Η «σκοτεινή περίοδος» του Πάπα Βενέδικτου
(The New York Times, Καθημερινή, 3/4/2010)
Όταν ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ΄ ήταν αρχιεπίσκοπος Μονάχου και Φράιζινγκ, τον απασχολούσαν κυρίως θεολογικά ζητήματα και ζητήματα πίστης, και λιγότερο προσωπικά ζητήματα. Αυτό εξηγεί, λένε οι υποστηρικτές του, το γεγονός ότι ο τότε αρχιεπίσκοπος Γιόζεφ Ράτσινγκερ δεν παρακολούθησε από κοντά τη δράση παιδόφιλου ιερέα, τον οποίο μετέθεσαν στην αρχιεπισκοπή του το 1980 και στον οποίο ο ίδιος έδωσε άδεια να εργάζεται.
Και όμως, το 1979, ένα χρόνο προτού ο μετέπειτα Πάπας εγκρίνει τη μετάθεση του ιερέα Πέτερ Χούλερμαν στο Μόναχο, ο αρχιεπίσκοπος Ράτσινγκερ εμπόδισε το διορισμό, στο τοπικό πανεπιστήμιο, ενός εξέχοντος καθηγητή Θεολογίας, τον οποίο είχε συστήσει η πρυτανεία του πανεπιστημίου. Και το 1981, ο Ράτσινγκερ τιμώρησε έναν ιερέα επειδή πραγματοποίησε θεία λειτουργία σε διαδήλωση υπέρ της ειρήνης, αναγκάζοντάς τον να εγκαταλείψει το σχήμα.
Η περίοδος των τεσσεράμισι ετών κατά την οποία ο Πάπας ήταν αρχιεπίσκοπος Μονάχου είναι από εκείνες που έχουν μελετηθεί λιγότερο. Ομως, το ότι τότε «ευθυνόταν» για 1.713 ιερείς και 2,2 εκατομμύρια καθολικούς ήταν ένα είδος πρόβας για το αξίωμα του Πάπα, πνευματικού ηγέτη περισσότερων από ένα δισεκατομμύριο καθολικών ανά τον κόσμο.
Στην αρχιεπισκοπή του
Ως αρχιεπίσκοπος, ο Πάπας Βενέδικτος δαπάνησε περισσότερη ενέργεια κυνηγώντας διαφωνούντες σε θεολογικά ζητήματα και λιγότερη για όσους διέπραξαν σεξουαλικά εγκλήματα. Ηδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, ο μετέπειτα Πάπας αντιμαχόταν κάθε κίνημα που θεωρούσε ότι διαχώριζε τη θέση του από την παραδοσιακή γραμμή της Εκκλησίας.
Ειδικοί σε θέματα Βατικανού λένε ότι δεν υπάρχουν πολλές αποδείξεις για το ότι ο Πάπας ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη διερεύνηση περισσότερων από 200 «προβληματικών ιερέων» στην αρχιεπισκοπή του, οι οποίοι είτε είχαν πρόβλημα αλκοολισμού ή μοιχείας ή, όπως έγινε προσφάτως γνωστό, κατηγορούνταν για παιδεραστία. «Το φυσικό περιβάλλον του Ράτσινγκερ ήταν το πανεπιστήμιο», λέει ο Τζον Αλεν της εφημερίδας Τhe Nationαl Catholic Reporter, «πρώτος από όλους ο ίδιος παραδεχόταν ότι ενδιαφερόταν πολύ περισσότερο για την πνευματική ζωή και λιγότερο για τα γρανάζια της γραφειοκρατίας».
Ο Αντρέας Ενγκλις, Γερμανός ειδικός σε θέματα Βατικανού και συγγραφέας πολλών βιβλίων για τον Ράτσινγκερ, υποστηρίζει ότι, όταν πρότειναν στον Ράτσινγκερ να γίνει αρχιεπίσκοπος Μονάχου, εξέτασε το ενδεχόμενο να αρνηθεί το αξίωμα γιατί δεν ήθελε να γίνει «μάνατζερ». Οι διαχειριστικές του ικανότητες, όμως, οι ικανότητές του δηλαδή ως μάνατζερ, βρίσκονται τώρα στο επίκεντρο ενός ολοένα και μεγαλύτερου σκανδάλου στην Καθολική Εκκλησία στη Γερμανία.
Οι υποστηρικτές του Ποντίφικα λένε ότι, παρότι ο Ράτσινγκερ ενέκρινε τη μεταφορά του ιερέα Χούλερμαν στην αρχιεπισκοπή του, δεν έδωσε σημασία σε υπόμνημα που τον πληροφορούσε ότι ο Χούλερμαν, ο οποίος είχε κακοποιήσει, σεξουαλικά, παιδιά στην προηγούμενη επισκοπή στην οποία εργαζόταν, άρχισε αμέσως να εργάζεται στο νέο του πόστο.
Πριν από τρεις δεκαετίες, ήταν κοινή πρακτική στην Καθολική Εκκλησία να αγνοεί ή να συγκαλύπτει περιστατικά κακοποίησης και σε σοβαρές περιπτώσεις να ζητεί τη μεταφορά των υπαιτίων ιερέων σε απομακρυσμένες ενορίες. Και εκτός της Εκκλησίας όμως, τόσο τα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης όσο και οι διωκτικές αρχές δεν έκαναν βήματα για να πατάξουν το φαινόμενο.
Ωστόσο, οι χειρισμοί του Πάπα Βενέδικτου σε ανάλογες περιπτώσεις προσλαμβάνουν τώρα ιδιαίτερη σημασία, καθώς προΐσταται της Καθολικής Εκκλησίας, η οποία σείεται από τέτοια σκάνδαλα.
