του Τακη Μιχα στο protagon.gr, 15/8/2011
Οι περισσότερες «εθνικές» γιορτές συνήθως έχουν μόνο τοπική και, κατά συνέπεια, περιορισμένη σημασία. Όμως η 15η Αυγούστου είναι διαφορετική! Πρόκειται για μια ημερομηνία που συνέβη ένα κοσμοϊστορικό γεγονός: Στις 15 Αυγούστου πριν από 40 χρόνια ο Αμερικανός πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον αποφάσιζε τον τερματισμό της μετατρεψιμότητας του δολαρίου σε χρυσό, γεγονός που στην ουσία σήμαινε και τον τερματισμό του συστήματος σταθερών ισοτιμιών -την γνωστή ως Συμφωνία του Bretton Woods – που ίσχυε από τον τερματισμό του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Πρόκειται λοιπόν για μια καθοριστική ημερομηνία που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις ημέρες μας, όπου μια άλλη συμφωνία σταθερών ισοτιμιών, η ΟΝΕ, πνέει τα λοίσθια (μια νομισματική ένωση μεταξύ διαφορετικών κρατών δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια συμφωνία σταθερών ισοτιμιών όπου όμως όλα τα νομίσματα έχουν το ίδιο όνομα). Εξετάζοντας λοιπόν τι έγινε πριν από 40 έτη μπορούμε να εξάγουμε ίσως ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με την σημερινή κατάσταση.
Νομισματικές συμφωνίες και ενώσεις δεν διαρκούν επ’ άπειρο. Έρχονται και παρέρχονται. Όπως τα περισσότερα πράγματα στην ζωή έτσι και αυτές ανήκουν στο χώρο του εφήμερου.
Οσο πιο πολύ και πιο έντονα σας διαβεβαιώνουν οι υπεύθυνοι ότι μια κατάργηση της ΟΝΕ είναι «αδιανόητη», όσο περισσότερο απορρίπτουν μετά «βδελυγμίας» τις φήμες ότι η π.χ. η Ελλάδα ή η Γερμανία πρόκειται να εγκαταλείψουν την ευρωζώνη, τόσο πιο πιθανό είναι αυτό να συμβεί. Μέχρι και την τελευταία στιγμή οι Αμερικανοί αξιωματούχοι διαβεβαίωναν τους πάντες ότι θα ήταν αδιανόητο να τορπιλίσει η Αμερική την συμφωνία του Bretton Woods. Και όμως! Επρόκειτο για κεραυνό εν αιθρία. Ήταν μάλιστα τετoια η έκπληξη με την απόφαση των ΗΠΑ ώστε η ενέργεια έμεινε στην ιστορία ως «το σοκ του Νίξον».
Μια νομισματική συμφωνία δεν διαρκεί περισσότερο από την χρονική περίοδο που η χώρα- πυλώνας κρίνει ότι η συμφωνία εξυπηρετεί τα συμφέροντα της. Στην περίπτωση του Bretton Woods αυτό έγινε όταν οι ΗΠΑ έκριναν ότι οι μαζικές μετατροπές δολαρίων σε χρυσό από τις άλλες κυβερνήσεις τους κόστιζε πανάκριβα. Στην περίπτωση της ΟΝΕ αυτό θα γίνει την στιγμή που η Γερμανία-που παίζει ανάλογο ρόλο στην ΟΝΕ με αυτό που έπαιζαν οι ΗΠΑ στο Bretton Woods- κρίνει ότι το κόστος της συνεχιζόμενης συντήρησης των εκατοντάδων χιλιάδων ατόμων με τα οποία τα ελληνικά πολιτικά κόμματα «φούσκωσαν» το δημόσιο υπερβαίνει το κόστος των πιθανών επιπτώσεων που θα έχει η αποχώρηση, για κάποιο διάστημα, της Ελλάδας από την ευρωζώνη.
Ποτέ μην πιστεύετε τις υστερίες των υπευθύνων ότι μετά από την κατάργηση μιας νομισματικής συμφωνίας θα επέλθει το «χάος». Αυτό το οποίο συνήθως συμβαίνει στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ότι μετά από μια περίοδο (εύκολης ή δύσκολης) προσαρμογής επανέρχεται μια νέα ισορροπία (στην περίπτωση της Ελλάδας σε οπωσδήποτε χαμηλότερο βιοτικό επίπεδο). Η κατάργηση της ONE δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα στις εμπορικές συναλλαγές των κρατών της ΕΕ-πέρα ίσως από την ροή τους καθώς περισσότερα προϊόντα θα πηγαίνουν από τον Νότο προς τον Βορρά σε σχέση με σήμερα. Μια άλλη ίσως αλλαγή που θα συμβεί μετά την κατάργηση της ΟΝΕ είναι ότι πιθανώς θα βρουν δουλειά οι 25 εκατομμύρια άνεργοι των χωρών της ΕΕ.
Οσο πιο πολύ και πιο έντονα σας διαβεβαιώνουν οι υπεύθυνοι ότι μια κατάργηση της ΟΝΕ είναι «αδιανόητη», όσο περισσότερο απορρίπτουν μετά «βδελυγμίας» τις φήμες ότι η π.χ. η Ελλάδα ή η Γερμανία πρόκειται να εγκαταλείψουν την ευρωζώνη, τόσο πιο πιθανό είναι αυτό να συμβεί. Μέχρι και την τελευταία στιγμή οι Αμερικανοί αξιωματούχοι διαβεβαίωναν τους πάντες ότι θα ήταν αδιανόητο να τορπιλίσει η Αμερική την συμφωνία του Bretton Woods. Και όμως! Επρόκειτο για κεραυνό εν αιθρία. Ήταν μάλιστα τετoια η έκπληξη με την απόφαση των ΗΠΑ ώστε η ενέργεια έμεινε στην ιστορία ως «το σοκ του Νίξον».
Μια νομισματική συμφωνία δεν διαρκεί περισσότερο από την χρονική περίοδο που η χώρα- πυλώνας κρίνει ότι η συμφωνία εξυπηρετεί τα συμφέροντα της. Στην περίπτωση του Bretton Woods αυτό έγινε όταν οι ΗΠΑ έκριναν ότι οι μαζικές μετατροπές δολαρίων σε χρυσό από τις άλλες κυβερνήσεις τους κόστιζε πανάκριβα. Στην περίπτωση της ΟΝΕ αυτό θα γίνει την στιγμή που η Γερμανία-που παίζει ανάλογο ρόλο στην ΟΝΕ με αυτό που έπαιζαν οι ΗΠΑ στο Bretton Woods- κρίνει ότι το κόστος της συνεχιζόμενης συντήρησης των εκατοντάδων χιλιάδων ατόμων με τα οποία τα ελληνικά πολιτικά κόμματα «φούσκωσαν» το δημόσιο υπερβαίνει το κόστος των πιθανών επιπτώσεων που θα έχει η αποχώρηση, για κάποιο διάστημα, της Ελλάδας από την ευρωζώνη.
Ποτέ μην πιστεύετε τις υστερίες των υπευθύνων ότι μετά από την κατάργηση μιας νομισματικής συμφωνίας θα επέλθει το «χάος». Αυτό το οποίο συνήθως συμβαίνει στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ότι μετά από μια περίοδο (εύκολης ή δύσκολης) προσαρμογής επανέρχεται μια νέα ισορροπία (στην περίπτωση της Ελλάδας σε οπωσδήποτε χαμηλότερο βιοτικό επίπεδο). Η κατάργηση της ONE δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα στις εμπορικές συναλλαγές των κρατών της ΕΕ-πέρα ίσως από την ροή τους καθώς περισσότερα προϊόντα θα πηγαίνουν από τον Νότο προς τον Βορρά σε σχέση με σήμερα. Μια άλλη ίσως αλλαγή που θα συμβεί μετά την κατάργηση της ΟΝΕ είναι ότι πιθανώς θα βρουν δουλειά οι 25 εκατομμύρια άνεργοι των χωρών της ΕΕ.
Εν κατακλείδι θα πρέπει να συγχαρούμε τους Έλληνες ιθύνοντες που έχουν ανακηρύξει την 15η Αυγούστου σε εθνική εορτή του «Γένους». Ανεξάρτητα από το αν κανείς είναι υποστηρικτής των κυμαινόμενων ισοτιμιών όπως ο γράφων ή υποστηρικτής των σταθερών ισοτιμιών (και νομισματικών ενώσεων) όπως υποθέτω οι περισσότεροι αναγνώστες, η ημερομηνία αυτή που συμβολίζει τον τερματισμό μιας από τις πιο σημαντικές συμφωνίες σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών στον κόσμο είναι πραγματικά μια ημερομηνία που πρέπει να ξεχωρίζει.
