ή Ο Άγιος Ανδρέας της Μυκηναϊκής Ακροπόλεως;
(Καθημερινή, 3/8/2010)
Κατά την πρόσφατη επίσκεψή μας στη Σίφνο, αποφασίσαμε να ανεβούμε ώς τη Μυκηναϊκή Ακρόπολη του Αγίου Ανδρέα. Από μακριά είναι άλλο ένα μικρό λευκό σημαδάκι, στην κορυφή των βουνών, φορτωμένο ιστορία αιώνων. Από κοντά είναι ένα από τα καλαίσθητα έργα που έχουν κάνει οι υπεύθυνοι του Υπουργείου τα τελευταία χρόνια στην περιφέρεια, μάλιστα με τη διαδικασία της αυτεπιστασίας. Η ανάδειξή του εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Πολιτισμός 2002 - 2006 και φέτος άνοιξε επιτέλους τις πόρτες στο κοινό.
Η ακρόπολη του Αγίου Ανδρέα βρίσκεται σε κορυφή της λοφοσειράς, γνωστής ως το «το Κάστρο του Αη Ντριά». Ηδη τον χώρο είχε εντοπίσει από το 1899 ο αρχαιολόγος Χρήστος Τσούντας, ενώ ανασκαφές που έφεραν στο φως μεγάλο μέρος της ακρόπολης διεξήγαγε η έφορος Αρχαιοτήτων, κ. Βαρβάρα Φιλιππάκη, από το 1970 - 1980.
Οι ανασκαφές αποκάλυψαν μεγάλο μέρος του μυκηναϊκού τείχους (12ος αιώνας π.Χ.), που περιβάλλει την ακρόπολη. Εντός του, ήλθαν στο φως τα ερείπια τουλάχιστον πέντε οικοδομημάτων, μάλλον κατοικιών, από τις οποίες τουλάχιστον μία ανάγεται στη μυκηναϊκή εποχή. Οι άλλες φαίνεται να χρησιμοποιήθηκαν κατά τον 8ο αιώνα π.Χ. Στον ίδιο χώρο βρίσκεται και η εκκλησία του Αγίου Ανδρέα που στεφανώνει την Ακρόπολη και είναι ορατή από μακριά. Οι αρχαιολόγοι εργάστηκαν κατά το παρελθόν σε αντίξοες συνθήκες και ο μόνος χώρος για ανάπαυση ήταν το πανηγυρόσπιτο της εκκλησίας. (πλήρες κείμενο >>>)
Ότι μέσα σε αρχαιολογικό χώρο έχει κτιστεί χριστιανικός ναός (1701), δεν είναι κάτι πρωτοφανές! Παντού έκτιζαν εκκλησάκια οι παπάδες και μάλιστα με υλικά των κατεστραμμένων από τους ίδιους αρχαίων ναών -αφού καθαγίαζαν τα υλικά, όπως έλεγε ο Χριστόδουλος, όλα κι όλα!-, τα οποία εκκλησάκια αισθητικά και τεχνικά ούτε που συγκρίνονται με τα αρχαία. Γι' αυτό προσπαθούν διάφοροι, αδαείς ή καλοθελητές, να δημιουργήσουν αισθήματα συμπάθειας για το μινιμαλισμό των ευτελών σύγχρονων κατασκευών, ο οποίος δήθεν έχει δημιουργήσει πολιτισμό...
Εκείνο που με προβληματίζει είναι, βέβαια, από πού προκύπτει η ονομασία "Ακρόπολη του Αγίου Ανδρέα". Μπορεί τα αρχαιολογικά ευρήματα να εντοπίστηκαν μετά την οικοδόμηση του σύγχρονου ναού, μόνο που πολύ αμφιβάλλω ότι δεν ήξεραν οι οικοδόμοι του ναού πως χρησιμοποιούν κομμάτια από αρχαία ερείπια. Και η "ακρόπολη" έτσι κι αλλιώς προϋπάρχει και δεν χάθηκε ενδιαμέσως, ανεξάρτητα από τυχόν αρχαιολογικά ευρήματα... Είναι πάντα ένας λόφος, πάνω στον οποίο έκτισαν οι παπάδες ναό, πιθανόν με κανένα ζωγραφισμένο τουρκόχαρτο στην τσέπη...
Ας φροντίσουν τουλάχιστον οι αρμόδιοι να προσαρμόσουν τώρα την ονομασία, ώστε να μην υπάρχει ιστορική ανατροπή και καταλαβαίνουν οι μαθητές, οι οποίοι μπερδεύουν την εποχή του Παλαιολόγου με εκείνη του Κολοκοτρώνη και του Καραϊσκάκη με εκείνη του Δαβάκη, ότι οι Μυκηναίοι έζησαν και δημιούργησαν μετά την κατασκευή του Αγίου Ανδρέα, αλλά περιέργως κατάφεραν να μην εκχριστιανιστούν...
