του ΑΝΤΩΝΗ ΓΩΔΗ, είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος
της μεταφραστικής εταιρίας Lexicon Εφαρμογές Μετάφρασης ΑΕ,
Ξεκίνησα μια μικρή επιχείρηση το 1991. Μόλις είχα γυρίσει από την Αμερική. Μικρός, ορεξάτος και απολύτως ανέτοιμος να αντιμετωπίσω την ελληνική επιχειρηματική πραγματικότητα. Εφαγα την πρώτη ψυχρολουσία μέχρι να στήσω την ατομική επιχείρηση: επιμελητήρια, ΤΕΒΕ, χαρτιά, βεβαιώσεις, δικαιολογητικά, ποινικό μητρώο εδώ, ΙΚΑ εκεί, όργωσα το κέντρο με τα πόδια, από υπηρεσία σε υπηρεσία -αυτοπροσώπως, παρακαλώ- 15.000 η μία εγγραφή, 10.000 το άλλο παράβολο -δραχμές τότε-, ξεκίνησα με χρέη.
Ευτυχώς, ο πατέρας, καλός τραπεζικός υπάλληλος στην παλιά Ιονική και Λαϊκή και αγαπητός στον αγορά, ήξερε από γραφειοκρατία και από δίπλα με συμβούλευε: «Μη θυμώνεις», «μη βιάζεσαι», «έτσι είναι εδώ», «τον ''αρμόδιο'' θα τον ξαναβρείς μπροστά σου». Και πόσες φορές τον ξαναβρήκα…
Λαβύρινθος...
Αλλά δεν έφταιγε μόνον ο δημόσιος υπάλληλος. Τουλάχιστον όχι αποκλειστικά. Λαβύρινθος οι νόμοι, σταυρόλεξο τα λογιστικά. Μετά τον πρώτο χρόνο παραδέχτηκα, με βαριά καρδιά, την πρώτη μου ήττα (εγώ, ο μαθητής του 20…) και παρέδωσα τα βιβλία εσόδων - εξόδων σε λογιστή, να τα πρώτα «πάγια»... Ευτυχώς, το φως, το νερό, πληρωμένα, από το σπίτι δούλευα, δεν ήμουν δα και ο πρώτος, ας είναι καλά οι μισθοί των γονιών και η υποστήριξη της ελληνικής οικογένειας.
Τα πρώτα χρόνια μάθαινα τη δουλειά, σιγά σιγά ανοίχτηκα, νοίκιασα κιόλας, αυτά που μου δίδαξε όμως δώδεκα χρόνια το ελληνικό σχολείο -πώς το λένε;- «καμία σχέση…». Λες κι αυτά που θα αντιμετωπίσει ο μαθητής όταν βγει να δουλέψει θα τα μάθει «διά της οσμώσεως».
Τι έλεγε, λοιπόν, η «όσμωση»; Οτι «η αγορά είναι ναρκοπέδιο», ότι «οι επιχειρηματίες είναι κλέφτες». Και οι Σειρήνες; «Δούλεψε με το Δημόσιο», «εκεί τα λεφτά σου τουλάχιστον δε θα τα χάσεις». Ηταν και η μεγάλη ευκαιρία για τη Θεσσαλονίκη, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 1997, είπα «ας δουλέψω κι εγώ με το Δημόσιο». Και να η δεύτερη μεγάλη ψυχρολουσία, από την Τοπική Αυτοδιοίκηση αυτήν τη φορά... Τι να πρωτοπεριγράψω; Την ανικανότητα; Την αγένεια και την κουτοπονηριά; Το θράσος; Διάβασα μετά το βιβλίο του Ροδόλφου Μασλία «Η Πολιτιστική από Μέσα» και κατάλαβα πως και λίγα πέρασα. Και μετά είπα δύο πράγματα: «Και τω Θεώ δόξα» και «ποτέ ξανά».
Ποτέ μη λες «ποτέ»...
Αλλά στην Ελλάδα ποτέ μη λες «ποτέ». Κάθε επιχειρηματίας ξέρει τι σημαίνει ελληνική Πολιτεία. Ετσι κι εγώ πάντα μπροστά μου την έβρισκα. Αλλά, δυστυχώς, όχι δίπλα μου…
Τι είναι, όμως, το ελάχιστο που χρειάζεται για να δουλέψει μια επιχείρηση, για να μπορέσει να παραγάγει, να προσλάβει, να εξαγάγει, να κερδίσει; Να μπορεί, τουλάχιστον, να προϋπολογίσει έσοδα και έξοδα. Αν δεν μπορείς όμως να λογαριάσεις τα έξοδα, τι «κουμάντο» να κάνεις; Πώς θα λογαριάσεις το κόστος; Πώς τις τιμές; «Εκτακτες εισφορές», «παρακρατήσεις», αλλαγές στη φορολογία, κρυφό κόστος γραφειοκρατίας, υποχρεωτικές δημοσιεύσεις σε εφημερίδες και ΦΕΚ, δεκάδες παραλογισμοί, ποτέ τίποτα σίγουρο, ποτέ τίποτα προγραμματισμένο.
Καθεμία από τις επενδύσεις που έγιναν στα είκοσι χρόνια της επιχείρησής μου, στη μηχανοργάνωση, στις πιστοποιήσεις, στο ανθρώπινο δυναμικό, ήταν μια βουτιά στο άγνωστο. Σε πείσμα της αντίθετης γνώμης των λογιστών μου. Από μεράκι και μόνο. Γιατί στην Ελλάδα τα κέρδη μόνο θεωρητικά είναι κέρδη. Δεν ξέρεις αν θα ξημερώσει «περαίωση», έλεγχος εφορίας, αλλαγή στο ύψος της «προκαταβολής φόρου» για την επόμενη χρονιά (γι’ αυτήν που δε δούλεψες ακόμη…), αλλαγές στη φορολογία με αναδρομική ισχύ, αλλαγές στο ΦΠΑ. Και εύκολα τα κέρδη θα γίνουν ζημίες. Φορολογική σταθερότητα; Εργατική νομοθεσία; Για γέλια και για κλάματα.
Δυστυχώς, τίποτε από τα παραπάνω δεν είναι άγνωστα στους επιχειρηματίες αυτής της χώρας. Αλλά, τώρα, ούτε και στους επιχειρηματίες άλλων χωρών. Προχτές, για πρώτη φορά στην ιστορία της, η επιχείρησή μου, η Lexicon AE, δεκαπέντε χρόνια πάροχος μεταφραστικών υπηρεσιών προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σοβαρή, μεγάλη και καλή εταιρία στο χώρο της, «έφαγε πόρτα». Μεγάλη εταιρία του εξωτερικού δήλωσε ευθέως πως δε μας θέλει, όχι ως προμηθευτές, αλλά ως πελάτες! Ο λόγος δεν έχει να κάνει με εμάς, το ξεκαθάρισαν οι άνθρωποι και απολογήθηκαν -αμήχανα, είναι η αλήθεια- αλλά με το γεγονός πως η έδρα μας είναι στην Ελλάδα. Και με την Ελλάδα, πλέον, «δε συνεργάζονται».
Φέτος έκλεισε η μεγαλύτερη μεταφραστική εταιρία στην Ελλάδα. Πέρσι έκλεισε μία από τις παλαιότερες. Τι έχουν τα έρμα και ψοφάνε;
