ΜΙΧΑΛΗΣ ΕΥΣΤ. ΣΚΑΝΔΑΛΙΔΗΣ
ΛΕΞΙΚΟ ΤΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ
ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑΣ
ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟ – ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΕΡΕΤΤΑ
Η Ελληνική Μυθολογία με τον πλούτο των ονομάτων της ανοίγει ευρείς ορίζοντες της εθνικής μας αυτογνωσίας. Τα έξι χιλιάδες περίπου μυθικά ονόματα αποτελούν μια ιδιαίτερη ονοματολογία, εφόσον κατά κανόνα δεν τα χρησιμοποιούσαν οι κοινοί θνητοί.
Τα περισσότερα από τα μυθικά ονόματα είναι πλασματικής ποιητικής φαντασίας. Για τον ασπιδοφόρο Αίαντα π.χ., τον ‘πύργο’ των Αχαιών, πλάστηκε ένας πατέρας με το όνομα Τελαμών ‘ιμάντας ασπίδας’, όπως πλάστηκε και ένας γιος με το όνομα Ευρυσάκης ‘αυτός με τη μεγάλη ασπίδα’.
Τα περισσότερα ονόματα των Νηρηΐδων είναι πλάσματα ποιητικής φαντασίας που εκφράζουν ιδιότητες της θάλασσας, χρώμα, λάμψη, ηρεμία, κινήσεις κυμάτων κ.λπ. (Γλαύκη, Γαλήνη, Κυμώ). Άλλες φορές το όνομα επινοείται εκ των υστέρων, προκειμένου να εξηγηθεί κάτι, όπως το όνομα Δάρδανος, για να εξηγηθεί το όνομα της χώρας (Δαρδανία,η), της πόλης (Δάρδανος,η) και των κατοίκων (Δαρδανοί), απόηχος του οποίου είναι τα σημερινά Δαρδανέλια, ή τα ονόματα Ίλος και Τρως για να εξηγηθούν τα oνόματα Ίλιον και Τροία αντίστοιχα.
Σε άλλες περιπτώσεις, η σημασία ενός ονόματος εντοπίζεται στον ρόλο και τις πράξεις του μέσα στον μύθο. Το πώς ανατράφηκε π.χ. ο Εύμολπος, γιος του Ποσειδώνα και της Χιόνης, που μόλις γεννήθηκε τον πέταξε η μητέρα του στη θάλασσα, φανερώνεται από το όνομα της παραμάνας του Βενθεσικύμης, που σημαίνει «αυτή που ζει στα βάθη των κυμάτων».
Τέλος, η Ελληνική μυθολογία φιλοξενεί ονόματα που προέρχονται από αφηρημένες έννοιες ή ηθικές αξίες χωρίς μυθολογικό περιεχόμενο, όπως είναι τα Αρετή, Αρμονία, Δίκη,
Το ΛΕΞΙΚΟ ΤΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑΣ περιλαμβάνει την ιστορία και την ετυμολογική ανάλυση του κάθε μυθικού ονόματος, ενώ ειδικά τα ονόματα των θεών συνοδεύονται κι από τα πολυάριθμα λατρευτικά επίθετα, μαζί με την ετυμολογία τους.
Τα περισσότερα από τα μυθικά ονόματα είναι πλασματικής ποιητικής φαντασίας. Για τον ασπιδοφόρο Αίαντα π.χ., τον ‘πύργο’ των Αχαιών, πλάστηκε ένας πατέρας με το όνομα Τελαμών ‘ιμάντας ασπίδας’, όπως πλάστηκε και ένας γιος με το όνομα Ευρυσάκης ‘αυτός με τη μεγάλη ασπίδα’.
Τα περισσότερα ονόματα των Νηρηΐδων είναι πλάσματα ποιητικής φαντασίας που εκφράζουν ιδιότητες της θάλασσας, χρώμα, λάμψη, ηρεμία, κινήσεις κυμάτων κ.λπ. (Γλαύκη, Γαλήνη, Κυμώ). Άλλες φορές το όνομα επινοείται εκ των υστέρων, προκειμένου να εξηγηθεί κάτι, όπως το όνομα Δάρδανος, για να εξηγηθεί το όνομα της χώρας (Δαρδανία,η), της πόλης (Δάρδανος,η) και των κατοίκων (Δαρδανοί), απόηχος του οποίου είναι τα σημερινά Δαρδανέλια, ή τα ονόματα Ίλος και Τρως για να εξηγηθούν τα oνόματα Ίλιον και Τροία αντίστοιχα.
Σε άλλες περιπτώσεις, η σημασία ενός ονόματος εντοπίζεται στον ρόλο και τις πράξεις του μέσα στον μύθο. Το πώς ανατράφηκε π.χ. ο Εύμολπος, γιος του Ποσειδώνα και της Χιόνης, που μόλις γεννήθηκε τον πέταξε η μητέρα του στη θάλασσα, φανερώνεται από το όνομα της παραμάνας του Βενθεσικύμης, που σημαίνει «αυτή που ζει στα βάθη των κυμάτων».
Τέλος, η Ελληνική μυθολογία φιλοξενεί ονόματα που προέρχονται από αφηρημένες έννοιες ή ηθικές αξίες χωρίς μυθολογικό περιεχόμενο, όπως είναι τα Αρετή, Αρμονία, Δίκη,
Το ΛΕΞΙΚΟ ΤΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑΣ περιλαμβάνει την ιστορία και την ετυμολογική ανάλυση του κάθε μυθικού ονόματος, ενώ ειδικά τα ονόματα των θεών συνοδεύονται κι από τα πολυάριθμα λατρευτικά επίθετα, μαζί με την ετυμολογία τους.
Ο Μιχάλης Ευστ. Σκανδαλίδης είναι φιλόλογος και συγγραφέας κι άλλων ονοματολογικών έργων,
όπως «Ονοματολογική ναυσιπλοΐα στο ελληνικό Αιγαίο», «Λεξικό των Κωακών ιδιωμάτων» κ. ά.
