της Ξένιας Κουναλάκη, Καθημερινή, 10/4/2014
Μοιάζει λίγο με το σενάριο της «Τελετής» του Κλοντ Σαμπρόλ η είδηση που μεταδόθηκε χθες από το Γαλλικό Πρακτορείο: Δύο έφηβες 13 χρόνων σχεδίαζαν να δολοφονήσουν όλα τα μέλη της οικογένειας της μιας από αυτές. Ξεκίνησαν από το ευκολότερο υποψήφιο θύμα, τον 6χρονο αδερφό, κίνησαν όμως τις υποψίες της αστυνομίας και συνελήφθησαν. Η μία ήταν η ηθική αυτουργός, η δεύτερη εκτελεστής. Με φόντο μια πληκτική επαρχία της νοτιοανατολικής Γαλλίας. Από μεσοαστικές οικογένειες κι οι δύο. Γιατί; Μπορεί για να ξορκίσουν την ανία τους. Ίσως για να εκδικηθούν τον αυταρχισμό των γονιών τους. Ακόμη και για πλάκα, ως χιτσκοκικό πείραμα στα χνάρια της «Θηλιάς». Το πιθανότερο είναι πως δεν θα μάθουμε ποτέ το κίνητρό τους.
Όποιος είναι γονιός εφήβου, έχει βιώσει την παραλυτική βαρεμάρα κι εξοργιστική αδιαφορία του απέναντι στον χρόνο. Έχει ζήσει τους ράθυμους ρυθμούς του, την κούραση από τη ζωή στα... γλυκά 16. Έχει δει όμως ταυτόχρονα και το πρόσωπό του να συσπάται από μίσος. Έχει νιώσει την αγανάκτησή του για τις εγωπαθείς προσδοκίες να μετεξελιχθεί το παιδί σε ένα βελτιωμένο mini-me, ένα χαρισματικό χόμπιτ, που θα έχει όλες τις αρετές, που-εμείς νομίζουμε ότι-διαθέτουμε. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς φροϋδιστής για να διαπιστώσει πόσο καταπιεστικός θεσμός είναι η οικογένεια για τη διαμόρφωση μιας χειραφετημένης ολοκληρωμένης προσωπικότητας.
Δεν είναι απαραίτητο να έχει φάει τη ζωή του στα ντιβάνια του ψυχαναλυτή για να συνειδητοποιήσει ότι αυτή η σχέση, με τους γονείς, θα μας ακολουθεί κατά πόδας διά βίου. Στη συνέχεια, λες και δεν μάθαμε τίποτα, θα την κληροδοτήσουμε αυτούσια στα παιδιά μας. Όπως λέει και ο Φίλιπ Λάρκιν σε ένα από τα ωραιότερα ποιήματά του, το This be the verse («Αυτός είναι ο στίχος»):
«They fuck you up, your mum and dad
They may not mean to, but they do.
They fill you with the faults they had
And add some extra, just for you.
But they were fucked up in their turn
By fools in old-style hats and coats
Who half the time were soppy-stern
And half at one another’s throats.
Man hands on misery to man. It deepens like a coastal shelf.
Get out of it as early as you can
And don’t have any kids yourself.
(σε ελεύθερη μετάφραση: «Σε πρήζουν τρελά, ο μπαμπάς κι η μαμά / Ίσως όχι επίτηδες, μα το κάνουν. Σε γεμίζουν με λάθη τους / και προσθέτουν κι άλλα, αφιερωμένα εξαιρετικά. Κι αυτοί όμως τα ίδια τράβηξαν / από κάτι χαζούς με παλιομοδίτικα ρούχα / Που τη μια γλυκόλογα ανταλλάσσουν / Και την άλλη αλληλοσπαράσσονται.Ο άνθρωπος χαρίζει δυστυχία απλόχερα. Βαθαίνει σαν ύφαλος, απότομα / Βγες όσο νωρίτερα μπορείς / Και προς Θεού, παιδιά μην κάνεις»).
Η ιερότητα του θεσμού της οικογένειας, που ενίοτε λαμβάνει δυσλειτουργικές εκφάνσεις, έχει αρχίσει σταδιακά να αμφισβητείται και στη χώρα μας. Από τον «Κυνόδοντα» μέχρι τα δελτία ειδήσεων. Καμιά φορά μέσα στις πυκνοκατοικημένες πολυκατοικίες σχεδιάζονται και διαπράττονται οικογενειακά εγκλήματα. Μεταφορικά συνήθως. Σπανίως όμως και κυριολεκτικά.
