...
Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 γράφτηκε ένα βιβλίο με τίτλο «The Ugly American» από τους Lederer και Burdick, με βάση το οποίο γυρίστηκε μερικά χρόνια αργότερα ομώνυμη ταινία με πρωταγωνιστή τον Marlon Brando (Στα γερμανικά ο τίτλος είναι «Der hässliche Amerikaner» και είμαι σίγουρος ότι υπάρχει και ελληνική μετάφραση του βιβλίου!) Στα χρόνια του ψυχρού πολέμου εγκαθίσταται ένας νέος Αμερικάνος πρέσβυς σε μια χώρα της Ασίας (ο κόσμος την ταύτισε αργότερα με το Βιετνάμ) και αντιμετωπίζει εκεί μια απόκλιση μεταξύ, αφενός προθέσεων και σχεδίων της κυβερνητικής πλευράς και αφετέρου της συμπεριφοράς των κυβερνητικών στελεχών και της καθημερινής πραγματικότητας.
Το βιβλίο και το φιλμ είχαν προπαγανδιστικό χαρακτήρα, υπέρ των αμερικάνικων παρεμβάσεων για τη σωτηρία του «ελεύθερου κόσμου», μόνο που οι άνθρωποι στις χώρες της Ασίας δεν ενδιαφέρονταν τότε για πολιτική ελευθερία, αλλά πρωτίστως να ξεφύγουν από την υπανάπτυξη και να αποδεσμευτούν από τους αυτόκλητους σωτήρες - τους ίδιους που τους είχαν οδηγήσει ή διατηρήσει στην υπανάπτυξη.
Σ' αυτό το σκηνικό περιγράφονται στο βιβλίο διάφορα επεισόδια αλαζονείας των στελεχών της αμερικάνικης κυβέρνησης, κυρίως χαμηλόβαθμων, τα οποία κατέστρεφαν με τη συμπεριφορά τους όλες τις μελετημένες κυβερνητικές προσπάθειες για προσέγγιση του λαού και για επηρεασμό του υπέρ της Αμερικής και κατά των εχθρών της ελευθερίας. Κάτι ανάλογο αλλά έντονα επικριτικό πλέον είχε δείξει αργότερα και η ταινία «Good morning Vietnam!» με τους Robin Williams και Forest Whitaker στους κύριους ρόλους.
Αυτά ακριβώς τα περιστατικά μου θύμισε το βίντεο που ακολουθεί. Ένα στρατιωτικό όχημα (Hummer) κινείται στη Βαγδάτη και ειδοποιεί τα προπορευόμενα αυτοκίνητα για την παρουσία του και για κάποια πιθανή προτεραιότητά του στην κίνηση, όχι κορνάροντας ή βάζοντας σε λειτουργία κάποια σειρήνα, αλλά με πρόσκρουση επάνω τους. Ο πανικός, με τον οποίο παραμερίζουν οι Ιρακινοί οδηγοί, μόλις διαπιστώσουν στον καθρέφτη ποιος τους κτύπησε, είναι σίγουρα ένα δείγμα για το μίσος που συσσωρεύουν και θα το εκδηλώσουν με πρώτη ευκαιρία, μόλις βρεθούν μπροστά σε ένα Αμερικάνο τραυματία ή αν κληθούν να βοηθήσουν σε μια ενέδρα κατά των δυνάμεων κατοχής.
Ο «Ugly American» συνεχίζει να χαντακώνει με την αλαζονεία του κάθε προσπάθεια, αφενός για πιθανή ειρήνευση σ' αυτή την ταλαιπωρημένη χώρα και αφετέρου για μία ευπρόσωπη διαφυγή των Αμερικάνων από την παγίδα που έριξαν οι ίδιοι τον εαυτό τους - αν και αυτό το δεύτερο εμένα προσωπικά ουδόλως με απασχολεί!
(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)
Το βιβλίο και το φιλμ είχαν προπαγανδιστικό χαρακτήρα, υπέρ των αμερικάνικων παρεμβάσεων για τη σωτηρία του «ελεύθερου κόσμου», μόνο που οι άνθρωποι στις χώρες της Ασίας δεν ενδιαφέρονταν τότε για πολιτική ελευθερία, αλλά πρωτίστως να ξεφύγουν από την υπανάπτυξη και να αποδεσμευτούν από τους αυτόκλητους σωτήρες - τους ίδιους που τους είχαν οδηγήσει ή διατηρήσει στην υπανάπτυξη.Σ' αυτό το σκηνικό περιγράφονται στο βιβλίο διάφορα επεισόδια αλαζονείας των στελεχών της αμερικάνικης κυβέρνησης, κυρίως χαμηλόβαθμων, τα οποία κατέστρεφαν με τη συμπεριφορά τους όλες τις μελετημένες κυβερνητικές προσπάθειες για προσέγγιση του λαού και για επηρεασμό του υπέρ της Αμερικής και κατά των εχθρών της ελευθερίας. Κάτι ανάλογο αλλά έντονα επικριτικό πλέον είχε δείξει αργότερα και η ταινία «Good morning Vietnam!» με τους Robin Williams και Forest Whitaker στους κύριους ρόλους.
Αυτά ακριβώς τα περιστατικά μου θύμισε το βίντεο που ακολουθεί. Ένα στρατιωτικό όχημα (Hummer) κινείται στη Βαγδάτη και ειδοποιεί τα προπορευόμενα αυτοκίνητα για την παρουσία του και για κάποια πιθανή προτεραιότητά του στην κίνηση, όχι κορνάροντας ή βάζοντας σε λειτουργία κάποια σειρήνα, αλλά με πρόσκρουση επάνω τους. Ο πανικός, με τον οποίο παραμερίζουν οι Ιρακινοί οδηγοί, μόλις διαπιστώσουν στον καθρέφτη ποιος τους κτύπησε, είναι σίγουρα ένα δείγμα για το μίσος που συσσωρεύουν και θα το εκδηλώσουν με πρώτη ευκαιρία, μόλις βρεθούν μπροστά σε ένα Αμερικάνο τραυματία ή αν κληθούν να βοηθήσουν σε μια ενέδρα κατά των δυνάμεων κατοχής.
Ο «Ugly American» συνεχίζει να χαντακώνει με την αλαζονεία του κάθε προσπάθεια, αφενός για πιθανή ειρήνευση σ' αυτή την ταλαιπωρημένη χώρα και αφετέρου για μία ευπρόσωπη διαφυγή των Αμερικάνων από την παγίδα που έριξαν οι ίδιοι τον εαυτό τους - αν και αυτό το δεύτερο εμένα προσωπικά ουδόλως με απασχολεί!
