του Γιάννη Πρετεντέρη, ΒΗΜΑ, 14/4/2012
Θέλω να είμαι απολύτως ειλικρινής: από ένα σημείο και μετά όλοι ήξεραν (όλοι ξέραμε…) για τον Ακη. Γι' αυτό και κανένας δεν έπεσε πραγματικά από τα σύννεφα όταν ο πρώην υπουργός κατέληξε σε κάποιο κρατητήριο της ΓΑΔΑ.
Αλλά ακριβώς επειδή όλοι ήξεραν, κανένας δεν δικαιούται σήμερα να δηλώνει σοκαρισμένος ή ανυποψίαστος.
Κανένας δεν μπορεί να σφυρίζει αδιάφορα ή να σιωπά. Κι ακόμη λιγότερο δικαιούνται να περιφέρουν την έκπληξή τους οι φίλοι του Ακη, οι συνεργάτες του, οι σύντροφοί του, οι οπαδοί του.
Για περισσότερο από 20 χρόνια ο Ακης Τσοχατζόπουλος δεν ήταν απλώς ΠαΣοΚ. Ηταν το ΠαΣοΚ!
Προσωποποίησε απολύτως έναν διαχρονικό μηχανισμό αποτελεσματικής αλλά και κυνικής νομής της εξουσίας που γεννήθηκε κάτω από τις φτερούγες του Ανδρέα Παπανδρέου και στη συνέχεια εξαπλώθηκε για να αγκαλιάσει ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας μέσα από αξεδιάλυτους δεσμούς ανοχής και συνενοχής.
Έναν μηχανισμό και ταυτοχρόνως μία ιδιαίτερη ένωση προσώπων που στην πορεία ονομάστηκε «βαθύ ΠαΣοΚ».
Ο Ακης προσωποποίησε αυτόν ακριβώς τον μηχανισμό και ταυτοχρόνως μια ολόκληρη εποχή.
Ήταν η εποχή που συνδικαλιστές, πολιτευτές, «αυτοδιοικητικοί», κομματικά στελέχη, φοιτητοπατέρες, παρατρεχάμενοι υπουργών, κρατικοδίαιτοι μάνατζερ (που ο Θεός να τους κάνει μάνατζερ!) και απλοί νταραβερτζήδες συγκρότησαν ένα αυτόνομο κοινωνικό κύκλωμα, το οποίο επιβιβάστηκε στην εξουσία για να τη γλεντήσει. Με κάθε τρόπο και μέσο.
Και πάντως, με κάθε ευκαιρία. Θα υπενθυμίσω στους αναγνώστες ότι ο πασχαλινός κρατούμενος της ΓΑΔΑ έφτασε μία ανάσα από την αρχηγία του ΠαΣοΚ και την πρωθυπουργία της χώρας.
Κι όχι μόνο αυτό: για πολλούς στο ΠαΣοΚ, η ήττα του στην εσωκομματική αναμέτρηση του 1996 αποτέλεσε ένα έγκλημα καθοσιώσεως κατά της παπανδρεϊκής νομιμότητας. Διότι αυτός ήταν ο νόμιμος διάδοχος του Ανδρέα. Η συνέχεια και η επιλογή του ιδρυτή. Το αγαπημένο παιδί του κόμματος.
Κι αν έχασε, έχασε επειδή κάποιοι συνωμότησαν για να αποτρέψουν τη φυσική εξέλιξη των πραγμάτων. Τα ΜΜΕ, οι εκδότες, η διαπλοκή, τα «εξωθεσμικά κέντρα»… Ως εκ τούτου, η εύλογη διάψευση των προγνωστικών θεωρήθηκε κάτι σαν εσωκομματικό πραξικόπημα, το οποίο δεν συγχώρεσαν ποτέ στον Κ. Σημίτη. Τους χάλασε τη σειρά.
Θυμάμαι ότι ακόμη και στο Συνέδριο του 2001, με τον Σημίτη δύο φορές εκλεγμένο πρωθυπουργό, τα «ορφανά του Ακη» (από τον Χρ. Παπουτσή και τη Μαριλίζα ως τον Γ. Παναγιωτακόπουλο και τους «αριστερούς» του) συνέχιζαν να ψηφίζουν «λευκό» στην εκλογή προέδρου!
Διότι ο Ακης ουδέποτε ήταν μόνος, ούτε μοναδικός.
Εξέφραζε και εκπροσωπούσε έναν κόσμο που, στερημένος ιστορικά από την εξουσία, αντιλήφθηκε την πολιτική μόνο ως κύκλωμα εξουσίας. Εναν κόσμο, ο οποίος χρησιμοποίησε στη συνέχεια το κύκλωμα αυτό ως έναν μηχανισμό κοινωνικής ανέλιξης και προσωπικού πλουτισμού.
Ο Ακης ήταν ψυχή της ψυχής τους. Ενα κομμάτι από τους ίδιους. Και σαν τους ίδιους. Ενας άνθρωπος χωρίς ιδιαίτερα προσόντα, αλλά και χωρίς πολλούς ενδοιασμούς. Φιλικός και οικείος, ανοιχτόκαρδος κι ανοιχτοχέρης, φύλαρχος και παρέα ταυτοχρόνως, λεβέντης και καραμπουζουκλής. Στα υπόλοιπα που ακούγονταν δεν έδιναν σημασία.
Και γιατί δηλαδή να δώσουν; Τα σπίτια, οι «δουλειές», οι προμήθειες, ο ανεξήγητος κι αδικαιολόγητος πλουτισμός μπορεί να έβγαζαν μάτι, αλλά δεν ήταν παρά μέρος ενός θεμιτού παιχνιδιού σε μια γενικότερη πολιτική δοσοληψία.
Υπήρξαν αδυσώπητοι με τους αντίπαλους, ναι! Αλλά πάντα ανεκτικοί, επιεικείς και κυνικοί με τους δικούς τους.
«Εντάξει, είπαμε να κάνει ένα δωράκι στον εαυτό του, αλλά όχι και 300 εκατομμύρια!» που έλεγε κι ο άλλος.
Γι' αυτό η αλήθεια είναι συνολικά σκληρή. Ο Ακης δεν θα είχε υπάρξει, αν δεν είχε συνυπάρξει.
Μόνος του, δεν θα αφορούσε κανέναν. Δεν θα ήταν παρά άλλη μία περίπτωση πολιτικού που πιάστηκε στα πράσα με το χέρι στο μέλι - σιγά τα λάχανα, αυτά συμβαίνουν και εις Παρισίους!
Αλλά ο Ακης ενδιαφέρει διότι προσωποποίησε όχι μία επιλήψιμη ατομική συμπεριφορά, αλλά μία γενικότερη πολιτική πρακτική. Μία μέθοδο άσκησης της εξουσίας. Και μία πολιτική εποχή.
Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο, η σύλληψη κι η καταδίκη του δεν οδηγούν απαραιτήτως στην κάθαρση, όπως ίσως επιθυμούν ορισμένοι.
Ο βαθύς μηχανισμός που τον συνόδευσε εξακολουθεί να υπάρχει στο ακέραιο, έστω κι αν λειτουργεί σε χαμηλότερες στροφές λόγω κρίσης.
Οδηγούν όμως σίγουρα σε μία βασική απορία.
Αν όλοι αυτοί ήξεραν, γιατί ως τώρα κανένας δεν μιλούσε; Και τώρα που σίγουρα ξέρουν, πώς το προσπερνούν σαν να μην το έμαθαν ποτέ; Η σιωπή τους κυριολεκτικά ξεκουφαίνει!
