Υπάρχουν κι άλλα εκτός από τα 24;
| Από σχετικό πίνακα του ISO 1O646 Ϙ GREEK LETTER ARCHAIC KOPPA ϙ GREEK SMALL LETTER ARCHAIC KOPPA Ϛ GREEK LETTER STIGMA ϛ GREEK SMALL LETTER STIGMA Ϝ GREEK LETTER DIGAMMA ϝ GREEK SMALL LETTER DIGAMMA Ϟ GREEK LETTER KOPPA ϟ GREEK SMALL LETTER KOPPA Ϡ GREEK LETTER SAMPI ϡ GREEK SMALL LETTER SAMPI ϳ GREEK LETTER YOT ... ϲ GREEK LUNATE SIGMA SYMBOL ϵ GREEK LUNATE EPSILON SYMBOL ϶ GREEK REVERSED LUNATE EPSILON SYMBOL |
Με αφορμή ερώτημα της κυρίας Α.Μ. για τα –επιπλέον των 24– γράμματα που υπήρχαν στο ελληνικό αλφάβητο και δεν χρησιμοποιούνται σήμερα ως γράμματα της νεοελληνικής, δίνουμε στον αναγνώστη του «Ο» –εν συντομία– τα ακόλουθα στοιχεία.
Το ελληνικό αλφάβητο, στις διάφορες παραλλαγές του (ιωνικό, αθηναϊκό, ευβοϊκό, ...) είχε και άλλα γράμματα εκτός από τα 24 που έχει σήμερα.
Δίπλα παρατίθεται απόσπασμα ενός πίνακα από το Διεθνές Πρότυπο ISO 10646. Στο πρότυπο αυτό έχουν διεθνώς τυποποιηθεί οι χαρακτήρες όλων των αλφαβήτων. Στο αναγραφόμενο τμήμα του πίνακα δίνονται – είτε ως γράμματα είτε ως σύμβολα – διάφοροι ελληνικοί χαρακτήρες που χρησιμοποιούνται και σήμερα σε διάφορα συγκείμενα εκτός της γενικής γλώσσας.
Κάποια από τα γράμματα αυτά χρησιμοποιούνται και σήμερα στο ελληνικό σύστημα αρίθμησης· αυτά είναι: το στίγμα (ϛ) – που έγινε αργότερα στ΄– για τον αριθμό 6, η κόππα (ϙ ή ϟ) για τον αριθμό 90 και το σαμπί (ϡ) για τον αριθμό 900. Η κόππα είχε δύο μορφές. Από την «αρχαϊκή» μορφή της προήλθε και το γράμμα κου (Q, q) του λατινικού αλφαβήτου που παραδόθηκε σε όλες τις λατινογενείς γλώσσες· στην αρίθμηση συναντώνται και οι δύο μορφές της.
Από το αρχαιότατο δίγαμμα (Ϝ) – που ονομάστηκε έτσι γιατί μοιάζει με δύο γάμμα το ένα πάνω στο άλλο – προήλθε το γράμμα εφ (F) του λατινικού αλφαβήτου. Το μεταγενέστερο γιωτ (ϳ) που χρησιμοποιήθηκε για να αποδώσει έναν αρχαιότατο ελληνικό φθόγγο για τον οποίο – στην αρχή – δεν υπήρχε γράμμα, χρησιμοποιείται ως σύμβολο για τους μιγαδικούς αριθμούς. Ως σύμβολα, επίσης, χρησιμοποιούνται τόσο το ευθύ όσο και το αντίστροφο μηνοειδές έψιλον (ϵ,϶) στα μαθηματικά. Όσο για το μηνοειδές σίγμα (ϲ) όπως και το στίγμα (ϛ) – ως γράμμα – αυτά τα συναντάμε συχνά σε εκκλησιαστικά κείμενα και εικόνες.
