Ιδιαίτερα θερμή υποδοχή από τα νέα ζευγάρια
(της Λίνας Γιάνναρου, Καθημερινή, 4/3/2008)
«Θα ζήσω ελεύθερο πουλίιι κι όχι κορόιδο στο κλουβίιι», σιγοτραγουδούν αυτές τις μέρες πολλοί (ως επί το πλείστον άντρες, ας μην κρυβόμαστε). Η είδηση για την προώθηση από το υπουργείο Δικαιοσύνης σχεδίου νόμου που αναγνωρίζει τη συμβίωση, κατοχυρώνοντας δικαιώματα, αλλά και υποχρεώσεις στους συντρόφους, έτυχε ιδιαίτερα θερμής υποδοχής κυρίως από τα νέα ζευγάρια (παρά τις τηλεδίκες που ήδη στήθηκαν για το θέμα «προκαλώντας» τις αντιδράσεις).
Πάρτε για παράδειγμα την Τίνα και τον Σωτήρη που, στα 33 τους και οι δυο, είναι γνωστοί στην παρέα ως το ζευγάρι που «έβλεπε τους άλλους να παντρεύονται». Μολονότι σχεδόν 10 χρόνια μαζί και παρότι έχουν άπειρες διαφορές («γεγονός που μας κρατάει σε εγρήγορση», όπως λένε), συμφωνούν σε ένα πράγμα: στο ότι είναι κατά του γάμου. Το σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης, βέβαια, αλλάζει τα πράγματα.
«Πράγματι, σιγά σιγά εκλείπουν οι εργένηδες από τον κύκλο μας. Ο γάμος όμως δεν είναι για εμάς», λέει στην «Κ» η Τίνα, στέλεχος πολυεθνικής εταιρείας. «Εχουμε την άποψη ότι ο γάμος, ακόμα και ο πολιτικός, δεν αποτελεί κάτι περισσότερο από μια κοινωνική σύμβαση, κάτι που γίνεται περισσότερο για τους άλλους παρά για το ίδιο το ζευγάρι. Μας ενοχλεί, δε, ιδιαίτερα το γεγονός ότι οι παντρεμένοι ξαφνικά γίνονται αξιοσέβαστα μέλη της κοινωνίας, απολαμβάνοντας συν τοις άλλοις και προνόμια έναντι των υπολοίπων».
Πριν από περίπου ένα χρόνο, αγόρασαν από κοινού ένα διαμέρισμα. «Δεν σου κρύβω ότι μας απασχολούσε το θέμα. Δεν θέλω ούτε να το σκέφτομαι, όμως, στην περίπτωση που συνέβαινε κάτι σε κάποιον από τους δυο μας. Τι θα γινόταν αυτό το σπίτι; Ξαφνικά κάποιοι τρίτοι θα είχαν δικαίωμα πάνω στην περιουσία που μαζί αποκτήσαμε - κανείς δεν σε αναγνωρίζει ως σύντροφο, κι ας έχεις ζήσει όλη τη ζωή σου με τον άλλο». Γι’ αυτό και όταν ενημερώθηκαν για τη νέα δυνατότητα που ανοίγεται μπροστά τους αναθάρρησαν. «Και λίγα λέω. Νομίζω ότι εάν ισχύσει τελικά, θα είμαστε οι πρώτοι που θα πάμε στο ληξιαρχείο!»
Τα περισσότερα από τα ζευγάρια με τα οποία επικοινώνησε η «Κ» προέβαλαν ως κύρια αιτία για την αποστροφή τους προς το γάμο, την επίπονη διαδικασία του διαζυγίου. Που, δυστυχώς, βιώνουν όλο και περισσότερα ζευγάρια στις μέρες μας. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, από τα 10 διαζύγια ανά εκατό γάμους το 1993, έχουμε φτάσει (2005) στα 24 διαζύγια.
Χαρακτηριστικό των αλλαγών που συντελούνται στην ελληνική κοινωνία επίσης είναι το γεγονός ότι από 2.447 που ήταν οι εκτός γάμου γεννήσεις το 1991, το 2005 είχαν εκτοξευθεί στις 5.485. Το «σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης» έρχεται να «απαντήσει» και στα δύο αυτά φαινόμενα, διευκολύνοντας αφενός τη διαδικασία διάλυσης του επίσημου δεσμού και αφετέρου, όσον αφορά τη γονική μέριμνα, ορίζοντας ότι τα τέκνα όσων «απλώς» συμβιώνουν εξομοιώνονται απολύτως με τα τέκνα από γάμο. (πλήρες κείμενο >>>)
Πάρτε για παράδειγμα την Τίνα και τον Σωτήρη που, στα 33 τους και οι δυο, είναι γνωστοί στην παρέα ως το ζευγάρι που «έβλεπε τους άλλους να παντρεύονται». Μολονότι σχεδόν 10 χρόνια μαζί και παρότι έχουν άπειρες διαφορές («γεγονός που μας κρατάει σε εγρήγορση», όπως λένε), συμφωνούν σε ένα πράγμα: στο ότι είναι κατά του γάμου. Το σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης, βέβαια, αλλάζει τα πράγματα.«Πράγματι, σιγά σιγά εκλείπουν οι εργένηδες από τον κύκλο μας. Ο γάμος όμως δεν είναι για εμάς», λέει στην «Κ» η Τίνα, στέλεχος πολυεθνικής εταιρείας. «Εχουμε την άποψη ότι ο γάμος, ακόμα και ο πολιτικός, δεν αποτελεί κάτι περισσότερο από μια κοινωνική σύμβαση, κάτι που γίνεται περισσότερο για τους άλλους παρά για το ίδιο το ζευγάρι. Μας ενοχλεί, δε, ιδιαίτερα το γεγονός ότι οι παντρεμένοι ξαφνικά γίνονται αξιοσέβαστα μέλη της κοινωνίας, απολαμβάνοντας συν τοις άλλοις και προνόμια έναντι των υπολοίπων».
Πριν από περίπου ένα χρόνο, αγόρασαν από κοινού ένα διαμέρισμα. «Δεν σου κρύβω ότι μας απασχολούσε το θέμα. Δεν θέλω ούτε να το σκέφτομαι, όμως, στην περίπτωση που συνέβαινε κάτι σε κάποιον από τους δυο μας. Τι θα γινόταν αυτό το σπίτι; Ξαφνικά κάποιοι τρίτοι θα είχαν δικαίωμα πάνω στην περιουσία που μαζί αποκτήσαμε - κανείς δεν σε αναγνωρίζει ως σύντροφο, κι ας έχεις ζήσει όλη τη ζωή σου με τον άλλο». Γι’ αυτό και όταν ενημερώθηκαν για τη νέα δυνατότητα που ανοίγεται μπροστά τους αναθάρρησαν. «Και λίγα λέω. Νομίζω ότι εάν ισχύσει τελικά, θα είμαστε οι πρώτοι που θα πάμε στο ληξιαρχείο!»
Τα περισσότερα από τα ζευγάρια με τα οποία επικοινώνησε η «Κ» προέβαλαν ως κύρια αιτία για την αποστροφή τους προς το γάμο, την επίπονη διαδικασία του διαζυγίου. Που, δυστυχώς, βιώνουν όλο και περισσότερα ζευγάρια στις μέρες μας. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, από τα 10 διαζύγια ανά εκατό γάμους το 1993, έχουμε φτάσει (2005) στα 24 διαζύγια.
Χαρακτηριστικό των αλλαγών που συντελούνται στην ελληνική κοινωνία επίσης είναι το γεγονός ότι από 2.447 που ήταν οι εκτός γάμου γεννήσεις το 1991, το 2005 είχαν εκτοξευθεί στις 5.485. Το «σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης» έρχεται να «απαντήσει» και στα δύο αυτά φαινόμενα, διευκολύνοντας αφενός τη διαδικασία διάλυσης του επίσημου δεσμού και αφετέρου, όσον αφορά τη γονική μέριμνα, ορίζοντας ότι τα τέκνα όσων «απλώς» συμβιώνουν εξομοιώνονται απολύτως με τα τέκνα από γάμο. (πλήρες κείμενο >>>)
Μια χαμένη ευκαιρία από το ΠΑΣΟΚ
(του Νίκου Κ. Αλιβιζάτου, Καθημερινή, 4/3/2008)
Πρωτοβουλία για την καθιέρωση «Συμφώνου Συμβίωσης» όχι μόνο των ετερόφυλων αλλά και των ομόφυλων ζευγαριών είχε αναλάβει παλαιότερα και το ΠΑΣΟΚ. Συγκεκριμένα, το καλοκαίρι του 2005, στο πλαίσιο του Τομέα Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, όπου τότε μετείχα, καταρτίσθηκε -με δική μου ευθύνη- πλήρης πρόταση νόμου, με αιτιολογική έκθεση, αφού προηγουμένως ακούσθηκαν οι απόψεις των ενδιαφερόμενων οργανώσεων. Για τις βασικές μάλιστα επιλογές της πρότασης και την αρτιότερη διατύπωσή της, είχα τότε ο ίδιος συνεργασθεί με τον αείμνηστο καθηγητή Γιώργο Κουμάντο, τον ειδικότερο Ελληνα αστικολόγο για το θέμα, ο οποίος είχε κατ' αρχήν συμφωνήσει.
Ο Τομέας υπέβαλε την πρόταση στον πρόεδρο και το Πολιτικό Συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ, τον Οκτώβριο του 2005. Καθώς δεν δόθηκε καμιά συνέχεια (ούτε πολύ λιγότερο κατατέθηκε η πρόταση στη Βουλή) την παρουσιάσαμε σε δημόσια εκδήλωση, λίγους μήνες αργότερα. Στην εκδήλωση μετείχε μια Ισπανίδα βουλευτής, που μας ενημέρωσε για τη νωπή τότε ακόμη καθιέρωση του γάμου των ομοφυλόφιλων (και όχι απλώς ενός συμφώνου, όπως στη Γαλλία) από την κυβέρνηση Θαπατέρο στην καθολική Ισπανία, και μια Γαλλίδα δικαστής, η οποία μας μίλησε για το PACS και την πείρα από τη δεκάχρονη τότε εφαρμογή του.
Στην εκδήλωση αυτή απέφυγαν επιμελώς να παραστούν μέλη της ηγεσίας ή έστω και απλοί βουλευτές του ΠΑΣΟΚ. Εκεί που το ΠΑΣΟΚ δεν τόλμησε, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ανακοίνωσε ότι προτίθεται να καταθέσει σχετικό νομοσχέδιο. Σκέφθηκα, λοιπόν, ότι η δημοσίευση σήμερα της πρότασης του 2005 και της αιτιολογικής έκθεσης που τη συνόδευε μπορεί να είναι χρήσιμη. (πλήρες κείμενο >>>)
Ο Τομέας υπέβαλε την πρόταση στον πρόεδρο και το Πολιτικό Συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ, τον Οκτώβριο του 2005. Καθώς δεν δόθηκε καμιά συνέχεια (ούτε πολύ λιγότερο κατατέθηκε η πρόταση στη Βουλή) την παρουσιάσαμε σε δημόσια εκδήλωση, λίγους μήνες αργότερα. Στην εκδήλωση μετείχε μια Ισπανίδα βουλευτής, που μας ενημέρωσε για τη νωπή τότε ακόμη καθιέρωση του γάμου των ομοφυλόφιλων (και όχι απλώς ενός συμφώνου, όπως στη Γαλλία) από την κυβέρνηση Θαπατέρο στην καθολική Ισπανία, και μια Γαλλίδα δικαστής, η οποία μας μίλησε για το PACS και την πείρα από τη δεκάχρονη τότε εφαρμογή του.
Στην εκδήλωση αυτή απέφυγαν επιμελώς να παραστούν μέλη της ηγεσίας ή έστω και απλοί βουλευτές του ΠΑΣΟΚ. Εκεί που το ΠΑΣΟΚ δεν τόλμησε, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ανακοίνωσε ότι προτίθεται να καταθέσει σχετικό νομοσχέδιο. Σκέφθηκα, λοιπόν, ότι η δημοσίευση σήμερα της πρότασης του 2005 και της αιτιολογικής έκθεσης που τη συνόδευε μπορεί να είναι χρήσιμη. (πλήρες κείμενο >>>)
