Θησαυροί επί της γης
(του Παντελή Μπουκάλα, Καθημερινή, 19/1/2008)
Tέσσερις χιλιάδες στρέμματα καλλιεργήσιμη γη διεκδικεί η μια μονή, πέντε χιλιάδες η άλλη, κτίρια η μια Μητρόπολη εδώ, οικόπεδα η άλλη Μητρόπολη πιο πέρα, ένα δάσος η Αρχιεπισκοπή. Ταράζεται ο νους και ας μην έχει τίποτε το καινούργιο και πρωτοφανέρωτο αυτή η απαίτηση των μοναστηριών του Αγίου Όρους να αποσπάσουν από κατοίκους χωριών της Χαλκιδικής τη γη που δουλεύουν δεκαετίες τώρα. Έχουν λέει χαρτιά, παλιά χαρτιά, από την Τουρκοκρατία και ακόμα πιο πίσω, ίσως και από τον καιρό των αυτοκρατόρων του Βυζαντίου. Μάλιστα! Αλλά υπάρχουν και άλλα χαρτιά. Πολύ παλιότερα χαρτιά, γραφές ιερές, όπως τις αποκαλούν οι ίδιοι οι μοναχοί και όλοι οι κληρικοί μαζί τους. Υπάρχει εκείνη η Επί του Όρους Ομιλία, που αν δεν ισχύει στο Άγιον Όρος, αν δεν έχει εκεί ήχο και νόημα, πού αλλού τάχα να ισχύει;
Ας τη θυμηθούμε λοιπόν, τώρα που οι κάτοικοι της Χαλκιδικής βρίσκονται αντιμέτωποι με τις μοναστηριακές διεκδικήσεις: «Μη θησαυρίζετε υμίν θησαυρούς επί της γης, όπου σης και βρώσις αφανίζει, και όπου κλέπται διορύσσουσι και κλέπτουσι». Και πιο κάτω: «Διά τούτο λέγω υμίν, μη μεριμνάτε την ψυχή ημών τι φάγητε και τι πίητε, μηδέ τω σώματι υμών τι ενδύσησθε. [...] Εμβλέψατε εις τα πετεινά του ουρανού, ότι ου σπείρουσιν ουδέ θερίζουσιν ουδέ συνάγουσιν εις αποθήκας». Λόγια αλληγορικά θα πείτε, λόγια μεταφορικά, μονάχα οι πτωχοί τω πνεύματι θα τα έπαιρναν κυριολεκτικά υπόψη τους και θα τα όριζαν ως γνώμονα ζωής. Σωστά!
Από την άλλη, όμως, έχει να σκεφθεί κανείς και τούτα τα μάλλον απλά: Τόσο μεγάλη είναι άραγε η ανάγκη των μοναστηριών του Αγίου Όρους (αλλά όχι μόνον αυτών: η ίδια «ιερά διεκδίκηση» έχει εκδηλωθεί σε πολλά μέρη της Ελλάδας), ώστε να πρέπει να αφαιρέσουν από τους λαϊκούς κάμποσα στρέμματα εδώ, άλλα τόσα παραπέρα; Και από την ελληνική πολιτεία έχουν τις επιχορηγήσεις τους οι μονές και σε προγράμματα της επαράτου Ευρωπαϊκής Ενωσης μετέχουν και οι πιστοί αφήνουν σταθερά τον οβολό τους ως προσκυνητές και οι δωρεές ποτέ δεν έλειψαν, πλουσιοπάροχες μάλιστα.
Οπότε;
Οπότε υποχρεώνεται η μνήμη από τέτοιες συμπεριφορές αν ανακαλέσει όσα «βέβηλα» και «ανίερα» έγραψε εκείνος ο Ανώνυμος Έλληνας στην αυστηρή «Ελληνική Νομαρχία» του, πάνε τώρα δύο αιώνες και δύο χρόνια από την έκδοσή της, το 1806: «Τόσον εβαρβαρώθη και ουτιδανώθη η κλάσις της ιερωσύνης των Ελλήνων». Ναι, ήταν αρνησίθρησκοι, ενδεχομένως και αρνησίθεοι, αυτοί οι επικατάρατοι διαφωτιστές. Αλλά φαίνεται ότι τελικά το σοβαρότερο πλήγμα στις θρησκείες δεν το κατάφεραν οι ίδιοι παρά οι διάκονοί της, όσο θησαυρίζουν θησαυρούς επί της γης.
Ας τη θυμηθούμε λοιπόν, τώρα που οι κάτοικοι της Χαλκιδικής βρίσκονται αντιμέτωποι με τις μοναστηριακές διεκδικήσεις: «Μη θησαυρίζετε υμίν θησαυρούς επί της γης, όπου σης και βρώσις αφανίζει, και όπου κλέπται διορύσσουσι και κλέπτουσι». Και πιο κάτω: «Διά τούτο λέγω υμίν, μη μεριμνάτε την ψυχή ημών τι φάγητε και τι πίητε, μηδέ τω σώματι υμών τι ενδύσησθε. [...] Εμβλέψατε εις τα πετεινά του ουρανού, ότι ου σπείρουσιν ουδέ θερίζουσιν ουδέ συνάγουσιν εις αποθήκας». Λόγια αλληγορικά θα πείτε, λόγια μεταφορικά, μονάχα οι πτωχοί τω πνεύματι θα τα έπαιρναν κυριολεκτικά υπόψη τους και θα τα όριζαν ως γνώμονα ζωής. Σωστά!Από την άλλη, όμως, έχει να σκεφθεί κανείς και τούτα τα μάλλον απλά: Τόσο μεγάλη είναι άραγε η ανάγκη των μοναστηριών του Αγίου Όρους (αλλά όχι μόνον αυτών: η ίδια «ιερά διεκδίκηση» έχει εκδηλωθεί σε πολλά μέρη της Ελλάδας), ώστε να πρέπει να αφαιρέσουν από τους λαϊκούς κάμποσα στρέμματα εδώ, άλλα τόσα παραπέρα; Και από την ελληνική πολιτεία έχουν τις επιχορηγήσεις τους οι μονές και σε προγράμματα της επαράτου Ευρωπαϊκής Ενωσης μετέχουν και οι πιστοί αφήνουν σταθερά τον οβολό τους ως προσκυνητές και οι δωρεές ποτέ δεν έλειψαν, πλουσιοπάροχες μάλιστα.
Οπότε;
Οπότε υποχρεώνεται η μνήμη από τέτοιες συμπεριφορές αν ανακαλέσει όσα «βέβηλα» και «ανίερα» έγραψε εκείνος ο Ανώνυμος Έλληνας στην αυστηρή «Ελληνική Νομαρχία» του, πάνε τώρα δύο αιώνες και δύο χρόνια από την έκδοσή της, το 1806: «Τόσον εβαρβαρώθη και ουτιδανώθη η κλάσις της ιερωσύνης των Ελλήνων». Ναι, ήταν αρνησίθρησκοι, ενδεχομένως και αρνησίθεοι, αυτοί οι επικατάρατοι διαφωτιστές. Αλλά φαίνεται ότι τελικά το σοβαρότερο πλήγμα στις θρησκείες δεν το κατάφεραν οι ίδιοι παρά οι διάκονοί της, όσο θησαυρίζουν θησαυρούς επί της γης.
