Αυτές τις ημέρες, που η χριστουγεννιάτικη αγορά πλημμυρίζει από ξένα παιχνίδια (οι εισαγωγές κυρίως από την Κίνα καλύπτουν το 87% των αναγκών) αναζωπυρώνεται η γκρίνια από Ελληνες εμπόρους και βιοτέχνες για τα δεινά της παγκοσμιοποίησης. Και δεν υπάρχει μεν αμφιβολία ότι η κατάργηση των δασμολογικών τειχών και η διεθνοποίηση των αγορών έχει και τα αρνητικά της και αρκετές επιχειρήσεις και ενίοτε κλάδοι ολόκληροι πλήττονται εν Ελλάδι, με αποτέλεσμα βιομηχανίες και μαγαζιά να κλείνουν και αρκετοί εργαζόμενοι να αντιμετωπίζουν το φάσμα της ανεργίας, από την άλλη πλευρά όμως ποιος μπορεί να αρνηθεί ότι με την εισαγωγή φθηνών προϊόντων το βιοτικό επίπεδο μεγάλων στρωμάτων του πληθυσμού βελτιώνεται, αφού κάθε νοικοκυριό έχει πλέον στη διάθεσή του μεγαλύτερο όγκο αγαθών και υπηρεσιών.
Εχω γράψει πολλές φορές σε αυτήν τη στήλη ότι η παγκοσμιοποίηση διεθνώς, αλλά και στην περίπτωση της Ελλάδος, είναι ένα προοδευτικό οικονομικά και κοινωνικά ρεύμα, στο πλαίσιο του σύγχρονου καπιταλισμού, αφού επιτρέπει σε περισσότερες χώρες και σε μεγαλύτερους πληθυσμούς να βελτιώσουν το βιοτικό τους επίπεδο και να αποκτήσουν τα αγαθά και τις υπηρεσίες που προσφέρει η νέα τεχνολογία. Εντυπωσιακά στοιχεία για τις θεαματικές αλλαγές που προωθεί η παγκοσμιοποίηση καταχώρησε στην τελευταία ετήσια έκθεσή της η Παγκόσμια Τράπεζα. Οπως αναφέρεται σε αυτήν, η επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης στις ΗΠΑ, η δειλή ανάκαμψη στην Ευρώπη και η στασιμότητα σε άλλες ανεπτυγμένες περιοχές του πλανήτη δεν πρέπει να οδηγήσουν σε απαισιοδοξία, αφού οι αναπτυσσόμενες οικονομίες του Τρίτου Κόσμου θα αναλάβουν τα ηνία της παγκόσμιας ανάπτυξης, χάρη στις δυνατότητες που θα τους προσφέρει η παγκοσμιοποίηση.
Δύο σημεία της έκθεσης αξίζουν να προσεχθούν ιδιαίτερα. Πρώτον, η επισήμανση ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες αναδεικνύονται σε κινητήριο μοχλό της παγκόσμιας οικονομίας, καθώς η οικονομία τους θα τρέχει με ρυθμό 6,4% το 2007 και 6,1% το 2008, διπλάσιο από αυτόν των ανεπτυγμένων χωρών (2,4% και 2,6% αντιστοίχως). Χάρη στην παγκοσμιοποίηση η διεθνής οικονομία θα επεκταθεί σε 72 τρισ. δολάρια το 2030 από 35 το 2005. Και ο αριθμός όσων ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας (1 δολάριο ημερησίως) θα μειωθεί σε 550 εκατ. από 1,1 δισ. σήμερα.
Δεύτερον, το 2030, 1,2 δισ. άνθρωποι στις αναπτυσσόμενες χώρες –το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού– θα ανήκει στη μεσαία τάξη, από μόλις 400 εκατ. σήμερα. Αυτή η μεσαία τάξη θα δει την αγοραστική της δύναμη να φθάνει τα 4.000-17.000 δολάρια κατά κεφαλήν και να έχει πρόσβαση σε περισσότερα καταναλωτικά αγαθά, να φθάνει διεθνή επίπεδα εκπαίδευσης και, συνεπώς, να διαδραματίζει μεγαλύτερο ρόλο στον καθορισμό των πολιτών σε εθνικό, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τα στοιχεία αυτά είναι τόσο εντυπωσιακά ώστε να ακυρώνουν ιδεολογήματα που εξομοιώνουν την παγκοσμιοποίηση με κυκλώνα φτώχειας και ανισότητας. Ας σκεφθούμε μόνο ότι χωρίς τη διεθνοποίηση και τις ανοιχτές αγορές ούτε η Κίνα ούτε η Ινδία, αλλά ούτε και οι άλλες χώρες της Ασίας, δεν θα είχαν επιτύχει ποτέ τη σημερινή τους ανάπτυξη. Και ας σχεδιάσουμε ένα πρότυπο ανάπτυξης για τη χώρα μας που θα της επιτρέψει να συμμετάσχει στη διανομή αυτού του τεράστιου πλούτου.
του Νίκου Νικολάου
