του Κάρολου Μπρούσαλη, protagon.gr, 9/10/2012
Η πρώτη φορά που υποδέχθηκα επίσημα αρχηγό ξένου κράτους ήταν εκείνο το παγωμένο μεσημέρι, Δεκέμβρη μήνα, του 1959, όταν παρατάχθηκα στον «προκαθορισμένο χώρο» (μπροστά στο «Γυμναστήριον ο Φωκιανός», απέναντι από τον Ιππόδρομο του Φαλήρου, επί της λεωφόρου Συγγρού). Ο βοηθός γυμνασιάρχη, Ι. Σταματογιαννόπουλος, μας είχε προπονήσει να φωνάζουμε «άι λάικ Άικ» και να κουνάμε σημαιάκια, ελληνικά κι αμερικανικά, όσο να διαβεί ο πρόεδρος Αϊζενχάουερ που μας έκανε την τιμή να προσγειωθεί στο Ελληνικό. Ο γυμνασιάρχης μας, Ξανάλατος (καλή του ώρα), είχε προσπαθήσει επί ματαίω να χαμηλώσει τον ενθουσιασμό του βοηθού του. (Για τον γυμνασιάρχη μας δεν έμαθα κάτι, μετά την αποφοίτησή μου, ο βοηθός του όμως, επί χούντας, εξελίχθηκε σε γενικό επιθεωρητή Μέσης Εκπαίδευσης). Του γυμνασιάρχη μας «του έτυχε κάτι έκτακτο» και δεν παραβρέθηκε στην υποδοχή. Ο βοηθός του ήταν εκεί, ακοίμητος φρουρός της πατροπαράδοτης ελληνικής φιλοξενίας.
Και οι μαθητές του Ε’ Γυμνασίου Αρρένων Αθηνών, που είχαμε μεταφερθεί από τα Εξάρχεια εγκαίρως με σκεπαστά στρατιωτικά φορτηγά «Τζέιμς», καλύπταμε αρκετό μήκος επί του πεζοδρομίου. Μεγαλύτερο από άλλα, όχι τόσο πατριωτικά, γυμνάσια, καθ’ όσον, όσοι συμμετείχαμε στην υποδοχή (δηλαδή όλοι, από την τρίτη ως την όγδοη τάξη), είχαμε γλιτώσει το «επτάωρο». Μόνο που απαξάπαντες, παρά τα διπλά πουλόβερ, τουρτουρίζαμε. Και η πομπή των επισήμων αργούσε να περάσει. Κι όταν τελικά πέρασε, ούτε να φωνάξουμε «άι λάικ Άικ» αντέχαμε ούτε να κουνήσουμε τα σημαιάκια ούτε καν να χαζέψουμε τον ενθουσιασμένο από την «αυθόρμητη υποδοχή» υψηλό ξένο, με τον δίπλα του καθήμενο Κωνσταντίνο Καραμανλή. Μόνο ένα «άαα» ακούστηκε κι αυτό ως εκδήλωση θαυμασμού για την ανοιχτή Ρολς Ρόις που για πρώτη (και τελευταία, οι πολλοί) φορά βλέπαμε να περνά τόσο κοντά μας.
 |
| Στο πεζοδρόμιο μαθητές και φοιτητές με τα "καλά" τους, όλοι γραβατωμένοι... |
Απόγευμα, ξεθεωμένοι, επιστρέψαμε πάντα με «Τζέιμς» στο σχολείο, όπου διαλυθήκαμε για να γυρίσουμε σπίτια μας. Δεν μάθαμε, τον εμπνευσμένο λόγο του προέδρου στην ελληνική Βουλή με θέμα την ειρηνική συνύπαρξη. Ούτε για τη συνάντησή του με «τους βασιλείς Παύλο και Φρειδερίκη» που του ζήτησαν μεγαλύτερη παρουσία των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων στη χώρα μας «προς αποτροπήν του εκ βορρά κομμουνιστικού κινδύνου». Και βέβαια, ούτε τον πιο ρεαλιστή, Κωνσταντίνο Καραμανλή, που επέμενε να φθάσει έγκαιρα στην Ελλάδα η αμερικανική (οικονομική) βοήθεια.
Κάτι πήρε το αφτί μας, κάτι μήνες αργότερα, όταν (4 Μαΐου του 1960), έφτασε στην Αθήνα ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, για να προωθήσει τα της «ειρηνικής συνύπαρξης» με το «σιδηρούν παραπέτασμα». Η προσπάθεια κόλλησε την επομένη (5 του μήνα), όταν η οικουμένη έμαθε ότι, από την Πρωτομαγιά, είχε καταρριφθεί πάνω από τη Σοβιετική Ένωση το αμερικανικό κατασκοπευτικό αεροπλάνο U – 2. Ο πιλότος του, Γκάρι Πάουερς, έμελλε να οδηγηθεί στις σοβιετικές φυλακές με δεκαετή κάθειρξη για κατασκοπεία. Απελευθερώθηκε στις 10 Φεβρουαρίου του 1962: Ανταλλάχθηκε στο Βερολίνο με τον πράκτορα της KGB Ρούντολφ Άμπελ.
Εγώ θυμάμαι ότι το 1959 μας κατέβασαν ομαδικά με το σχολείο (Η' Γυμνάσιο) στην "υποδοχή", μας μοίρασαν και διπλά σημαιάκια, ελληνο-αμερικάνικα, και μας έστησαν κάπου στη Λεωφόρο Αμαλίας... Έκανε ψωφόκρυο και ψιλόβρεχε πού και πού, με αποτέλεσμα να λακίσουν τα περισσότερα παιδιά και να γυρίσουν μόνα στα σπίτια τους. Την άλλη μέρα εμφανίστηκαν γονείς στο σχολείο και διαμαρτυρήθηκαν που έστησαν οι καθηγητές τα παιδιά στο δρόμο χωρίς κατάλληλα ρούχα, πολλά είχαν κρυώσει... Τον Αϊζενχάουερ τον είδαμε την επόμενη μέρα σε φωτογραφία στις εφημερίδες...
