Η βιοποικιλότητα οριοθετεί το αύριο

Με αφορμή την ημέρα της βιοποικιλότητας (27/4/), δημοσιεύουμε κείμενο του περιβαλλοντολόγου Δρ. Θόδωρου Kουσουρή:

Κάθε τι που είναι και πολύχρωμο είναι και ελκυστικότερο. Αλλά και η πολυμορφία δημιουργεί εναλλαγές, με ποικίλες δομές και όψεις, καθώς η αισθητική βασίζεται μεταξύ των άλλων στη σύνθεση, στην αρμονία. Εξάλλου, η πολύ-ποικιλία στην οποιαδήποτε σύνθεση δημιουργεί τη διαφοροποιά δύναμη για συνεργίες με βάση το χθες προς ένα καλύτερο αύριο. Από την άλλη πλευρά, η οικολογία καθώς λέγουν, διαμορφώνει την αναγκαιότητα της σύνθεσης μέσα από την αρμονία των σχέσεων, καθώς η βιοποικιλότητα αποτελεί βασική ιδιότητα της ζωής και αρχέτυπο συστατικό της οικολογίας.

Η βιοποικιλότητα των ειδών φυτών και ζώων εκφράζεται σε απλά λόγια, με τον αριθμό, το πλήθος τους που απαντάτε σε μια συγκεκριμένη περιοχή. Η διατήρηση της βιοποικιλότητας εξασφαλίζει την ανάπτυξη βιώσιμων πληθυσμών και ενεργητικών οικοσυστημάτων. Παρόλα αυτά, ο άνθρωπος δύσκολα αντιλαμβάνεται την αναγκαιότητα διατήρησης της βιοποικιλότητας, καθόσον θεωρεί ότι η επιβίωσή του εξαρτάται καθοριστικά από το άμεσο, αλλά και από το ευρύτερο περιβάλλον του.

Εξάλλου, επικρατεί κακώς η άποψη ότι, ο ρόλος του κάθε είδους και η σχετική του σπουδαιότητα για τη βιωσιμότητα του οικοσυστήματος μέσα στο οποίο ζουν, δεν έχουν ακόμα αποσαφηνιστεί πλήρως. Ωστόσο, προσεγγίζοντας ανθρωποκεντρικά την αναγκαιότητα διατήρησης της βιοποικιλότητας, μπορούμε να αναφερθούμε στα άμεσα οφέλη που προκύπτουν από αυτήν.

Για παράδειγμα, η μεγάλη ποικιλία ειδών, οικοσυστημάτων και τοπίων μας εξασφαλίζει τροφή, ενέργεια, ξυλεία, ίνες, φαρμακευτικές ουσίες και πρώτες ύλες, πλούτο από εμπειρίες, οικονομική ευμάρεια, αφθονία από λειτουργικές πρακτικές και κυρίως γνώση. Παράλληλα, το τεράστιο αυτό απόθεμα-αποθήκη μορφών ζωής και οικοσυστημάτων γενικότερα, παρέχει εντελώς δωρεάν, υπηρεσίες φυσικής ανακύκλωσης των στοιχείων της Φύσης, αλλά και διεργασίες για τη φυσική εξυγίανση του περιβάλλοντος όταν αυτό ‘’βάλλεται’’ από τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες.

Πολλοί επιστήμονες δέχονται ως έκφραση της βιοποικιλότητας τον αριθμό των λειτουργιών που ασκούν τα είδη σε ένα συγκεκριμένο οικοσύστημα και τούτο επειδή συνεκτιμώνται διάφοροι παράμετροι, όπως είναι ο πληθυσμός των ειδών, το μέγεθος των ατόμων, η βιομάζα τους και η κυριαρχία ορισμένων ειδών. Πέρα από αυτά, συχνά γίνεται λόγος και για τη βιοποικιλότητα του τοπίου. Αυτή περιλαμβάνει τα φυσικά οικοσυστήματα, της γεωργικές καλλιέργειες, αλλά και της τύπους των οικισμών. Μάλιστα, θεωρείται μία από τις θεμελιώδεις συνθήκες για την επιβίωση των φυσικών οικοσυστηµάτων, αφού παρέχει την ποικιλοµορφία που απαιτείται, ώστε να αντιμετωπίζονται με επιτυχία οι κάθε είδους μεταβολές και πιέσεις που επιφυλάσσει η Φύση και οι ανθρώπινες δραστηριότητες.

Η βιολογική ποικιλότητα εμφανίζεται σε όλα τα επίπεδα βιολογικής οργάνωσης από τα γονίδια, τα όντα της πανίδας και της χλωρίδας, μέχρι τα οικοσυστήµατα και τα τοπία. Ειδικότερα, η γενετική βιοποικιλότητα εκφράζει το πόσο πλατιές είναι οι κληρονομικές καταβολές του συγκεκριμένου είδους. Όσο μεγαλύτερο είναι το αυτό το εύρος, τόσο μεγαλύτερη είναι η ικανότητα επιβίωσης του είδους απέναντι σε εξωτερικές πιέσεις, σε ασθένειες και επιδημίες, σε κλιματικές αντιξοότητες, στη ρύπανση κ.ά.

Όσο περισσότερα είδη μετέχουν στη σύνθεση ενός οικοσυστήματος, τόσο μεγαλύτερη σταθερότητα παρουσιάζει αυτό, τόσο πυκνότερο δίκτυο βιολογικών συστημάτων και τροφικών πλεγμάτων δημιουργείται, τόσο πιο απρόσκοπτες είναι οι ροές βιομάζας και ενέργειας, καθώς και η ανακύκλωση των θρεπτικών στοιχείων και τόσο καλύτερα και αποτελεσματικότερα λειτουργούν οι ζωογόνοι μηχανισμοί που διαθέτει το περιβάλλον.

Είναι γνωστό επίσης, ότι όσα μέλη απαρτίζουν μια φυσική βιοκοινότητα αυτά εξελίσσονται παράλληλα με προσαρμογές και σε αλλαγές του βιοτικού και αβιοτικού τους περιβάλλοντος (μεταβολές στο τοπικό μικροκλίμα, εισαγωγή ή αφαίρεση ανταγωνιστικών μελών κ.ά.) Επίσης, η γενετική ποικιλομορφία που χαρακτηρίζει τους περισσότερους πληθυσμούς των διαφορετικών ειδών προσφέρει συνήθως, επαρκείς δυνατότητες προσαρμογής σε βαθμιαίες αλλαγές των περιβαλλοντικών συνθηκών.

Ωστόσο, όταν οι παραπάνω αλλαγές είναι ριζικές και συμβαίνουν απότομα (ρύπανση, περιορισμός οικοτόπων, ξενικά ανταγωνιστικών ειδών κ.ά.), τα άτομα αδυνατούν να προσαρμοστούν άμεσα και κατά συνέπεια οι πληθυσμοί τους απειλούνται με συρρίκνωση ή και εξαφάνιση. Έτσι, η σημασία της βιοποικιλότητας αναγνωρίζεται ολοένα και περισσότερο σε πολύ μεγάλη και πλατιά κλίμακα, ενώ η επιστημονική κοινότητα και ο έγκυρος τύπος επικεντρώνονται στα ζητήματά της που έχουν να κάνουν με την καλύτερη ποιότητα της ζωής, με την προστασία του περιβάλλοντος και της Φύσης.

Βασανιστήρια

Διαχρονική οπισθοδρομικότητα

Το βίντεο που ακολουθεί έφτασε στον τηλεοπτικό σταθμό ABC της Αμερικής και δείχνει πεσμένο στην άμμο της ερήμου έναν εμπορευόμενο -μανάβη, μπακάλη-, τον οποίο ο νεαρός άντρας χαρακτηρίζει "γαϊδούρι, σκύλο"... Θα έλεγε κάποιος ένας συνηθισμένος καυγάς ευέξαπτων Ανατολιτών, μόνο που δράστης είναι ο πρίγκιπας σεΐχης Issa bin Zayed al Nahyan, αδελφός του βασιλικού διαδόχου στα Αραβικά Εμιράτα, 22 ετών (αν και σε μένα φαίνεται στις φωτογραφίες αρκετά μεγαλύτερος).

Ο λαμπρός αυτός πρίγκιπας προσπαθεί να μπουκώσει το στόμα του εμπόρου με άμμο, βοηθούμενος στη δραστηριότητά του από ένα αστυφύλακα με στολή, ουσιαστικά προσπαθεί να τον αναγκάσει να αναπνεύσει άμμο και να πνιγεί. Κάποια στιγμή κτυπάει ο πρίγκιπας το θύμα με μαστίγιο και μετά δίνει εντολή σε αστυφύλακα με πολιτικά (κελεμπία) να πυροβολήσει για εκφοβισμό. Στο τέλος δε, οδηγάει το αυτοκίνητό του και πατάει τα πόδια του θύματος...

Ο υπουργός εσωτερικών των Αραβικών Εμιράτων επιβεβαίωσε ότι πρόκειται για τον πρίγκιπα σεΐχη Issa. Ίσως να είπε επίσης "Βρε τι κάνει το παλιόπαιδο!" Το βίντεο τράβηξε ένας τέως φίλος και συνεργάτης του πρίγκιπα σε επιχειρήσεις, για να δείξει στους άλλου πόσο παλικάρι είναι ο σεΐχης. Όταν τσακώθηκαν οι δυο τους, λόγω οικονομικών διαφορών, ο τέως συνεργάτης που κατοικεί τώρα στο Τέξας, έδωσε το βίντεο στο ABC. Εννοείται ότι τα καρακόλια του σεΐχη ψάχνουν να βρουν τώρα τον προδότη της πατρίδας και του ιερού βασιλικού οίκου για να τον τιμωρήσει ο Αλλάχ.

(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)

Perjalanan 14

Στα χωριά των Toba Batak IV Το απόγευμα στην μεγάλη αίθουσα του ξενοδοχείου, έχει μουσικό πρόγραμμα με ένα συγκρότημα Βatak. Εμείς θέλουμε να εκμεταλλευθούμε, δύο περίπου ώρες που μένουν μέχρι την παράσταση. Θυμηθήκαμε ότι περνώντας με το mini bus από την αγορά, είδαμε ενδιαφέρουσες εικόνες τοπικού χρώματος και αποφασίσαμε να πάμε εκεί. Έτσι, αφού πήραμε πληροφορίες πώς θα μεταφερθούμε, ξεκινήσαμε. Είναι πλέον σκοτεινά, όταν βγαίνουμε από το ξενοδοχείο. Περνώντας μέσα από τους κήπους του, ακούγεται ένας οξύτατος ήχος, που προέρχεται από το έδαφος. Στην αρχή νομίσαμε ότι είναι κάποιος συναγερμός. Προσπαθήσαμε να εντοπίσουμε, από πού έρχεται, αλλά ήταν αδύνατο. Θα μας έμενε ίσως ανεξήγητο, το τι συνέβαινε, αν δεν βρίσκαμε στην επιστροφή μας μία ομάδα από ξένους, σε άλλο σημείο του κήπου, να ασχολούνται με το ίδιο πρόβλημα. Αυτοί φαίνεται, είναι περισσότερο περίεργοι και συστηματικοί. Έχουν πάρει για βοήθεια και τα γκαρσόνια του ξενοδοχείου. Από τα γκαρσόνια μάθαμε, ότι πρόκειται για ένα είδος βραδινό τζιτζίκι, το οποίο όμως δεν ζεί στα δένδρα αλλά σε μια βαθιά τρύπα στη γη. Απίστευτο! Ένας τόσο δυνατός και ιδίως αμετάβλητα συνεχόμενος ήχος να προέρχεται από ένα ζωντανό πλάσμα και μάλιστα από έντομο. Με σκαλιστήρι έχουν ανοίξει μια ολόκληρη τρύπα, χωρίς όμως να το βρουν... Στην αγορά του Prapat βρεθήκαμε παίρνοντας πάλι ένα mini bus, που περνούσε από μια στάση γύρω στα πενήντα μέτρα από το ξενοδοχείο. Είναι το τοπικό λεωφορείο, ένα λεωφορείο της παλαιάς εποχής. Το σταματάμε και μας παίρνει. Είναι η πρώτη φορά που μπαίνουμε σε λεωφορείο τοπικής γραμμής. Στο πίσω μέρος είναι ανοικτό και από κει είναι και η μοναδική είσοδος. Στις δύο πλευρές του έχει δύο πάγκους από ξύλο, όπου κάθεται όποιος προλάβει. Είναι η πρώτη φορά που ερχόμαστε σε κατ' ευθείαν επαφή με τον επαρχιακό λαό της Ινδονησίας και φυσικά η όλη συνεννόηση, πρέπει να γίνη στα ινδονησιακά. • Κe mana ? • Ke pasar • lima ratus Στην ερώτηση του εισπράκτορα: "προς τα πού ;" Απάντησα: "στην αγορά". "Πεντακόσιες", είπε και μου έδωσε ένα εισιτήριο. Όλοι μας κοιτάζουν με χαμόγελα, ασφαλώς λόγω του ότι σπανίζει το θέαμα να μπουν λευκοί και μάλιστα τουρίστες στα αστικά τους λεωφορεία και εκτός απ' αυτό να μιλούν και τη γλώσσα τους. Τα λεωφορεία των ταξιδιωτικών γραφείων είναι βεβαίως μοντέρνα, μεγάλα, με κλιματισμό και TV. Το λεωφορείο είναι γεμάτο και μας κάνει εντύπωση ότι στριμώχνονται περισσότερο, προκειμένου να μας κάνουν χώρο, για να έχουμε πιο πολλή άνεση. Δίπλα μου κάθεται μια νεαρή μητέρα με ένα μωρό στην αγκαλιά. Στριμωγμένη και αυτή μαζεύεται, για να κάνη τόπο, μην στριμωχθώ εγώ. Το μωρό μου χαμογελάει. Δεν μπορώ να του χαϊδέψω το κεφαλάκι, όπως θα έκανα στην Ευρώπη, γιατί αυτό στην Ανατολή θεωρείται ανεπίτρεπτη χειρονομία, όπως τουλάχιστον γράφουν οι ταξιδιωτικοί οδηγοί. Λένε ότι το κεφάλι καθενός, είναι ιερό και δεν επιτρέπεται να του το αγγίζης. Έτσι απλώς αρκούμαι να χαμογελάσω και εγώ. Εμπρός μου είναι μια γριά με ένα ανοιχτό τέντζερη με μαγειρεμένες φακές, οι οποίες ταλαντεύονται κάθε τόσο πέρα - δώθε, από το κούνημα του λεωφορείου, στον όχι και τόσο λείο δρόμο. Κάθε τόσο, ξεπερνάει ο χυλός το πάνω χείλος της κατσαρόλας και πέφτει από λίγο στο πάτωμα, πράγμα για το οποίο δεν δίνει κανείς, εκτός από μας, σημασία. Ξέρω ότι αυτό, δεν είναι θέαμα για μερικούς γαλαζοαίματους τουρίστες από τις "χώρες του δύοντος Ηλίου", αλλά εμείς είμαστε τρομερά ευχαριστημένοι, που έχουμε την ευκαιρία να είμαστε σε τόσο στενή επαφή με αυτούς τους ανθρώπους της ινδονησιακής υπαίθρου. Δεν πρέπει να ξεχνούμε, ότι το βιβλίο αυτό γράφεται γι' αυτούς που μπορούν να βρουν σε μια τέτοια σκηνή ομορφιά. Ακόμη και γι' αυτούς που κάτι τέτοιο είναι θαμμένο μέσα τους και μπορεί μ' αυτό το ερέθισμα να βγη στην επιφάνεια και να χαρούν αυτόν τον κρυμμένο θησαυρό. Για μας είναι ακόμη κάτι παραπάνω. Αισθανόμαστε μια άγρια ελευθερία, που μπορούμε πια να κινηθούμε απεριόριστα σ' αυτή τη χώρα, με τα ίδια της τα μέσα, να ενσωματωθούμε στο λαό της και να νοιώθουμε ισότιμα μέλη της κοινωνίας τους. Ακόμη με ενοχλεί, που κάνουν θέση για να καθίσω αναπαυτικότερα, γιατί θέλω και αυτοί να με βλέπουν χωρίς διάκριση. Φαίνεται όμως ότι η κυριαρχική παρουσία των λευκών τόσα χρόνια, έχει σφραγίσει ανεξίτηλα στη συνείδησή τους ένα αίσθημα σεβασμού, το οποίο δεν μπορέσαμε ποτέ να αποδιώξουμε από τους φίλους, που κάναμε εκεί, όσο και αν προσπαθήσαμε. Στην αγορά του Prapat περιπλανηθήκαμε λίγο, χαζεύοντας τα διάφορα είδη λαϊκής τέχνης, για να περάση η ώρα. Σ' ένα περίπτερο ήθελα να αγοράσω σπίρτα και δεν ήξερα πως να το πω. Είπα : "api" (φωτιά) και το κατάλαβε. Λίγο παρακάτω με σταματάει, βλέποντας με να καπνίζω, ένας Άραβας με κελεμπία και μου λέει: "api". Του δίνω φωτιά και πιάνουμε κουβέντα. Από αυτόν μαθαίνω, ότι σπουδάζει σε ισλαμικό πανεπιστήμιο στην Σουμάτρα και αντιλαμβάνομαι τον τρόπο, που αθόρυβα εισάγει ο ισλαμικός κόσμος τον Μωαμεθανισμό στην Ινδονησία. Δημιουργεί δηλαδή δυνατότητες σπουδής και στέλνει και δικό του κόσμο εκεί. Γυρίζοντας πίσω, μας απασχολούσε πώς θα βρίσκαμε πάλι, μέσα στη νύχτα, τη στάση που επιβιβαστήκαμε κοντά στο ξενοδοχείο. Πέρα από αυτό, φαίνεται ότι το λεωφορείο κατά την επιστροφή, ακολουθούσε άλλο δρόμο, γιατί όλα μας φαίνονταν τελείως άγνωστα. Κάποια στιγμή σταματάει και ο εισπράκτορας μας λέει να κατεβούμε. Σαστίσαμε! Με έκπληξη είδαμε ότι το λεωφορείο μας έχει φέρει μέσα στην αυλή του ξενοδοχείου, λες και πήραμε ταξί. Εμείς είχαμε μόνο πει, ότι μένουμε στο Prapat View! Πολλές φορές, το ταξίδι εδώ φαινόταν σαν ένα ταξίδι στο παρελθόν. Άθελά σου, ιδίως όταν έχεις ζήσει σε παλαιότερες εποχές, κάνεις τη σκέψη, πόσο απρόσωπη έχει γίνει η σημερινή μοντέρνα κοινωνία. Θυμάμαι όταν πήγαινα μικρός με τη μάνα μου στο μπακάλη της γειτονιάς, τον κυρ Θοδωρή στον Κολωνό - τότε, μια υποβαθμισμένη συνοικία της Αθήνας - τι διαφορετική ανθρώπινη επαφή υπήρχε .• Καλώς την κυρά Κατίνα. Τι μου κάνεις...   Έπιανε συζήτηση η μάνα μου και μάθαινε τα νέα όλης της γειτονιάς. • Θα τόμαθες κυρά Κατίνα για τον μπάρμπα Λάμπη έχει βαριά καρδιοπάθεια. Δεν τον βλέπω καλά..... • Ευτυχώς πρόλαβε και αρραβώνιασε την κόρη του. Της έδωσε τίποτα; και η συζήτηση συνεχίζεται στο άνετο... Κάποια στιγμή λέει • Κυρά Κατίνα, καλά που το θυμήθηκα, κάθεσαι μια στιγμή στο μαγαζί, να πάω απέναντι στο Γρηγόρη να πληρώσω τη δόση για την ηλεκτρική κουζίνα; Σήμερα το μικρό μαγαζάκι, έδωσε τη θέση του στο υπερμοντέρνο Super market. Μπαίνεις μέσα και ψωνίζεις για όλη την εβδομάδα. Ο χρόνος που εξοικονομείς, είναι φοβερός. Και όμως! Βλέπεις κάποιο γνωστό μέσα και επωφελούμενος του συνωστισμού, προσπαθείς να τον αποφύγης, για να μην χασομερήσης. Να αλλάξη η πορεία του λεωφορείου, για να μας διευκολύνη; Αυτό είναι ανέκδοτο!!... Στη μεγάλη σάλα του ξενοδοχείου άρχισε, λίγα λεπτά μετά την άφιξή μας, η παράσταση. Η εμφάνιση του συγκροτήματος ήταν καθ' όλα ευρωπαϊκή. Είχαν άσπρα παντελόνια, χρυσοκέντητα πουκάμισα και βυσσινί σακάκια. Η μουσική έμοιαζε πολύ με νοτιαμερικάνικη. Ο Γιάννης βιντεοσκόπησε όλη την παράσταση, κυρίως για να αποτυπώσουμε τη μουσική, αφού ο φωτισμός ήταν ανεπαρκής για μια αξιόλογη εικόνα. Όμως αυτό απεδείχθη άσκοπο, μια και το συγκρότημα, στο τέλος της παραστάσεως, διέθετε κασέτες από το πρόγραμμά του σε λογική τιμή.

Καραγκιόζης

...

Σε προηγούμενη ανάρτηση έγινε κουβέντα για τους "Καραγκιόζηδες της 21ης Απριλίου" και μερικοί επισκέπτες διαμαρτυρήθηκαν -ορθώς- για την προσβολή του αξιοπρεπούς οικογενειάρχη κ. Καραγκιόζη. Ο φίλος antonix που επισκέπτεται συχνά και σχολιάζει πότε πότε στο blog, έστειλε φωτογραφίες που πήρε στο "μουσείο Καραγκιόζη" στην Προύσα. Πολλοί δηλώνουν ότι ο Καραγκιόζης είναι "Έλληνας", όπως πολλές άλλες παγκόσμιες διασημότητες (μήπως όλες;), αλλά μια τέτοια τιμητική αφιέρωση δεν έγινε ακόμα εδώ...

(click)

::
(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)

Η αναγκαιότητα της διαχείρισης των σκουπιδιών

και της ανακύκλωσης των υλικών τους

Με αφορμή την αμέσως προηγούμενη ανάρτηση για τα σκουπίδια στη Βουλγαρία και στη Ρουμανία, δημοσιεύουμε ένα κείμενο το φίλου περιβαλλοντολόγου Δρ. Θόδωρου Κουσουρή:

Το πρόβλημα των σκουπιδιών είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα ρύπανσης του περιβάλλοντος στην Ελλάδα. Αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στη γειτονιά του, στις παραλίες, σε απομονωμένα πάρκα και αλσύλλια, στα περιθώρια των αγροτικών δρόμων, σε εγκαταλειμμένες περιοχές, σε ρέματα και χείμαρρους.

Τα σκουπίδια είναι συνήθως στέρεα υλικά και αντικείμενα που παράγουμε κατά την καθημερινή μας ζωή, ενώ αποτελούν ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα των σύγχρονων κοινωνιών, εφόσον η απόρριψή τους γίνεται ανεξέλεγκτα και οπουδήποτε.

Στις ανεπτυγμένες χώρες το κάθε άτομο κατά τη διάρκεια της ζωής του, δημιουργεί σκουπίδια που είναι περίπου 600 φορές περισσότερα από ότι το βάρος του σώματός του. Στην Ελλάδα παράγουμε περίπου 3 εκατομμύρια τόνοι σκουπιδιών κάθε χρόνο (720 γραμμάρια κάθε μέρα ανά κάτοικο), από τα οποία τα μισά αντιπροσωπεύουν υπολείμματα τροφών, αρκετά μεγάλο ποσοστό ανήκει στο χαρτί (22%) και σε διάφορα υλικά (13%) όπως ξύλα, χώματα, υφάσματα, τα πλαστικά αντιπροσωπεύουν περίπου το 11%, τα μέταλλα 5% και το γυαλί 4% περίπου.

Η διαχείριση των σκουπιδιών είναι ένα σημαντικό κεφάλαιο για την προστασία του περιβάλλοντος. Μέχρι σήμερα η ευκολότερη και πλέον ανέξοδη απόθεση των σκουπιδιών γινόταν σε χωματερές και σε κάθε ανοικτό σκουπιδότοπο. Οι μορφές όμως αυτής της απόθεσης των σκουπιδιών είναι εξαιρετικά επικίνδυνες για την υγεία, τη ρύπανση, την αισθητική και όχι μόνο υποβάθμιση του τοπίου, τη ρύπανση των επιφανειακών και υπόγειων νερών, για πυρκαγιές και εκρήξεις, για παραγωγή τοξικών και δηλητηριωδών αερίων, και γενικά απειλή για την κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη κάθε περιοχής.

Στις κοινωνίες εκείνες που το περιβάλλον και η προστασία του είναι ζητήματα προτεραιότητας, τότε για τα σκουπίδια προωθούνται διαχειριστικές πρακτικές, όπως είναι η ανάκτηση υλικών (ανακύκλωση, παραγωγή λιπάσματος), η υγειονομική ταφή, η καύση ή συνδυασμός των πιο πάνω μεθόδων. Κάθε λύση έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Ωστόσο, η υγειονομική ταφή των σκουπιδιών με την οποία διασφαλίζεται τα μέγιστα και η προστασία του περιβάλλοντος και η υγεία του ανθρώπου, θεωρείται σήμερα ως μια μέθοδος διάθεσης και διαχείρισης των σκουπιδιών περισσότερο περιβαλλοντικά αποδεκτή.

Εξάλλου, αξιοποίηση των σκουπιδιών σημαίνει επαναχρησιμοποίηση ορισμένων συστατικών τους, δηλαδή παράγουμε ανακυκλούμενα υλικά. Είναι με άλλα λόγια η ανακύκλωση, η εναλλακτική λύση στο σύνδρομο παραγωγή-κατανάλωση-απόρριψη, η οποία κυριαρχεί στη χρήση των υλικών της σημερινής καταναλωτικής κοινωνίας.

Καθώς τριγύρω μας τα περιβαλλοντικά προβλήματα διαρκώς διογκώνονται και μεταξύ των άλλων τα σκουπίδια υποσκάπτουν το μέλλον μας, οι ευαισθητοποιημένοι πολίτες οφείλουν να απαιτήσουν καλύτερη ποιότητα ζωής, λιγότερα σκουπίδια και δημιουργία Χώρων Υγειονομικής Ταφής των σκουπιδιών. Εξάλλου, οφείλουμε να ενημερώσουμε σωστά τους αυριανούς πολίτες, τα παιδιά για την προβληματική των σκουπιδιών, ώστε με κατάλληλο εφόδιο τη γνώση, να ανατρέψουμε ή τουλάχιστον να σταματήσουμε τον περιβαλλοντικό μας σκουπιδότοπο, ουσιαστικά και μεταφορικά. Παιδιά του σήμερα, με περιβαλλοντική αγωγή και ευαισθησία θα αποτελέσουν την καλύτερη εγγύηση για τις κοινωνίες του αύριο, όταν θα συμμετέχουν ως ενεργοί πολίτες στις κοινωνικές δομές και στην τοπική διαμόρφωση των πολιτικών για το περιβάλλον.

Είδη σκουπιδιών που βρίσκουμε σ’ ένα σκουπιδοτενεκέ στις διάφορες χώρες (ποσοστιαία σύσταση σκουπιδιών)

Υλικό	ΕΛΛΑΔΑ	ΓΑΛΛΙΑ	ΑΓΓΛΙΑ	ΗΠΑ	ΙΝΔΙΑ
Χαρτί	22	30	33	35	7
Υπολ.Τροφών	45	25	20	30	70
Γυαλί	4	12	10	12	<1
Μέταλλο	5	6	8	10	1
Πλαστικό	11	10	7	8	<1
Αλλα	13	17	22	5	21

Πηγή: Α. Σκορδίλης, 2008

Η Σύνθεση (%) των σκουπιδιών σε διάφορες περιοχές στην Ελλάδα

Υλικό	ΕΛΛΑΔΑ	Αθήνα	Θεσσαλονίκη	Ρόδος	Χανιά
Χαρτί	22	20	18	15	19
Υπολ.Τροφών	45	56	52	41	55
Γυαλί	4	3	4	16	4
Μέταλλο	5	3	5	10	4
Πλαστικό	11	7	7	12	8
Αλλα	13	11	14	6	10

Πηγή: Α. Σκορδίλης, 2008

Χρονικό διάστημα καταστροφής των σκουπιδιών μέσα στο έδαφος

Υλικό	Χρονικό διάστημα
Εισιτήριο λεωφορείου	2-4 βδομάδες
Βαμβακερό ύφασμα	1-5 μήνες
Σχοινί βαμβακερό	3-14 μήνες
Μάλλινο ύφασμα	1 έτος
Βαμμένο ξύλο	13 έτη
Κονσέρβα τενεκές	50-100 χρόνια
Αλουμινένιο κουτί	100-200 χρόνια
Πλαστικό μπουκάλι	Περίπου 450 έτη
Πλαστικές σακούλες	10-20 χρόνια
Φλούδες πορτοκαλιού	1 εβδομάδα

Σκέψου Θετικά και Δράσε Πρακτικά

► προτιμώ και αγοράζω προϊόντα με λιγότερα υλικά συσκευασίας, γιατί δημιουργούν και λιγότερα σκουπίδια.

► προτιμώ προϊόντα με υλικά συσκευασίας που είναι περισσότερο ‘’φιλικά’’ προς το περιβάλλον, γιατί έτσι συμβάλλω στην προστασία του περιβάλλοντος.

► αποφεύγω τις πλαστικές συσκευασίες και προτιμώ συσκευασίες που ανακυκλώνονται.

► να προτιμάς εναλλακτικές λύσεις, όταν έχεις να επιλέξεις πλαστικά με χάρτινα.

► όσα σκουπίδια είναι ανακυκλώσιμα τα διαχωρίζω και τα ρίχνω στους κατάλληλους κάδους σκουπιδιών για ανακύκλωση (χαρτί, χαρτόνια, μπουκάλια, πλαστικά, κονσέρβες, κουτιά αλουμινίου).

► ο σκουπιδοφάγος δεν είναι λύση, γιατί επιβαρύνει κατά πολύ την λειτουργία των εργοστασίων επεξεργασίας λυμάτων.

► ελαττώνω τα υπολείμματα των τροφών, γιατί επιβαρύνουν κατά πολύ τον όγκο των σκουπιδιών και είναι εστίες μικροβίων και ρύπανσης.

► Οι κάθε είδους χρησιμοποιημένες μπαταρίες συλλέγονται στα καταστήματα που τις πουλούν. Η απόρριψή τους στα οικιακά σκουπίδια δημιουργεί χρόνια περιβαλλοντικά προβλήματα τοξικότητας στο περιβάλλον.

► Ποτέ δεν ρίχνουμε τα τηγανόλαδα στο νεροχύτη. Τα συλλέγουμε σε μπουκάλια και τα πηγαίνουμε στo super-Market που τα συλλέγει. Μπορούμε να τα κάνουμε και σαπούνι, εύκολα και σχεδόν ανέξοδα.

Για να βελτιωθεί η κατάσταση οφείλουμε, όλοι μας, να περιορίσουμε τα σκουπίδια που παράγουμε, να προσέχουμε που τα ρίχνουμε, να προωθήσουμε την αξιοποίησή τους μέσω της ανακύκλωσης και της ανάκτησης υλικών, αλλά και να διαθέτουμε χώρους ασφαλούς διάθεσης των σκουπιδιών με υγειονομική ταφή ή άλλες προσφορότερες και ακίνδυνες περιβαλλοντικά μεθόδους.

Σκουπίδια παντού

...

Δεν θα έλεγα ότι οι Έλληνες ανήκουν στους "καθαρούς" Ευρωπαίους, δεδομένου ότι η χώρα μας είναι γεμάτη από νόμιμες και παράνομες χωματερές, για τις οποίες εισπράττουμε κάθε τόσο καταδίκες και πρόστιμα. Όμως, η κατάσταση στη γειτονική Βουλγαρία (επάνω) και στην βορειότερη Ρουμανία (κάτω) φαίνεται να έχει περάσει κάθε όριο, αφού σακούλες και μπουκάλια από πλαστικές ύλες, αλλά και κάθε είδους άλλα σκουπίδια έχουν κατακλύσει λίμνες και ποτάμια. Στις φωτογραφίες πρόκειται για μια τεχνητή λίμνη ενός φράγματος για ηλεκτρική παραγωγή στη Βουλγαρία και ένας ποταμός στη Ρουμανία... Βαλκάνειο μεγαλείο!

(click)

(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)

Τα 15 χρόνια της "Λέσχης Φίλων J. Carreras"

...

Η Λέσχη Φίλων Jose Carreras Ελλάδος γιορτάζει τα 15 χρόνια λειτουργίας της στην Ελλάδα και διοργανώνει γι' αυτό το λόγο συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, την Τετάρτη, 6 Μαΐου 2009, ώρα 8.30 μ.μ.

Τα έσοδα θα διατεθούν για τους σκοπούς της Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας και του Συλλόγου Γονέων & Φίλων Αυτιστικών Παιδιών "Αναγέννηση".

Τραγουδούν και παίζουν:

• Elisabeth Whitehouse, σοπράνο
• Έλλη Αναστασοπούλου, σοπράνο
• Μαρίτα Παπαρίζου, μέτζο σοπράνο
• Mario Zeriffi, τενόρος
• Γιάννης Αγρανιώτης, βιολί
• Κώστας Αναστασόπουλος, βιολί

Παίζουν επίσης πιάνο:

Χαράλαμπος Αγγελόπουλος, Νίκος Αθηναίος, Παύλος Γιαλουράκης, Τίτος Γουβέλης, Valery Ismagilov, Σωτήρης Λουίζος, Απόστολος Παληός, Ελένη Ραπτάκη, Βάλια Τσιμπλακάκη, Βασίλειος Ρακιτζής.

Συνοδεύουν το Σύνολο Χάλκινων Πνευστών της ΚΟΑ, το Σύνολο Εγχόρδων Dali και η Παιδική Χορωδια Ωδείου Kodaly.

Καλλιτεχνική επιμέλεια- Παρουσίαση: Κων/νος Καράμπελας Σγούρδας

(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)

Vangelis Moss

...
Στο μετρό, μετά το Σύνταγμα, έχει το στέκι του ο ρεμπέτης Βαγγέλης Μος, καλό παιδί!

(Μια φωτο που μου εστειλε η Α.Π.)

(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)

Κατασκευές με κανόνα και διαβήτη

Από τις διαλέξεις του Ομίλου μαθηματικού προβληματισμού «Θαλής και Φίλοι»

Ο τετραγωνισμός του κύκλου - ως έκφραση - είναι ευρύτατα διαδεδομένος. Τον συναντάμε σε ποιήματα, θεατρικά έργα, ανέκδοτα, ενίοτε τον συναντάμε και στα μαθηματικά. Ο τετραγωνισμός του κύκλου - ως μαθηματικό πρόβλημα - τέθηκε γύρω στο 500 π.Χ. Οι ιστορικές μαρτυρίες αναφέρουν ότι πρώτος ο Αναξαγόρας, όταν ήταν στη φυλακή "τον του κύκλου τετραγωνισμόν έγραφε". Ο τετραγωνισμός του κύκλου μαζί με το διπλασιασμό του κύβου και την τριχοτόμηση της γωνίας αποτέλεσαν την περιώνυμη τριάδα των "άλυτων προβλημάτων της αρχαιότητας".

Στην παρουσίαση αυτή ο Τεύκρος Μιχαηλίδης αφηγείται την ιστορία αυτών των τριών προβλημάτων, τις απόπειρες για τη λύση τους, την πλούσια μαθηματική παραγωγή που προέκυψε από τις απόπειρες αυτές καθώς και το φαινομενικά άδοξο τέλος που δόθηκε το 1882 όταν και τα τρία προβλήματα λύθηκαν αρνητικά: αποδείχθηκε ότι οι κατασκευές δεν είναι δυνατόν να γίνουν με κανόνα και διαβήτη.

Φωτογραφία γραφείου 15

...
Υπολογιστής σε (μάλλον) εργαστηριακό περιβάλλον, με εποπτεύον κατοικίδιο...

(click)

Εκδίωξη του χειμώνα

Στην κωμόπολη Elbingerode τους ομόσπονδου κράτους της Γερμανίας Sachsen-Anhalt, "εκδιώχθηκε" ο χειμώνας με μια τεράστια φωτιά (Biike). Ένα έθιμο από την προχριστιανική εποχή, το οποίο εδώ επαναλαμβάνεται στα μέσα Απριλίου!


"Πίσω στις παραδόσεις!" που έλεγε και ο μακαρίτης Χριστόδουλος, αλλά αυτός εννοούσε οπισθοδρόμηση στις παραδόσεις της τουρκοκρατίας...

(βλέπε επίσης >>>)

Susan Boyle

Κι από φωνή... φωνάρα!

Yahoo! Video

Perjalanan 13

Στα χωριά των Toba Batak III Το μεγάφωνο εξηγεί στα αγγλικά τη σημασία της ιεροτελεστίας σε κάθε βήμα. Αρχίζουν, λέει, με το Gondang Lae Lae και ότι αυτό είναι μία χορευτική παράκληση προς το θεό, για να μεσιτεύση, προκειμένου να μην κάνη κάτι το ζώο, που να βεβηλώνη την τελετή π.χ. να ξαπλώση κάτω ή να κοπρίση. Επίσης εξηγεί, ότι κατά τη διάρκεια της ιεροτελεστίας οι Βatak παρακολουθούν με προσοχή το ζώο, από τις κινήσεις και τη συμπεριφορά του οποίου βγάζουν συμπεράσματα για την τύχη των παρευρισκομένων. Ακολουθούν μερικοί χοροί -πάντοτε υπό την διεύθυνση του ιερέα- ο οποίος, όπως λέει το μεγάφωνο, αποστέλλει δεήσεις προς το θεό, για να χαρίση πολλά παιδιά και υγεία στους παρευρισκομένους. Μετά ακολουθεί η κυρίως τελετή, η οποία ονομάζεται Gondang Sahata Mangaliat. Κατά τη διάρκεια αυτής της τελετής, χορεύουν όλοι γύρω από τον δεμένο βούβαλο και μετά, αφού τον σφάζουν, μοιράζουν τα κομμάτια του στους θεατές. Όχι, εμείς δεν είδαμε τέτοιο θέαμα, γιατί όπως είπαμε, η τελετή ήταν αναπαράσταση και η σφαγή ήταν εικονική. Ακολούθησαν και άλλοι χοροί, οι οποίοι δεν είχαν σχέση με τη σφαγή του νεροβούβαλου. Ενας συμβόλιζε, πώς οι ανύπανδρες κοπέλες με κινήσεις επιδεικνύουν τη χάρη τους, για να συγκινήσουν κάποιον άνδρα να τους προτείνη γάμο. Ενας άλλος συμβόλιζε, έναν άνδρα σε ηλικία γάμου να κάνη την επιλογή του μεταξύ πολλών κοριτσιών και να δίνη, ως σύμβολο της προτιμήσεώς του, ένα χρηματικό ποσό στην εκλεκτή του. Κάποια στιγμή έρχεται ο Adi με ένα Ulos, ένα από αυτά τα "πετραχήλια" που φορούσαν οι χορευτές επάνω από τους ώμους τους. Μου λέει ότι ο επόμενος χορός ανήκει σε μερικούς επιλεγμένους επισκέπτες (δεν έμαθα ποτέ με ποιο κριτήριο). Έτσι εγώ και άλλοι τουρίστες, έχοντας το Ulos επάνω στα προτεταμένα χέρια μας, βρεθήκαμε στην πίστα, όπου έπρεπε να μιμηθούμε τους Βatak σε τοπικούς χορούς. Ομολογώ ότι παρ' όλο που μου αρέσει πολύ ο χορός, αισθάνθηκα τρομερά αδέξιος να επαναλάβω αυτές τις αρμονικές κινήσεις που έκαναν οι ιθαγενείς και στις οποίες χρησιμοποιούσαν όλο το σώμα και κυρίως τα χέρια και τα δάκτυλα. Σε όλη τη διάρκεια της ιεροτελεστίας, ακουγόταν μία σχεδόν μονότονη μουσική από ένα πνευστό σαν κλαρίνο και περισσότερα κρουστά όργανα. Τα όργανα αυτά τα έπαιζε η ορχήστρα στη βεράντα, που σχημάτιζε το αέτωμα της στέγης του κεντρικού σπιτιού, το οποίο, φαντάζομαι, να ήταν το παλάτι. Η παράσταση έκλεισε με το χορό Si Gale Gale. Στο χορό αυτό φαίνεται ότι έπαιζε σημαντικό ρόλο ένα ξύλινο ομοίωμα νεαρού ανδρός, ντυμένο με φαρδύ κόκκινο πουκάμισο και στολισμένο και αυτό με το Ulos. Γι' αυτήν την κούκλα η παράδοση λέει, ότι όταν πέθανε απροσδόκητα ο γιός ενός βασιλιά των Βatak, αυτός έπεσε σε βαθειά απελπισία και διέταξε να του φτιάσουν ένα ομοίωμα του παιδιού του από το ξύλο του δένδρου Βanyan. Kάθε φορά που του ερχόταν μελαγχολία, καλούσε τους υπηκόους του να στολίσουν το ομοίωμα και να χορέψουν το Si Gale Gale.Από το Simanindo γυρίζουμε πάλι με το καραβάκι στο Toba Beach Hotel, όπου τρώμε κινέζικο φαγητό και ξεκουραζόμαστε λίγο. Στη συνέχεια κάνουμε μια επίσκεψη στο χωριό Τomok, με κατάληξη ένα λόφο επάνω στον οποίο βρίσκονται μερικοί σαρκοφάγοι της οικογενείας Sidabuta. Kάτω από ένα τεράστιο δένδρο Banyan, καλυμμένη από λειχήνες, βρίσκεται η σαρκοφάγος του βασιλιά. Εκεί που οι ρίζες του Βanyan πλαισιώνουν το μνημείο, επάνω στη σαρκοφάγο, ξεχωρίζει μια γυναικεία μορφή λαξευμένη σε πέτρα, η οποία κρατάει ένα τάσι προσφορών στά χέρια. Το όλο κατασκεύασμα δεν έχει καμμία ιδιαίτερη καλλιτεχνική αξία αλλά κρύβει μία συγκινητική ιστορία. Οπως είχα μάθει, ο Sidabuta - ισχυρός ανιμιστής βασιλιάς των Batak πριν 300 χρόνια - είχε αγαπήσει μια όμορφη κοινή θνητή, την Anteng Melila Senega ή, χαίδευτικά, Antimaleila. Ο έρωτας αυτός ήταν αμφίπλευρος, αλλά ο Sidabuta δεν αποφάσιζε να την παντρευτή. Πέρασαν δέκα χρόνια και φαίνεται ότι η κοπέλα αποφάσισε να αποσυρθή. Μπροστά σ'αυτό το σκληρό δίλημμα ο βασιλιάς επανήλθε και τώρα ήταν αποφασισμένος για όλα. Το κορίτσι όμως είχε απογοητευθή και απέρριψε την πρόταση γάμου. Αυτός ένοιωσε μεγάλη προσβολή και αποφάσισε να τη μαγέψη, γιατί εκτός από βασιλιάς ήταν και μάγος. Οταν το έμαθε η κόρη πιστεύοντας στις μαγικές δυνάμεις του, δραπέτευσε από τον υλικό κόσμο αυτοκτονώντας, στερώντας έτσι από το βασιλιά να χαρή τη δύναμη της εξουσίας του. Αργά πλέον για όλα, βαθιά μετανιωμένος ο βασιλιάς, έδωσε εντολή, όταν πεθάνη να λαξεύσουν επάνω στη σαρκοφάγο του τη μορφή της αγαπημένης του, διακηρύσσοντας πλέον με αυτό τον τρόπο στις επόμενες γενεές, ότι τη θέλει για πάντα μαζί του. Έφυγα από εκεί κατασυγκινημένος σιγοσφυρίζοντας το παλιό τραγουδάκι της ρομαντικής Αθήνας: "Λέει η αγράμπελη μυριανθισμένη στο γέρο πλάτανο που τη θωρεί" κάτι μου θύμιζε ... Όπως ήρθαμε, έτσι και φύγαμε με το καραβάκι από τη Samosir γυρίζοντας στο Prapat. Κατά τη διαδρομή, απομακρυνόμενοι, απολαμβάναμε τις ομορφιές του νησιού, και μια αρμάθα μπανάνες που αγόρασε ο Γιάννης στο Tomok. Τι φθήνια! Δεκατέσσερις μπανάνες (γύρω στα 2 kg) 1000 Rp, δηλ. εκατό δραχμές. Στο καράβι είναι και μια παρέα από χαρούμενες γυναίκες με ασιατικά χαρακτηριστικά. Το πλούσιο ντύσιμό τους, η άνεση που έχουν, και τα αβασάνιστα πρόσωπά τους, δείχνουν να είναι ευκατάστατες και βεβαίως όχι Ινδονήσιες. Εγώ από μακριά και λόγω του θορύβου που έκανε το πλοίο, μη μπορώντας να εντοπίσω τι γλώσσα μιλούσαν, νόμισα προς στιγμήν ότι είναι Αμερικανίδες από τη Χαβάη. Κάποια στιγμή που βρεθήκαμε πιο κοντά, μία από αυτές μας πρόσφερε μπισκότα και εμείς μπανάνες. Βρίσκω αφάνταστα ωραίες αυτές τις γνωριμίες των ταξιδιών. Συναντάς ανθρώπους που δεν έχεις δει ποτέ και το πιο πιθανό, δεν θα τους ξαναδής πια. Ζείτε όλοι σας σε μια κατάσταση ευφορίας. Ο χείμαρρος των νέων εμπειριών, σαν το γλυκό κρασί, δημιουργεί μια μέθη, που σβήνει κάθε αναστολή. Η δίψα για επικοινωνία, για ανταλλαγή εντυπώσεων, για ικανοποίηση της περιέργειας για το πού πας , από πού έρχεσαι είναι διάχυτη σε όλους. Όπως μία σπίθα σ' ένα εκρηκτικό μείγμα, ένα χαμόγελο, μια χειρονομία, μια λέξη και γίνεσαι γνωστός σαν από χρόνια... Έτσι γίναμε παρέα και μάθαμε ότι είναι από τη Μαλαισία και ότι έκαναν τουρισμό. Απόρησαν, πώς κάποιος που δεν έχει δει τη Μαλαισία, είναι δυνατόν να την προσπεράση και να έρθη στην Ινδονησία. Μας είπαν, πως από τη Σιγκαπούρη απλώς περνάς απέναντι, και ότι είναι ένα κράτος με ασύγκριτα μεγαλύτερες δυνατότητες και ανέσεις. Ασφαλώς θα εννοούσαν τον πλούτο, που έχει εισρεύσει στη χώρα - όπως στη Σιγκαπούρη, στην Ταϊβάν και στην Κορέα - από το ζωηρό εμπόριο, το οποίο έχει αναπτυχθή στην ανατολική Ασία λόγω της ιαπωνικής τεχνολογίας αλλά και λόγω των επενδύσεων, που έχουν γίνει εκεί από τον δυτικό κόσμο. Πώς να τους εξηγήσω, ότι εμείς πήγαμε εκεί, για να ζήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο πρωτόγονα; Όχι, δεν ήμασταν δραπέτες του πολιτισμού, κουρασμένοι της καταναλωτικής κοινωνίας αλλά αναζητητές του ωραίου, που υπάρχει σε κάθε τι το πρωταρχικό, ακόμα κι' αν είναι πρωτόγονο. Μπορείτε να φανταστήτε ένα ζωγράφο να ζωγραφίζη μια πολυκατοικία, μια υπερμοντέρνα κρεμαστή γέφυρα, ένα φρεσκοσιδερωμένο κύριο ; Τον φαντάζεστε όμως να κάθεται μπροστά σε μια αχυροκαλύβα, σ' ένα μισογκρεμισμένο γεφυράκι ή σ' ένα καπηλειό της γειτονιάς, να απαθανατίζη εκείνο τον αξύριστο τύπο με την τραγιάσκα, το τσιμπούκι, την πρησμένη μύτη και τα κόκκινα από το ποτό μάγουλα. Από τις σκέψεις αυτές με ξύπνησε ο Adi, ο οποίος μας έδειξε κάτι στον ορίζοντα. • Κοιτάξτε, είπε, τοπική καταιγίδα. Πράγματι δεν είχα ξαναδεί κάτι τέτοιο. Πέρα στο βάθος σ' ένα, κατά τα άλλα, ηλιόλουστο τοπίο, ορθωνόταν από τη λίμνη μια γκρίζα στήλη διαμέτρου περί το ένα χιλιόμετρο προς τον ουρανό και κατέληγε σε μια τούφα από μαύρα σύννεφα. Η όλη εικόνα έμοιαζε με το μανιτάρι ατομικής εκρήξεως. Φθάνοντας στο λιμάνι, μπήκαμε σε ένα mini bus, το οποίο μας περίμενε (στην Ινδονησία το λένε bemo) και οδηγηθήκαμε μέσα από την αγορά του Prapat σ' ένα λόφο, όπου ήταν το ξενοδοχείο Prapat View. Από τη θέση αυτή, μέσα από κορμούς κοκκοφοινίκων, μπανανόδενδρων και πεύκων, έχουμε μια θαυμάσια θέα στη λίμνη, η οποία φαινόταν απέραντη σαν ωκεανός.

Να ζεσταθεί επί τέλους...

...

Ένας αριστερός στην υπηρεσία της χούντας...

για να «σωθεί» η ελληνική νεολαία!

Μία από τις πρώτες ενέργειες της χούντας του 1967 για την επιβολή της «ηθικής» στην ελληνική κοινωνία, αφορούσε το μήκος της φούστας των γυναικών στην Ελλάδα. Εμπνευστής και εκτελεστής της απόφασης ο υπουργός παιδείας, Θεοφύλακτος Παπακωνσταντίνου, τότε 63 ετών. Οι φούστες μίνι, τα παντελόνια με μπατζάκια καμπάνα, αλλά και οι μακριές φαβορίτες ήταν απαγορευμένα στοιχεία στην εμφάνιση μαθητών και μαθητριών της «Ελλάδας Ελλήνων Χριστιανών». Μακρυμάλληδες μαθητές απειλούνταν με κούρεμα γουλί!

Αριστερά: Ο Θ. Παπακωνσταντίνου, Δεξιά: Μαθήτριες της εποχής, τώρα γύρω στα 6Ο πλέον.

Ποιος ήταν αυτός ο Παπακων/νου όμως; Κάποιος καραβανάς, κάποιος γραφιάς, κάποιος γλείφτης του δικτατορικού καθεστώτος που προσφέρθηκε να αναμορφώσει την εκπαίδευση και τη νεολαία; Όχι! Ήταν ένας γνωστός αριστερός διανοούμενος, ήταν ένας εξαιρετικός θεωρητικός του μαρξισμού, ο οποίος έγραψε βιβλία σταθμούς στην ανάπτυξη του διαλεκτικού ματεριαλισμού στην Ελλάδα. Ίσως από τα πιο γερά μυαλά της Αριστεράς στην διάρκεια του Μεσοπολέμου, διευθυντής του Λαϊκού Βιβλιοπωλείου και εκδότης του δεκαπενθήμερου περιοδικού «Μαρξιστική Βιβλιοθήκη».

Επειδή εκείνη την εποχή εξελίσσονταν στην Ευρώπη τα γεγονότα του 1968 και τα πανεπιστήμια βρίσκονταν σε διαρκή αναταραχή, με προτάσεις και ιδέες ανανέωσης και εκσυγχρονισμού, ο Παπακων/νου προσέφερε στους Ευρωπαίους ένα μοντέλο που εξασφάλιζε ηρεμία και τάξη: το δικό του. Βέβαια, το μοντέλο του προϋπέθετε την επιβολή με τη δύναμη των τανκς, αλλά αυτό ήταν ένα παιχνιδάκι για τους παρ' ημίν χουντικούς.

Σύμμαχοι του Παπακων/νου σ’ αυτό τον (από χέρι χαμένο γι’ αυτόν) «αγώνα» βρίσκονταν ο Παττακός που διέθετε τα τανκς και η ιερά Σύνοδος που διένειμε τη «Φωνή του Κυρίου». Ο μεν Παττακός δήλωνε στα ξένα ειδησεογραφικά πρακτορεία, ότι «η Ελλάδα ηγείται των ευρωπαϊκών εθνών σε τάξη και ευνομία και αποτελεί για όλους τους λαούς υπόδειγμα προς μίμηση», η δε «Φωνή του Κυρίου» που, μάλλον, εκδίδεται ακόμα και διανέμεται δωρεάν στις εκκλησίες, ανέφερε ότι «Οι λύκοι που απειλούν την κοινωνία μας, είναι γνωστοί: Είναι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά, οι Προτεστάντες, είναι οι Ουνίτες, οι Πνευματιστές και οι Κομμουνιστές». Για τους Καθολικούς (που απειλούν διαχρονικά τους ορθόδοξους παπάδες), τους Αρμένιους (που δέρνουν καμιά φορά τους ορθόδοξους παπάδες), τους Μωαμεθανούς και τους Βουδιστές δεν έγραφε τίποτα!

Με τέτοιο εχθρικό μέτωπο από Ιεχωβάδες και Προτεστάντες, μέχρι Ουνίτες και Κομμουνιστές, δεν ήταν και πολύ εύκολο για τους ντόπιους παπάδες να συνεννοηθούν με τον υπουργό παιδείας Παπακων/νου. Στα 25 χρόνια του είχε γραφτεί στο κομμουνιστικό κόμμα και άρχισε να δρα με το ψευδώνυμο Πέτρος, το 1936 επί δικτατορίας Μεταξά συμμετείχε σε αιματηρές συγκρούσεις με την Αστυνομία. Κάποια εποχή όμως, ίσως κατά τη γερμανική κατοχή, άρχισε μια πορεία από την άκρα αριστερά στην άκρα δεξιά.

Μετά τον πόλεμο εμφανίστηκε ως αρθρογράφος της φιλελεύθερης πρωινής εφημερίδας «Ελευθερία» και, στη δεκαετία του 196Ο της συντηρητικής εφημερίδας «Μεσημβρινή» της Ελένης Βλάχου. Όπως έγραψαν παλιοί αριστεροί συνεργάτες και φίλοι του, ο Παπακων/νου προσέφερε τις υπηρεσίες του, με την πρόφαση της «διαταξικότητας», στις καταπιεστικές δεξιές κυβερνήσεις της εποχής του, επειδή δεν έβλεπε προοπτική να προσεγγίσει ποτέ ως αριστερός την εξουσία. Με πιο απλά λόγια, άλλαξε έγκαιρα εργοδότη.

Όταν, αμέσως μετά το πραξικόπημα δεν κατάφερε ο Παπακων/νου να μεταπείσει τη Βλάχου για επανέκδοση των εφημερίδων και περιοδικών της (τα είχε κλείσει εις ένδειξη διαμαρτυρίας κατά της χούντας), μεταπήδησε ο ίδιος στο υπουργείο παιδείας. Εκεί έβαλε σε ενέργεια το σχέδιό του για ηθικοποίηση των νέων, ξεκινώντας από τα ρούχα και τα μαλλιά τους.

Η «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών» με στήριξη στα τανκς, αλλιώς πώς να σταθεί;

Από τη θέση του υπουργού άρχισε ο Παπακων/νου να βγάζει τους προπαγανδιστικούς λόγους που είχε μάθει στο ΚΚΕ: «Έλληνες νέοι, για σας κάναμε την επανάσταση!» Βέβαια, αυτός δεν είχε κάνει τίποτα, άλλοι κατέβασαν τα τανκς, αλλά αυτά ήταν λεπτομέρειες μπροστά στο τεράστιο έργο αναμόρφωσης του ήθους της νεολαίας, το οποίο είχε αναλάβει εργολαβικά. Και επειδή δεν έβλεπε ο χουντοϋπουργός να συνετίζονται οι νέοι και να ακολουθούν τις υποδείξεις του, ήταν αναγκασμένος να τους προβάλει ένα σημαντικό κίνδυνο που απειλούσε την ελληνική νεολαία: «Αν δεν ακολουθήσετε την αρετή που εκφράζει η επανάσταση, θα γυρίσετε πίσω στα σπήλαια και θα καταντήσετε πίθηκοι!»

Όπως γνωρίζουμε από την εξέλιξη των γεγονότων, ουδείς από τους νέους ενδιαφέρθηκε, με εξαίρεση τους μισθοδοτούμενους, να στηρίξει το σχέδιο του Παπακων/νου. Διεκινδύνευσαν να ξαναγίνουν πίθηκοι…

(Πληροφορίες από το περιοδικό Der Spiegel, 24/6/1968)