Με αφορμή ερώτημα του αναγνώστη του «O» κ. Α. Μπίρη, τόσο η ΜΟΤΟ (Μόνιμη Ομάδα Τηλεπικοινωνιακής Ορολογίας, OTE) όσο και η ομάδα ΕΛΟΤ/ΤΕ48/ΟΕ13, συλλογικά μέλη της ΕΛΕΤΟ (Eλληνική Εταιρία Ορολογίας), επανεξέτασαν τον όρο expert system της <Τεχνητής Νοημοσύνης> που είχαν παλαιότερα αποδώσει με τον ισοδύναμο ελληνικό όρο έμπειρο σύστημα, αναγνωρίζοντας ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα όπως θα δούμε παρακάτω.
Σύμφωνα με το Διεθνές Πρότυπο ISO/IEC 2382-28:1995 (ισοδύναμο ΕΛΟΤ 996-28) έχουμε τους ακόλουθους ορισμούς:
- γνωσι(ο)παγές σύστημα (knowledge-based system, KBS): σύστημα επεξεργασίας πληροφοριών που συντελεί στην επίλυση προβλημάτων σε συγκεκριμένο τομέα ή περιοχή εφαρμογής με συναγωγές από μια βάση γνώσεων
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1 Ο όρος "γνωσιοπαγές σύστημα" χρησιμοποιείται μερικές φορές ως συνώνυμο του όρου "έμπειρο σύστημα", που συνήθως περιορίζεται στις γνώσεις εμπειρογνωμόνων (εμπειρογνωσία).
2 Μερικά γνωσιοπαγή συστήματα διαθέτουν μαθησιακές ικανότητες.
- έμπειρο σύστημα (expert system, ES): γνωσι(ο)παγές σύστημα που συντελεί στην επίλυση προβλημάτων σε συγκεκριμένο τομέα ή περιοχή εφαρμογής με συναγωγές από μια βάση γνώσεων αναπτυγμένη από τηνανθρώπινη εμπειρογνωσία
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣΤο παρακάτω διάγραμμα δείχνει ένα expert system και τη διεπαφή του με τον χρήστη.
1 Ο όρος "έμπειρο σύστημα" χρησιμοποιείται μερικές φορές ως συνώνυμο του όρου "γνωσιοπαγές σύστημα", αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιείται για να τονιστεί η γνώση εμπειρογνωμόνων.
2 Μερικά έμπειρα συστήματα είναι ικανά να βελτιώνουν τη βάση γνώσεών τους και να αναπτύσσουν νέους κανόνες συναγωγής βασιζόμενα στην εμπειρία τους από προηγούμενα προβλήματα.
Το expert system διαθέτει αφενός μια βάση γνώσεων η οποία έχει τροφοδοτηθεί με γνώσεις ενός ή περισσότερων εμπειρογνωμόνων (εμπειρογνωσία) από ένα συγκεκριμένο τομέα και διαθέτει και κανόνες λογικής (μηχανή συναγωγής συμπερασμάτων) με τους οποίους επεξεργάζεται και συνδυάζει τις γνώσεις αυτές και συνάγει συμπεράσματα τα οποία δίνει ως απαντήσεις-λύσεις στον χρήστη. Το λοιπόν παίζει το ρόλο ενός εμπειρογνώμονα.
Πρέπει να επισημανθεί ότι σύμφωνα με τη σημείωση 2 υπάρχουν expert systems που αναπτύσσουν από μόνα τους περαιτέρω, τόσο τη βάση γνώσεών τους όσο και τη λογική τους· με άλλα λόγια βελτιώνουν την «εμπειρογνωσία» τους.
Έχουν υιοθετηθεί οι αποδόσεις:
expert {ουσιαστικό} = εμπειρογνώμοναςΑνάλυση του αγγλικού όρου και εφαρμογή του Aναλογικού Kανόνα:
expert {επίθετο} = εμπειρογνωσιακός π.χ. expert analysis = εμπειρογνωσιακή ανάλυση
expertise {ουσιαστικό} = εμπειρογνωσία (που διαθέτει ο εμπειρογνώμονας)
expertise {ουσιαστικό} = εμπειρογνωμοσύνη (= γνωμάτευση εμπειρογνώμονα)
expert system: σύμπλοκο δίλεκτο του τύπου dD (d: προσδιορίζον συνθετικό – D: Προσδιοριζόμενο συνθετικό)Υποψήφιοι ελληνικοί ισοδύναμοι όροι που εξετάστηκαν από τις δύο Ομάδες και από το ΓΕΣΥ (Γενικό Επιστημονικό Συμβούλιο της ΕΛΕΤΟ):
expert ≡ d <=> π4 ≡ εμπειρογνώμονας, εμπειρογνωμονικός, εμπειρογνωμικός, εμπειρογνωσιακός, της εμπειρογνωσίας
system ≡ D <=> Π5 ≡ σύστημα
σύστημα εμπειρογνώμονας (Ππ),Τελική επιλογή όρου
σύστημα εμπειρογνώμονα (Ππ),
εμπειρογνώμονας σύστημα (Ππ)
εμπειρογνωσιακό σύστημα (πΠ),
εμπειρογνωσικό σύστημα (πΠ),
εμπειρογνωμονικό σύστημα (πΠ),
εμπειρογνωμικό σύστημα (πΠ),
σύστημα εμπειρογνωσίας (Ππ)
Ύστερα από συζήτηση στις δύο Ομάδες και στο ΓΕΣΥ αποφασίστηκε να τεθούν δημοσίως (δημόσια κρίση) αφενός το ερώτημα της σκοπιμότητας αλλαγής της αρχικής απόδοσης έμπειρο σύστημα και αφετέρου η ψήφιση εναλλακτικού όρου από μια σειρά προτεινόμενων αποδόσεων.
Καλείται, λοιπόν, ο οποιοσδήποτε ενδιαφερόμενος να δηλώσει ΝΑΙ σε μία από τις γραμμές του παρακάτω πίνακα:
και να στείλει τον πίνακα είτε ηλεκτρονικά στη διεύθυνση valeonti@otenet.gr είτε τηλεομοιοτυπικά στον αριθμό 210 8068299.Κ.Β.
