25 July 2011

Σιωπητήριο στις καμπάνες

Αυστηρότερα όρια προτείνει νέα νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου Περιβάλλοντος για τα επίπεδα θορύβου
ΒΗΜΑ, 25/7/2011

Τέλος στη χρήση της καμπάνας ως ρολογιού κατά τις ώρες κοινής ησυχίας προτείνει νέα νομοθετική ρύθμιση για την αντιμετώπιση του περιβαλλοντικού θορύβου την οποία έχει ετοιμάσει το υπουργείο Περιβάλλοντος. Επιπλέον, προβλέπει περιορισμό και έλεγχο της έντασης με την οποία χτυπούν οι καμπάνες των εκκλησιών. Το έτοιμο σχέδιο ΚΥΑ (Κοινή Υπουργική Απόφαση), το οποίο είχε ολοκληρώσει η τέως υπουργός Περιβάλλοντος κυρία Τίνα Μπιρμπίλη, έρχεται να «τακτοποιήσει» θεσμικά ένα κενό που υπάρχει σήμερα στη νομοθεσία και το οποίο έχει επισημάνει με πόρισμά του ο Συνήγορος του Πολίτη. Για τις επιπτώσεις του θορύβου από τις καμπάνες υπάρχουν διαμετρικά αντίθετες αποφάσεις δικαστηρίων. Για αυτό το αρμόδιο υπουργείο αποφάσισε να προτείνει μέτρα ώστε να θεσμοθετηθούν οι κατάλληλες αποφάσεις οι οποίες θα διασφαλίζουν την προστασία του περιβάλλοντος, την τάξη αλλά παράλληλα και τις λειτουργικές ανάγκες της Εκκλησίας.


Η νομοθετική δέσμη που ετοίμασε το υπουργείο Περιβάλλοντος δεν μένει μόνον στις κωδωνοκρουσίες. Προτείνει προς υιοθέτηση νέα επιτρεπόμενα όρια, βάσει νέων κριτηρίων και δεικτών επίπτωσης, για περιβαλλοντικό θόρυβο ο οποίος προέρχεται από συγκοινωνιακές υποδομές (οδικές, σιδηροδρομικές και αεροπορικές). Μάλιστα για πρώτη φορά εισηγείται την υιοθέτηση αυστηρών ορίων περιβαλλοντικού θορύβου για τη νυχτερινή περίοδο. Το όριο για το 24ωρο ορίζεται στα 70 ντεσιμπέλ και ειδικά για τη νύχτα (8ωρος δείκτης νυχτερινού θορύβου- 23.00 με 07.00) στα 60 ντεσιμπέλ.

Οι συγκεκριμένοι δείκτες είναι ακόμη μικρότεροι σε ευαίσθητες περιοχές όπου υπάρχουν υποδομές υγείας και εκπαίδευσης, χώροι θρησκευτικής λατρείας, θέατρα, κτλ. Εκεί προτείνονται όρια για το εικοσιτετράωρο στα 65 ντεσιμπέλ και για τη νύχτα στα 55 ντεσιμπέλ.

Η χώρα μας έπρεπε ως τις 30 Ιουνίου του 2007 να έχει εκπονήσει στρατηγικούς χάρτες θορύβου σε όλες τις πόλεις άνω των 250.000 κατοίκων, στους μεγάλους οδικούς άξονες, στον κύριο σιδηροδρομικό άξονα και στα μεγάλα αεροδρόμια. Ως σήμερα έχουν ολοκληρωθεί οι χάρτες και τα σχετικά σχέδια δράσης μόνο για την Αττική και την Εγνατία οδό, το αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος» και την Εθνική οδό Αθήνας- Θεσσαλονίκης. Μόλις ξεκίνησε και η δεύτερη φάση του προγράμματος εκπόνησης χαρτών για την Πάτρα, το Ηράκλειο, τα Χανιά, τη Λάρισα, τον Βόλο, τα Ιωάννινα, την Καβάλα, την Κέρκυρα και το Αγρίνιο.

«Οι υφιστάμενες πολιτικές που αφορούν τον θόρυβο είναι πολύ περιορισμένες στην Ελλάδα. Επί της ουσίας στη χώρα μας ποτέ δεν υπήρξε ολοκληρωμένος σχεδιασμός για την ηχορρύπανση. Μόνον “πυροσβεστικά”, δηλαδή εκ των υστέρων, ελήφθησαν όσα μέτρα ελήφθησαν και αυτά με την περιορισμένη αποτελεσματικότητα που είχαν» λέει ο κ. Ρουσέτος Λειβαδάρος , μέλος της Μόνιμης Επιστημονικής Επιτροπής Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος. Και δίνει ένα παράδειγμα: «Εχουν μετρηθεί περί τα 12 σχολικά συγκροτήματα αριστερά και δεξιά από τον οδικό άξονα της λεωφ. Κηφισού. Η εφαρμογή ηχοπετασμάτων έπειτα από τόσα χρόνια δεν λύνει το πρόβλημα. Η εισαγωγή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας όρισε λίγο καλύτερα τον τρόπο που σχεδιάζονται κάποιες θορυβώδεις δραστηριότητες αλλά στην πράξη οι όροι δεν εφαρμόζονται. Η έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού είναι προφανής. Δεν υπάρχουν στελεχωμένοι μηχανισμοί σχεδιασμού και ελέγχου, κατασκευάζονται ευαίσθητες χρήσεις σε περιοχές που κανονικά θα έπρεπε να μη χωροθετούνται, ο θόρυβος γενικά δεν αποτελεί άξονα στον σχεδιασμό».

Ο θόρυβος μάς αρρωσταίνει

Η έκθεση σε υψηλή στάθμη θορύβου προκαλεί ακουστικές βλάβες (παροδική ή μόνιμη ακουστική απώλεια). Πολλά άτομα τα οποία εκτέθηκαν για μεγάλα διαστήματα σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα θορύβου πάσχουν από βαρηκοΐα. Η ηχορρύπανση μπορεί επίσης να προκαλέσει σωματικές δυσλειτουργίες, όπως ταχυκαρδία, υπέρταση, γαστρεντερικές ανωμαλίες ακόμη και χρόνια κόπωση. Σχετίζεται όμως και με ψυχολογικές διαταραχές όπως αϋπνία, νευρικότητα, άγχος, ακόμη και κατάθλιψη. Ιδιαίτερα ευάλωτοι στην ηχορρύπανση θεωρούνται οι ηλικιωμένοι και όσοι πάσχουν από υπέρταση ή έχουν ψυχικά προβλήματα.

Η ηχορρύπανση έχει επιπτώσεις και στη μαθησιακή διαδικασία (διαταραχές λόγου και επικοινωνίας). Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το 5ο δημοτικό σχολείο του Ρέντη, το οποίο βρίσκεται δίπλα στον Κηφισό. «Τα παιδιά κάνουν μάθημα και παίζουν με τρομερό θόρυβο. Η κυκλοφορία στον Κηφισό- ΙΧ, αλλά και πολλά φορτηγά- δεν σταματάει λεπτό.Και το πρόβλημα είναι ότι δεν έχουν τοποθετηθεί κατάλληλα ηχοπετάσματα» επισημαίνει ο κ. Λειβαδάρος, ο οποίος κατοικεί στην περιοχή. Και εξηγεί: «Τα επίπεδα ηχορρύπανσης στο σχολείο είναι πάνω από τα θεσμοθετημένα όρια. Υπέρβαση έστω και κατά 3,5 ντεσιμπέλ παράγει διπλάσια ενέργεια για τον άνθρωπο που υφίσταται τον θόρυβο. Και αυτό διότι η κλίμακα είναι λογαριθμική».

Για τη μη τήρηση των εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων του οδικού έργου στον Κηφισό, στις περιοχές Ρέντη, Μοσχάτου και Νέου Φαλήρου, οι κάτοικοι κατέθεσαν αναφορά στον εισαγγελέα ο οποίος άσκησε δίωξη κατά ανωτέρων στελεχών του υπουργείου Υποδομών. Η δίκη βρίσκεται σε εξέλιξη.

Θέσπιση «ήσυχων περιοχών» στις πόλεις

Η νομοθετική δέσμη που ετοίμασε για την ηχορρύπανση το υπουργείο Περιβάλλοντος προχωρεί και στη θεσμοθέτηση «Ησυχων περιοχών» στις πόλεις, δηλαδή ειδικών περιοχών ακουστικής προστασίας. Αυτή θα γίνεται με ένταξη στα ρυθμιστικά σχέδια. Στις περιοχές αυτές θα ισχύουν εξελιγμένα όρια θορύβου και ειδικές διατάξεις ελέγχου και περιορισμού λειτουργίας των πηγών θορύβου, βάσει των αποτελεσμάτων και των προτάσεων που θα προκύψουν από το πρόγραμμα εκπόνησης των Στρατηγικών Χαρτών Θορύβου. Στις «Ησυχες περιοχές» θα ενταχθούν και ειδικές περιοχές με νοσοκομεία, χώρους θρησκευτικής λατρείας, κ.ά. Εκεί το όριο για το 24ωρο σε καμία περίπτωση δεν θα υπερβαίνει τα 62 ντεσιμπέλ και για τη νύχτα τα 52 ντεσιμπέλ.

Επιπλέον,με τη νέα ρύθμιση του υπουργείου υιοθετούνται για πρώτη φορά προδιαγραφές και υποχρεώσεις σχετικά με την εφαρμογή των ηχοπετασμάτων αλλά και την παρακολούθηση του περιβαλλοντικού θορύβου από νέα συγκοινωνιακά έργα.Ως υποστηρικτικό μέτρο προτείνεται ακόμη η αναθεώρηση του άρθρου 12 του Κτιριοδομικού Κανονισμού το οποίο αφορά την ηχομόνωση και ηχοπροστασία των κτιρίων.Στο πλαίσιο αυτό θα πιστοποιηθούν τουλάχιστον 200 τύποι κουφωμάτων και υαλώσεων σχετικά με την ηχομόνωση που παρέχουν.Προ της εφαρμογής θα δοθεί χρόνος ώστε να ενημερωθεί και να προετοιμαστεί η σχετική βιομηχανία.Στο μέλλον κάθε νέο κτίριο θα πρέπει να κατατάσσεται σε συγκεκριμένη κατηγορία ακουστικής άνεσης βάσει ακουστικής μελέτης.