17 May 2011

Προπαγάνδα και Ορολογία

Από το Ορόγραμμα της ΕΛΕΤΟ


Δεν υπερτερεί μόνο το μερίδιο του τεχνολογικού και υπολείπεται το μερίδιο  των επιστημών του ανθρώπου, προωθήθηκε, επίσης, εδώ  και τριάντα χρόνια το προσωρινό εις βάρος του ουσιαστικού. Όταν ανισοβαρώς θεραπεύεται το ένα και αγνοείται το άλλο, τότε την ανισορροπία ακολουθεί η εντροπία ως κατάσταση ασθένειας, ανημπόριας, αδιεξόδου ή απορίας. Κατά συνέπεια, στρεφόμαστε στα επουσιώδη, στα στιγμιαία, αμελώντας τα ουσιώδη και τα μακροπρόθεσμα. Η δράση μας είναι τότε πυροσβεστική κατά τα λεγόμενα της διεθνούς πρακτικής του “here and now”, “ici et maintenant” και ελληνιστί του περίφημου «εδώ και τώρα» που το ακούμε από την δεκαετία του 80 και διαβρώνει και μολύνει συνειδήσεις.

Σήμερα, είναι εμφανής η ισχύς της φράσης του «εδώ και τώρα» καθώς και η διαπίστωση της δράσης του, κατά τρόπο  ύπουλο, άμεσο, ατιμώρητο, χωρίς τύψεις, χωρίς δικαστικές αποφάσεις και χωρίς τιμωρίες. Αυτή είναι η μοίρα  της γλωσσικής προπαγάνδας η ισχύς της χρήσης της οποίας έχει εντοπιστεί και κατά την περίοδο 1933-1945.

Τα έπεα πτερόεντα ή γραπτά έχουν ισχύ «μεγατόνων» σε  συνειδησιακό επίπεδο, με πασιφανείς συνέπειες. Δεν συντελείται μόνο η εκκένωση των εννοιών από το αρχικό περιεχόμενό τους αλλά κυρίως το μπόλιασμά τους με το επιθυμητό εκάστοτε νέο περιεχόμενο, ώστε αυτές να δράσουν ανενόχλητα, χωρίς βία και επιβολή και να επιτελέσουν  την πραγμάτωση των προθέσεων των ονομαθετών τους. Και αριθμούνται στην ατέλειωτη καταγραφή των συνεπειών τους οι προϋπολογισμοί του εδώ και τώρα, η παιδεία, οι επενδύσεις, τα προγράμματα, οι αγοραπωλησίες, οι αποφάσεις του εδώ και τώρα, που οδήγησαν με  μαθηματική ακρίβεια στην έλλειψη, την πενία, την υλική, την πνευματική ένδεια, την συναισθηματική ξηρασία, που όλοι υφιστάμεθα σε τοπικό, προσωπικό, εθνικό και οικουμενικό επίπεδο.

Το φαινόμενο αυτό της γλωσσικής προπαγανδιστικής χρήσης έρχεται να συμπληρώσει και η ασάφεια, η θ
oλερότητα και η ανεπάρκεια της περιγραφικής ικανότητας των αποτελεσμάτων της έρευνας και της καινοτομίας. Οι συντάκτες-ερευνητές που περι­γράφουν τα καινοτομικά τους επιτεύγματα, δεν διαθέτουν ούτε και παρέχουν ισχυρούς όρους με τους κατάλληλους ορισμούς ώστε να ευκολύνεται η μεταφορά της τεχνογνωσίας, χάριν επιστήμης και προόδου.

Οι συντάκτες  που ανακοινώνουν συνήθως τα αποτελέσματα στην αγγλική, γαλλική ή ελληνική γλώσσα δεν κατέχουν πάντα τις γλώσσες αυτές ως μητρικές και ο βαθμός γλωσσομάθειάς τους είναι ανεπαρκής.

Η σαφήνεια, η ακρίβεια για κάθε θεματικό πεδίο απαιτείται τόσο στο υπάρχον γνωσιακό κεφάλαιο όσο και στο καινοτομικό. Η  γλώσσα της Επιστήμης και της Τεχνολογίας καθώς και της Τέχνης δεν έχει ακόμη βρει την δική της στέγη στα ακαδημαϊκά πλαίσια. Δειλά η επιστήμη του Όρου, η Ορολογία, που περιέγραψε με σαφήνεια ο αυστριακός μηχανικός-ορολόγος Ευγένιος
Wüster,  και στη συνέχεια ασχολήθηκε η Unesco με  τον Felber και ο Διεθνής οργανισμός Τυποποίησης με το Infoterm του Christian Galliski, δεν βρίσκει ακόμη ολιστική προσέγγιση αν και είναι κατ’ εξοχήν συστημική, ώστε να πάρει την απαραίτητη απόσταση από την Γενική Γλώσσα.

Αν και η Ορολογία εδράζεται στο θεματικό πεδίο και στους κανόνες της Λογικής και της Οντολογίας και έλκει το θεωρητικό της βάθρο από τα Αναλυτικά Πρότερα του Αριστοτέλη, ελάχιστοι σύγχρονοι Έλληνες ασχολούμενοι με την επιστημονική γλώσσα τολμούν να σηκώσουν την σημαία της Ορολογίας. Οι σύγχρονοι διεθνείς ερευνητές του χώρου φροντίζουν να την συνδέουν με τόσα πολλά πεδία όπως τη Φιλοσοφία, τη Λογική, τη Γνωστική Ψυχολογία, την Πληροφορική, την Τεκμηρίωση και τις νέες τεχνολογίες, που τελικά ο ορισμός του πεδίου της Ορολογίας φθάνει σε μας τεμαχισμένος και αδύναμος. Γι’ αυτό και ο όρος, στην πολυχρησία του, αντιπροσωπεύει πολλά σημαινόμενα, όπως ατομική κατονομασία, ορολογία ενός πεδίου π.χ. χημική ορολογία, η συλλογή όρων θεματικών πεδίων, και κάποτε χρησιμοποιείται ως η διακριτική κατονομασία του τομέα της Γλώσσας που θεραπεύει τον επιστημονικό, τεχνικό και τεχνολογικό λόγο, ως η Ορολογία.

Ευελπιστούμε πως η συμβολή των όσων πιστεύουν στην Ορολογία σε επίπεδο θεωρητικό να καταφέρουν να ωθήσουν τον σημαντικό αυτό τομέα της περιγραφής των αποτελεσμάτων  έρευνας χάριν της επόμενης στάσης της γνώσης.
Μ.Κ.