γυναίκες, μικρές και μεγάλες, φοράνε στο κεφάλι την παραδοσιακή μουσουλμανική μαντίλα (χιτζάμπ =κρύβομαι), άσπρη ή μαύρη που καλύπτει τα μαλλιά και τον λαιμό αλλά όχι το πρόσωπο.
Ήταν περίοδος ραμαζανιού (ραμαντάν) και όπως ξέρουμε οι μουσουλμάνοι δεν βάζουν τίποτα στο στόμα τους, ούτε φαγητό ούτε νερό, από την ανατολή μέχρι τη δύση του ηλίου, αποχή και από το ημερήσιο σεξ! Μόλις δε πλησιάζει η δύση όλοι οι δρόμοι γεμίζουν ψησταριές, η τσίκνα από το ψημένο κρέας ανεβαίνει μέχρι τα ουράνια στον Αλλάχ. Οι άνθρωποι τρώνε έξω ή στα σπίτια τους και μετά βγαίνουν για να ανοίξουν τα μαγαζιά τους –οι έμποροι– και οι κόσμος να διασκεδάσει μέχρι πρωίας.
Τι είναι η διασκέδαση; Βόλτες, καφενέδες, αυτοσχέδιοι χοροί πάνω στο πεζοδρόμιο κλπ. Την επομένη κοιμούνται και ξανά- μανά τα ίδια μετά την δύση του ήλιου!
Το ραμαζάνι είναι η ονομασία του 9ου μήνα του έτος και, σύμφωνα με την παράδοση, δόθηκε το Κοράνι στους ανθρώπους που οι κανόνες του είναι οδηγός ζωής. Όταν τελειώσει το Ραμαζάνι ακολουθούν 3 ημέρες εορτών (κχιντ-αλ-φιτρ).
Ο καλός ο μουσουλμάνος πρέπει κατά την διάρκεια της ζωής του να κάνει 5 πράγματα (για να πάει βέβαια στον παράδεισο, παρέα με τα ουρί και να τρώει λόφους από πιλάφι)
1. Να νηστεύει κατά την διάρκεια του ραμαζανιού (διαρκεί 30 ημέρες),
2. να ομολογήσει ότι ένας είναι ο Αλλάχ και ο προφήτης αυτού ο Μωάμεθ,
3. κάθε χρόνο να δίνει το 2,5% από τον μισθό του ή τα εισοδήματά του για αγαθοεργίες,
4. να προσεύχεται καθημερινώς 5 φορές την ημέρα (κατά προτίμηση στο τζαμί) και
5. να πάει να προσκυνήσει στη Μέκκα. Όσοι έχουν πάει στη Μέκκα έχουν αναρτήσει στη εξώπορτα του σπιτιού τους ένα γύψινο ομοίωμα του ναού και δίπλα γραμμένα τα ονόματα της οικογένειάς.
Οι περισσότεροι Ιορδανό είναι στο μωαμεθανικό δόγμα Σουνίτες μουσουλμάνοι. Οι Σιίτες και οι χριστιανοί αποτελούν μειονότητα.
Την επομένη μέρα ξεκινάμε την ξενάγηση στην πόλη του Αμάν, που κατά την διάρκεια της ελληνιστικής περιόδου ήταν γνωστή με το όνομα Φιλαδέλφεια προς τιμή του Πτολεμαίου Β΄Φιλάδελφο, τον Έλληνα άρχοντα της Αιγύπτου, ο οποίος την κατέκτησε. Ονομάζεται και λευκή πόλη γιατί τα περισσότερα σπίτια της είναι χαμηλά και άσπρα χτισμένα από πέτρα. Η πόλη είναι χτισμένη πάνω σε 19 λόφους στην ακρόπολη cioutadel, μεταξύ των άλλων μνημείων είναι και ο ναός του Ηρακλή απέναντι το ρωμαϊκό θέατρο χωρητικότητας 6.500 περίπου θεατών.
Το αρχαιολογικό Μουσείο είναι χωρισμένο σε περιόδους και η μόνιμη διαμάχη με τον ξεναγό μας ήταν ότι, όλα τα αρχαία τα ονόμαζε ελληνιστικά και όχι ελληνικά. Τι να γίνει μας πιάνει το ελληνικό φιλότιμο μόνο όταν βρισκόμαστε εκτός Ελλάδος. Γιατί εντός τα κάνουμε όλα γαργάρα και ξεπουλάμε τα εθνικά μας σύμβολα και την αξιοπρέπεια μας στους εξ ανατολών και στους βορείους συνοριακούς γείτονές μας!
Επιβλητικό το κυβερνητικό μέγαρο της δυναστείας των Ομεϊαδών ή Ομαγιαδών! Διασχίζοντας την πόλη βρεθήκαμε σε γειτονιές πλούσιες με πανέμορφα σπίτι πολυτελέστατα, χτισμένα με άσπρη πέτρα, λεπτοδουλεμένες προσόψεις. Κήποι καταπράσινοι και περιποιημένοι. Ακόμα και οι σιδεριές στα μπαλκόνια που τις έχουν βάλει για προστασία των παιδιών είναι από μαντέμι καλαίσθητα σκαλισμένες.
Πλησιάζοντας το οικοδομικό τετράγωνο της αμερικάνικης πρεσβείας μας υποδέχονται μέσα σε τζιπ με πολεμικό εξοπλισμό στρατιώτες οπλισμένοι σαν αστακοί και απαγορεύεται με ποινή φυλάκισης η φωτογράφηση. Τα ραντάρ τα πιάνουν όλα!
Η οικονομία της Ιορδανίας βασίζεται στη εξαγωγή φωσφορικών αλάτων, είναι 4η στην παγκόσμια κατάταξη και στον τουρισμό. Ο μέσος μισθός του Ιορδανού είναι 300 €, 1 κιλό κρέας κοστίζει 10 €, Ένα διαμέρισμα για να στεγάσει μια 4μελή οικογένεια στοιχίζει 300.000 €, ποσό αστρονομικό και … αγοράζεις μόνο τους εξωτερικούς τοίχους και τα εσωτερικά χωρίσματα! Πατώματα, πόρτες, παράθυρα, πλακάκια, είδη υγιεινής, νεροχύτη, ντουλάπια, πρέπει να τα βάλεις μόνος σου. Αλλά … όλα αυτά συγκριτικά με το κόστος των 4 τοίχων είναι πού φθηνά!
Οι νέοι, όσοι θέλουν να παντρευτούν, γνωρίζονται μέσω τρίτων ατόμων ή φίλων. Η διάρκεια του αρραβώνα μικρή -δεν κάνει να εκτίθεται η κοπέλα- και, αν τελικά ταιριάζουν, παντρεύονται. Η πρώτη νύχτα του γάμου είναι ιερή και ο άντρας σέβεται την συστολή της γυναίκας και μπορεί να περιμένει 3-4 ημέρες για να έρθει σε επαφή μαζί της.
Για να παντρευτεί ο άντρας πληρώνει κάποιο ποσό στον πεθερό ή στα χωριά δίνουν ζώα, καμήλες, αγελάδες, πρόβατα!
Τότε ήταν η πρώτη φορά που μπήκε στο μυαλό μου η ιδέα ενός ταξιδιού στην Ιορδανία, τη χώρα της Πέτρας, έτσι μου άρεσε να την ονομάζω! Έχοντας παρακολουθήσει και μαθήματα στο Πανεπιστήμιο για την εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου, αποφάσισα να επισκεφθώ τις χώρες που είχε περάσει και είχε οικοδομήσει ονομαστές πόλεις.Αγνοώντας τις συμβουλές κάποιων φίλων που καλοπροαίρετα βέβαια μου έλεγαν, «τι πας εκεί κάτω! δεν θα σου αρέσει, εσύ μόνο για Ευρώπη είσαι», άρχισα να ψάχνω πρακτορείο που θα έκανε το ταξίδι με διπλό προορισμό Ιορδανία–Συρία.
Δύσκολος προορισμός και δεν μαζευόταν κόσμος για το ταξίδι, προς μεγάλη μου απογοήτευση. Τελικά μετά από ένα σωρό αναβολές, ω του θαύματος, στις 16/9 ήμουνα στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος για το μεγάλο ταξίδι σε μια χώρα που με είχε μαγέψει. 2 ώρες κράτησε η πτήση για το Αμάν με την Royal Jordanian Airlines.
Η άφιξη στο αεροδρόμιο βασίλισσα Alia (μια από τις 4 γυναίκες του πρώην βασιλιά Χουσείν, η οποία σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα και στο σημείο αυτό χτίστηκε το αεροδρόμιο) και οι διατυπώσεις, visa σφραγίδες κλπ. τέλειωσαν γρήγορα χάρις στον εκπρόσωπο του πρακτορείου.
Κατευθυνόμαστε στο κέντρο της Πρωτεύουσας της Ιορδανίας, το Αμάν, που είναι αρκετά μακριά από το αεροδρόμιο. Τα μοβ χρώματα της δύσης του ήλιου μας συντροφεύουν μαζί με τις παντού κρεμασμένες φωτογραφίες του βασιλιά Αμπντάλα και την πανταχού παρούσα αστυνομία με κάτι περίεργες στολές και καπέλα σαν γερμανικό κράνος του 1ου παγκόσμιου πολέμου, με έμβολο στην κορυφή που καταλήγει σε ένα μαύρο κάλυμμα στον σβέρκο!
Η Ιορδανία, το χασεμιτικό βασίλειο, έχει συνταγματική μοναρχία, νόμισμα το ιορδανικό δηνάριο (1 € = 1,12 δηνάρια), οι κάτοικοι είναι μωαμεθανοί και ελάχιστοι χριστιανοί, επίσημη γλώσσα η αραβική - μιλάνε βέβαια και αγγλικά αρκετά καλά. Η ώρα είναι ίδια με την Ελλάδα, πιο ζεστό το κλίμα.
Τα χρώματα της σημαίας της Ιορδανίας είναι τα κλασικά παναραβικά χρώματα -επελέχθησαν κατόπιν κοινής συμφωνίας- τα οποία επίσης βλέπουμε στις σημαίες της Υεμένης, της Αιγύπτου, του Σουδάν και του Ιράκ με κάποια εμβλήματα διαφορετικά. Το πράσινο θεωρείται χρώμα των Φατιμιδών, το λευκό των Ομεϊάδων και το λαμπρό μέλλον, το μαύρο των Αββασιδών και το σκοτεινό παρελθόν και το τέλος της καταπίεσης. Το κόκκινο χρώμα συμβολίζει το αίμα που έχυσαν οι μάρτυρες ή τη δυναστεία των Χασεμιτών.
Στο ξενοδοχείο KEMPINSKY, μας σταματούν στην είσοδο ψάχνοντας κάτω από το πούλμαν με τεράστιους καθρέφτες κι εμάς περνώντας μας από ανιχνευτή, ακόμα και τις χειραποσκευές και κάθε τσάντα ή τσαντάκι.
Η υποδοχή από το προσωπικό ευγενικά ψυχρή και ένοιωθες μια ελαφρά καχυποψία, αν και στην είσοδο ένας Άραβας με παραδοσιακή στολή, ψηλόλιγνος χαμογελαστός με φανερή την απουσία των μπροστινών δοντιών, μας προσέφερε σε μικροσκοπικά φλιτζανάκια ζεστό καφέ με κάρδαμο!
Το δείπνο που η επιλογή από σαλάτες, σούπες, ποικιλία ψωμιών, παραδοσιακά εδέσματα, κρέατα, ψάρια, ρύζια, γλυκά φρούτα και ότι άλλο μπορεί να φαντασθεί ο νους, μας οδήγησε σε γαστριμαργική κατανάλωση μέχρι τελικής πτώσεως!
Ανυπόμονη να γνωρίσω την πόλη, βγήκα έξω σε κεντρικό δρόμο με σειρά από καφενέδες που προσέφεραν καφέ, βέβαια, αναψυκτικά, παγωτά, γλυκά σάντουιτς και ναργιλέ ή αργιλέ. Πλήθος οι καπνίζοντες άντρες και γυναίκες.
Οι περισσότερες γυναίκες, μικρές και μεγάλες, φοράνε στο κεφάλι την παραδοσιακή μουσουλμανική μαντίλα (χιτζάμπ =κρύβομαι), άσπρη ή μαύρη που καλύπτει τα μαλλιά και τον λαιμό αλλά όχι το πρόσωπο.
Ήταν περίοδος ραμαζανιού (ραμαντάν) και όπως ξέρουμε οι μουσουλμάνοι δεν βάζουν τίποτα στο στόμα τους, ούτε φαγητό ούτε νερό, από την ανατολή μέχρι τη δύση του ηλίου, αποχή και από το ημερήσιο σεξ! Μόλις δε πλησιάζει η δύση όλοι οι δρόμοι γεμίζουν ψησταριές, η τσίκνα από το ψημένο κρέας ανεβαίνει μέχρι τα ουράνια στον Αλλάχ. Οι άνθρωποι τρώνε έξω ή στα σπίτια τους και μετά βγαίνουν για να ανοίξουν τα μαγαζιά τους –οι έμποροι– και οι κόσμος να διασκεδάσει μέχρι πρωίας.
Τι είναι η διασκέδαση; Βόλτες, καφενέδες, αυτοσχέδιοι χοροί πάνω στο πεζοδρόμιο κλπ. Την επομένη κοιμούνται και ξανά- μανά τα ίδια μετά την δύση του ήλιου!
Το ραμαζάνι είναι η ονομασία του 9ου μήνα του έτος και, σύμφωνα με την παράδοση, δόθηκε το Κοράνι στους ανθρώπους που οι κανόνες του είναι οδηγός ζωής. Όταν τελειώσει το Ραμαζάνι ακολουθούν 3 ημέρες εορτών (κχιντ-αλ-φιτρ).
Ο καλός ο μουσουλμάνος πρέπει κατά την διάρκεια της ζωής του να κάνει 5 πράγματα (για να πάει βέβαια στον παράδεισο, παρέα με τα ουρί και να τρώει λόφους από πιλάφι)
1. Να νηστεύει κατά την διάρκεια του ραμαζανιού (διαρκεί 30 ημέρες),
2. να ομολογήσει ότι ένας είναι ο Αλλάχ και ο προφήτης αυτού ο Μωάμεθ,
3. κάθε χρόνο να δίνει το 2,5% από τον μισθό του ή τα εισοδήματά του για αγαθοεργίες,
4. να προσεύχεται καθημερινώς 5 φορές την ημέρα (κατά προτίμηση στο τζαμί) και
5. να πάει να προσκυνήσει στη Μέκκα. Όσοι έχουν πάει στη Μέκκα έχουν αναρτήσει στη εξώπορτα του σπιτιού τους ένα γύψινο ομοίωμα του ναού και δίπλα γραμμένα τα ονόματα της οικογένειάς.
Οι περισσότεροι Ιορδανό είναι στο μωαμεθανικό δόγμα Σουνίτες μουσουλμάνοι. Οι Σιίτες και οι χριστιανοί αποτελούν μειονότητα.
Την επομένη μέρα ξεκινάμε την ξενάγηση στην πόλη του Αμάν, που κατά την διάρκεια της ελληνιστικής περιόδου ήταν γνωστή με το όνομα Φιλαδέλφεια προς τιμή του Πτολεμαίου Β΄Φιλάδελφο, τον Έλληνα άρχοντα της Αιγύπτου, ο οποίος την κατέκτησε. Ονομάζεται και λευκή πόλη γιατί τα περισσότερα σπίτια της είναι χαμηλά και άσπρα χτισμένα από πέτρα. Η πόλη είναι χτισμένη πάνω σε 19 λόφους στην ακρόπολη cioutadel, μεταξύ των άλλων μνημείων είναι και ο ναός του Ηρακλή απέναντι το ρωμαϊκό θέατρο χωρητικότητας 6.500 περίπου θεατών.
Το αρχαιολογικό Μουσείο είναι χωρισμένο σε περιόδους και η μόνιμη διαμάχη με τον ξεναγό μας ήταν ότι, όλα τα αρχαία τα ονόμαζε ελληνιστικά και όχι ελληνικά. Τι να γίνει μας πιάνει το ελληνικό φιλότιμο μόνο όταν βρισκόμαστε εκτός Ελλάδος. Γιατί εντός τα κάνουμε όλα γαργάρα και ξεπουλάμε τα εθνικά μας σύμβολα και την αξιοπρέπεια μας στους εξ ανατολών και στους βορείους συνοριακούς γείτονές μας!
Επιβλητικό το κυβερνητικό μέγαρο της δυναστείας των Ομεϊαδών ή Ομαγιαδών! Διασχίζοντας την πόλη βρεθήκαμε σε γειτονιές πλούσιες με πανέμορφα σπίτι πολυτελέστατα, χτισμένα με άσπρη πέτρα, λεπτοδουλεμένες προσόψεις. Κήποι καταπράσινοι και περιποιημένοι. Ακόμα και οι σιδεριές στα μπαλκόνια που τις έχουν βάλει για προστασία των παιδιών είναι από μαντέμι καλαίσθητα σκαλισμένες.Πλησιάζοντας το οικοδομικό τετράγωνο της αμερικάνικης πρεσβείας μας υποδέχονται μέσα σε τζιπ με πολεμικό εξοπλισμό στρατιώτες οπλισμένοι σαν αστακοί και απαγορεύεται με ποινή φυλάκισης η φωτογράφηση. Τα ραντάρ τα πιάνουν όλα!
Η οικονομία της Ιορδανίας βασίζεται στη εξαγωγή φωσφορικών αλάτων, είναι 4η στην παγκόσμια κατάταξη και στον τουρισμό. Ο μέσος μισθός του Ιορδανού είναι 300 €, 1 κιλό κρέας κοστίζει 10 €, Ένα διαμέρισμα για να στεγάσει μια 4μελή οικογένεια στοιχίζει 300.000 €, ποσό αστρονομικό και … αγοράζεις μόνο τους εξωτερικούς τοίχους και τα εσωτερικά χωρίσματα! Πατώματα, πόρτες, παράθυρα, πλακάκια, είδη υγιεινής, νεροχύτη, ντουλάπια, πρέπει να τα βάλεις μόνος σου. Αλλά … όλα αυτά συγκριτικά με το κόστος των 4 τοίχων είναι πού φθηνά!
Οι νέοι, όσοι θέλουν να παντρευτούν, γνωρίζονται μέσω τρίτων ατόμων ή φίλων. Η διάρκεια του αρραβώνα μικρή -δεν κάνει να εκτίθεται η κοπέλα- και, αν τελικά ταιριάζουν, παντρεύονται. Η πρώτη νύχτα του γάμου είναι ιερή και ο άντρας σέβεται την συστολή της γυναίκας και μπορεί να περιμένει 3-4 ημέρες για να έρθει σε επαφή μαζί της.
Για να παντρευτεί ο άντρας πληρώνει κάποιο ποσό στον πεθερό ή στα χωριά δίνουν ζώα, καμήλες, αγελάδες, πρόβατα!
