25 March 2012

Όσα παίρνει... κι όσα φέρνει ο άνεμος...

Ημερήσια εκδρομή


της Ισμήνης


Ας ξεφύγουμε λιγάκι από την μιζέρια της Αθήνας. Μια ημερήσια εκδρομή είναι ότι πρέπει για να  ανασάνουμε καθαρό αέρα και να επισκεφθούμε μια πόλη που απλά  την προσπερνάμε, κατευθυνόμενοι  σε άλλους προορισμούς!

Νύμφες, μούσες, θεές, χθόνιες και υποχθόνιες θεότητες, γυναίκες που σημάδεψαν την μυθολογία και την ιστορία,   Παναγίες  και  απλές γυναίκες σαν εμάς. Η Ελλάδα  γεμάτη από μύθους, ιστορίες παλιές και νέες. Εκεί που τελειώνει το παραμύθι  αρχίζει η ιστορία, εκεί που τελειώνει το ψέμμα αρχίζει η αλήθεια. Όλη  η Ελλάδα σπαρμένη απο αρχαία που πάνω τους κτίσθηκε και εδραιώθηκε η νέα θρησκεία. 

Διασχίζουμε τον κάμπο της Κωπαϊδας, την αποξηραμένη λίμνη με τις τεράστιες καταβόθρες  στη δεξιά πλευρά του δρόμου  που  χρησίμευαν σαν αντιπλημυρικά έργα σε περίπτωση που η στάθμη της λίμνης   ανέβαινε.

Αριστερά μας η Θήβα, παρηκμασμένη πλέον,  δεν θυμίζει τίποτα από την κραταιά πόλη  του μυθικού Κάδμου, του Επαμεινώνδα, τους Λαβδακίδες , τον Οιδίποδα και τη Σφίγγα που η τραγική μοίρα της οικογένειας ενέπνευσε τους τραγικούς ποιητές  της αρχαιότητας.

Φθάνουμε στον Ορχομενό, που η ιδρυσή του  μας πάει στο 6.000 π.X. και  αργότερα στους Μινύες τους πρώτους κατοίκους, με τους οποίους γνώρισε μεγάλη ακμή. Και σε αυτή την πόλη παρούσες οι μυθικές αναφορές με τον  βασιλιά Αθάμα, τον Φρίξο και την Έλλη  και φυσικά την Αργοναυτική εκστρατεία. Ακμή και παρακμή, όπως σε όλες τις πόλεις του Ελλαδικού χώρου, σηματοδοτούν και τον Ορχομενό με μάχες μεταξύ των Ελλήνων και των πόλεων κρατών. Ο Κορινθιακός πόλεμος, ο Τρίτος ιερός πόλεμος, οι Μακεδόνες με την μάχη της Χαιρώνειας  και τέλος οι Ρωμαίοι.

Ο Ορχομενός διαθέτει αρκετά αξιοθέατα που σχετίζονται με τη μεγάλη του Ιστορία. Τα σημαντικότερα είναι ο αρχαιολογικός του χώρος με το θυσαυρό του Μινύα και το αρχαίο θέατρο, ο βυζαντινός ναός της Παναγίας της Σκριπούς, το κάστρο του και οι πηγές των Χαρίτων.

Ο θολωτός τάφος του Ορχομενού είναι ένας από τους σημαντικότερους θολωτούς τάφους της Μυκηναϊκής περιόδου. Κατασκευάστηκε το 1250 π.Χ. για να ταφεί η βασιλική οικογένεια της πόλης. Ανασκάφηκε για πρώτη φορά το 1880 από τον Ερρίκο Σλήμαν.

Ο σημερινός Ορχομενός είναι συνέννωση 2  μικροτέρων χωριών της Πετρομαγούλας και της Σκριπούς. 

Ο ναός της Παναγίας της Σκριπούς ήταν αυτός που έδωσε και το όνομα του στο ένα από τα δύο χωριά που αποτέλεσαν τον σύγχρονο Ορχομενό.

Ο ναός της Παναγίας της Σκριπούς  κτίστηκε το έτος 874, είναι το αρχαιότερο Βυζαντινό  μνημείο  της Βοιωτίας και  οφείλει την ονομασία της στις πολυάριθμες επιγραφές που υπάρχουν πάνω στις πέτρες που έχουν χρησιμοποιηθεί για την οικοδόμηση του. Καθόλου παράξενο βέβαια, αφού οι πέτρες έφεραν αρχαιοελληνικές επιγραφές, γιατί προέρχονταν από τα ερείπια της αρχαίας πόλης του Ορχομενού. 

Η αρχική ονομασία του λοιπόν πρέπει να σχετιζόταν με το λατινικό scriptus που σημαίνει επιγραφή και με παραφθορά να εξελίχθηκε σε Σκριπού. Διασώζονται θαυμάσια παλαιοχριστιανικά γλυπτά, σπάνιες επιγραφές της χριστιανικής αλλά και της παλαιοχριστιανικής περιόδου. 

Ένα κατακόρυφο ηλιακό ρολόι, ίσως το ωραιότερο από όλα τα Βυζαντινά ηλιακά ρολόγια της Ελλάδας, κοσμεί τον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στη Μονή της Παναγίας Σκριπούς. Φαίνεται ότι ηλιακό ρολόι τοποθετήθηκε στο ναό τη χρονολογία κατασκευής του καθολικού, το έτος 874, και έτσι είναι το αρχαιότερο από όλα τα μεσαιωνικά-βυζαντινά κατακόρυφα ηλιακά ρολόγια της Ελλάδας. 

Οι ντόπιοι  μιλάνε  για ένα θαύμα της Παναγίας, το οποίο φέρνει και επισκέπτες με χρήμα!

Τη νύχτα της 9ης  προς τη 10η  Σεπτεμβρίου 1943 λίγα μέτρα πιο κάτω από την εκκλησία της Παναγίας, τα γερμανικά τανκς ακινητοποιήθηκαν χωρίς να υπάρχει φανερός λόγος. Όπως εξιστόρησε ο επικεφαλής του γερμανικού αποσπάσματος Χόφμαν, η μορφή της Παναγίας φανερώθηκε στο νυχτερινό ουρανό. 

Ο Ορχομενός και οι κάτοικοί του σώθηκαν έτσι με την εμφάνιση της Παναγίας από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής που ήθελαν να κάψουν την πόλη και να σκοτώσουν τους κατοίκους της. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η Παναγία υποστήριζε (καλούς) χριστιανούς εναντίον (κακών) χριστιανών... Θα μπορούσε, βέβαια, να έχει επέμβει προλύ πριν, από τότε που ξεκίνησαν οι Γερμανοί τον κατακτητικό πόλεμο, αλλά τότε δεν θα υπήρχε λόγος να επισκέπτονται οι πιστοί τον Ορχομενό... 

Μετά το τέλος του πολέμου ο επικεφαλής των γερμανικών στρατευμάτων Χόφμαν επέστρεψε προσκυνητής στην Παναγία της Σκριπούς, χαρίζοντας στο ναό μια εικόνα με την αναπαράσταση του οράματός του! Τώρα όμως έγινε νέο θαύμα: η Παναγίτσα γλίτωσε τον Γερμανό, αλλιώς θα τον είχαν λιντσάρει οι Έλληνες για τις δραστηριότητές του στην κατοχή!

Ατελείωτοι μύθοι!