Ο σκοτεινότερος πλανήτης που έχει ανακαλυφθεί ως σήμερα εκτός του Ηλιακού Συστήματος ανακλά λιγότερο από το 1% του φωτός που πέφτει πάνω του -αυτό σημαίνει ότι είναι πιο μαύρος κι από κάρβουνο, διαπιστώνουν έκπληκτοι Αμερικανοί αστρονόμοι.
Ο εξωτικός, ζοφερός κόσμος ανήκει σε μια κατηγορία πλανητών που αποκαλούνται «καυτοί Δίες»: μεγάλα σώματα που αποτελούνται αποκλειστικά από αέρια, έχουν μάζα τουλάχιστον όση ο Δίας και περιφέρονται σε μικρή απόσταση από τα μητρικά τους άστρα.
Πολλοί από τους 1.200 εξωπλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα ανήκουν σε αυτή την κατηγορία πλανητών. Όμως ο TrES-2b, όπως ονομάζεται ο νέος πλανήτης στον αστερισμό του Δράκοντα, είναι πραγματικά μοναδικός:
«Ο TrES-2b είναι σημαντικά λιγότερο ανακλαστικός από ό,τι η μαύρη ακρυλική μπογιά ή τα κάρβουνα, οπότε είναι ένας πραγματικά ξένος κόσμος» ανέφερε στο AFP ο Ντέιβιντ Κίπλινγκ του Κέντρου Αστροφυσικής Harvard-Smithsonian, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.
«Ίσως ένα πιο κατάλληλο όνομα για τον πλανήτη θα ήταν Έρεβος» σχολίασε ο ερευνητής, αναφερόμενος στον θεό του σκότους και της σιωπής στην αρχαία ελληνική μυθολογία. Η ανακάλυψή της ομάδας έχει γίνει δεκτή για δημοσίευση στο Monthly Notices of the Royal Astronomical Society και είναι επίσης διαθέσιμη online.
Αν και κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει ακόμα τι είναι αυτό που κάνει τον TrES-2b τόσο σκοτεινό, οι φασματικές καταγραφές υποδεικνύουν την ύπαρξη ουσιών που απορροφούν το φως, όπως αέριο νάτριο και κάλλιο καθώς και διοξείδιο του τιτανίου (μια ουσία που χρησιμοποιείται και στα αντηλιακά).
Σαν μυγάκι σε προβολέα
Ο TrES-2b μπορεί να είναι εξαιρετικά σκοτεινός, στην πραγματικότητα όμως εκπέμπει μια αμυδρή, κοκκινωπή ακτινοβολία λόγω της ακραίας θερμοκρασίας του, που φτάνει τους 980 βαθμούς Κελσίου.
Η ζέστη αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι ο πλανήτης απέχει μόλις πέντε εκατομμύρια χιλιόμετρα από το μητρικό του άστρο, με την ονομασία GSC 03549-02811. Συγκριτικά, η Γη απέχει από τον Ήλιο 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα.
Πώς όμως κατάφεραν οι αστρονόμοι να εντοπίσουν ένα κατάμαυρο σώμα που βρίσκεται τόσο κοντά σε μια γιγάντια, πύρινη μπάλα;
Ο TrES-2b εντοπίστηκε με το καινούργιο διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler, εξειδικευμένο στην αναζήτηση εξωπλανητών. Το όργανο παρακολουθεί ταυτόχρονα εκατοντάδες άκρα και περιμένει να δει αν κάποιο από αυτό σκοτεινιάζει περιοδικά λόγω της διέλευσης ενός πλανήτη από μπροστά του. Παράλληλα, το τηλεσκόπιο μπορεί να ανιχνεύει το φως που ανακλάται από τους πλανήτες όταν βρίσκονται «δεξιά» ή «αριστερά» από το μητρικό τους άστρο.
Το Kepler είναι τόσο ακριβές ώστε κατάφερε να ανιχνεύσει το απειροελάχιστο φως που ανακλά ο TrES-2b. Η μεταβολή της ακτινοβολίας που κατέγραψε το τηλεσκόπιο ήταν μόλις 6,5 μέρη ανά εκατομμύριο. «Αυτό αντιστοιχεί στο μικρότερο φωτομετρικό σήμα που έχουμε καταγράψει ποτέ από εξωπλανήτη» υπερηφανεύτηκε ο Δρ Κίπλινγκ.
Όπως επισημαίνει, η μεταβολή της φωτεινότητας του άστρου «ήταν τόσο μικρή όσο θα προκαλούσε ένα μυγάκι περνώντας μπροστά από τον προβολέα ενός αυτοκινήτου». Και με τις παρατηρήσεις να φτάνουν σε τέτοια επίπεδα ακρίβειας, οι εντυπωσιακές ανακαλύψεις του Kepler δεν μπορεί παρά να συνεχιστούν.
Newsroom ΔΟΛ, 22/8/2011
