17 February 2008

Εμπόριο «ιερών» οστών

Διαχρονική οπισθοδρομικότητα

Το Βατικανό προειδοποιεί για καταχρηστική και βλάσφημη εμπορεία «ιερών λειψάνων» στο Internet. Αφενός, λέει, τα λείψανα θα μπορούσαν να πέσουν στα χέρια σατανιστών, αφετέρου κανείς δεν εγγυάται ότι τα οστά που προσφέρονται σε δημοπρασίες του eBay είναι αυθεντικά!

Γεγονός είναι ότι σε δημοπρασίες του eBay παρουσιάζονται πολύ συχνά οστά και άλλα λείψανα χριστιανών αγίων. Κάπου 430 € κόστιζε κάποιο κόκαλο του καθολικού άγιου Francesco d'Assisi, για 27 € προσφέρεται ένα κομμάτι από επανωφόρι της αγίας Ρίτας ή από άμφια του «εθνικού αγίου» της Ιταλίας Pio. Όποιος αποφασίσει να αποκτήσει αυτά τα λείψανα και επικρατήσει στη δημοπρασία του eBay, παίρνει και μια βεβαίωση για την αυθεντικότητα των αντικειμένων.

Προσωπικά αναρωτιέμαι: Οι τυχόν σατανιστές που θα αποκτήσουν αυτά τα οστά ή τα κομμάτια από άμφια, τι περισσότερο θα κάνουν με αυτά, από εκείνα που κάνουν ήδη οι χριστιανοί κληρικοί; Τι σημαίνει «αυθεντικά λείψανα»; Αν κάτι προέρχεται πράγματι από έναν επιφανή άνθρωπο του χριστιανισμού, έναν «άγιο» για παράδειγμα, έχουν τα οστά του κάποια ιδιαιτερότητα; Κάποιοι άνθρωποι, έστω κληρικοί, δεν τον ανακήρυξαν άγιο; Πόσες φορές ακούμε και μαθαίνουμε ότι ήταν λάθος η τάδε ή η άλλη «ανθρώπινη» απόφαση κάποιων μητροπολιτών ή αρχιεπισκόπων, καρδιναλίων, πατριαρχών ή παπών. Χάνουν τις «μαγικές» ιδιότητές τους τα οστά, όταν αποδειχθεί ότι η απόφαση του συγκεκριμένου κληρικού ήταν εσφαλμένη;




Αριστερά: Το αυτί του Ιωάννη Χρυσόστομου, Δεξιά: Το δόντι της αγίας Απολλωνίας

Γνωρίζω ότι γι’ αυτές τις ερωτήσεις δεν υπάρχουν απαντήσεις και, όταν τεθούν, παρακάμπτονται με τη σιωπή ή, σε μικρές ηλικίες ερωτώντων, με την υπόδειξη: «Δεν ρωτάμε τέτοια πράγματα». Θυμάμαι τώρα ότι κάποια τέτοια απάντηση πήρα στο κατηχητικό, 10-11 ετών, όταν ρώτησα τον κατηχητή που εξηγούσε πώς δημιούργησε ο θεούλης τον κόσμο: «Και τον θεό ποιος τον δημιούργησε κύριε;» Με κοιτάει επίμονα -άκουσα ότι κάπου είναι μητροπολίτης τώρα- και μου λέει: «Στέλιο, τέτοια πράγματα δεν τα ρωτάμε». Ευτυχώς, ήμουν ετοιμόλογος και απαντάω: «Αφού δεν τα ρωτάμε, μπορώ να πάω να παίξω μπάλα». Την μπάλα είχα στο μυαλό μου, είναι αλήθεια, αλλά και η λαμπρή πάσα του κατηχητή λειτούργησε ως εναρκτήριο σφύριγμα. Βγήκαμε, αν θυμάμαι καλά, 5-6 άτομα στη μέση του ευσεβιστικού «μαθήματος» και κατασκονιστήκαμε στην αλάνα. Φυσικά στο κατηχητικό δεν ξαναπήγα, αφού «δεν ρωτάμε».

Για να επανέλθω στα ιερά οστά, ο καρδινάλιος Jose Saraiva Martins, αρμόδιος στο Βατικανό για θέματα αγιοποιήσεων, δήλωσε στην εφημερίδα «La Stampa» ότι η αυθεντικότητα ιερών λειψάνων μπορεί να πιστοποιηθεί μόνο από την εκκλησία και δεν αρκεί καμιά βεβαίωση ιδιωτών. Για αμοιβή δεν αναφέρει τίποτα, αλλά υποθέτω ότι θα κοστίζει κάτι τις αυτή η εμβριθής εργασία.

Τώρα, βέβαια, δημιουργούνται νεότερα ερωτήματα: Πώς ξεχωρίζει η εκκλησία αν ένα δάκτυλο είναι κάποιου αγίου ή κάποιου άλλου τυχαίου ανθρώπου; Πώς αποφεύγεται ένας πληθωρισμός προσφοράς, αν κάποια οστά αποδειχθούν ιδιαίτερα επικερδή; Κάποτε, ένας μητροπολίτης εδώ στην Ελλάδα τεμάχιζε το λείψανο ενός αγίου που είχε στην κατοχή του και έδινε δεξιά και αριστερά κομμάτια - ελπίζω όχι σε σατανιστές! Τι τον εμπόδιζε το συγκεκριμένο μητροπολίτη να βγάλει από το νεκροταφείο άλλα 2-3 πτώματα και να μοιράζει επίσης κομμάτια; Ξέρω, είναι μακάβριες αυτές οι σκέψεις, αλλά κι εγώ ως μακάβριες διαβάζω πάντα τις σχετικές νεκρολαγνικές ειδήσεις.

Και κάτι άλλο, για να κλείσουμε το θέμα των οστών: Γνωρίζουν οι εκλεκτοί επισκέπτες αυτού του, αναμφίβολα βλάσφημου, blog ότι υπάρχουν σε διάφορα μέρη της Ευρώπης 2-3 παλαιότερες εκκλησίες «διακοσμημένες» εσωτερικά αποκλειστικά με κόκαλα πεθαμένων ανθρώπων; Όχι αγίων, γιατί θα έπρεπε να υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες άγιοι. Λέγεται ότι είναι οστά από δούλους που δολοφονήθηκαν ή πέθαναν από κακουχίες, ίσως όμως να πρόκειται για νεκρούς στρατιώτες, οι οποίοι την εποχή εκείνων των πολέμων δεν αναζητήθηκαν από συγγενείς. Σκεφτείτε πόσες εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν μόνο στους ναπολεόντειους πολέμους -σε μια μόνο μάχη έξω από το Regensburg περί τις 26.000- και, εννοείται, για το τίποτα! Έτσι, κτίστηκαν τα κόκαλα των πεθαμένων στους τοίχους της εκκλησίας, μέχρι νεωτέρας. Οι ακόλουθες φωτογραφίες δίνουν μια εικόνα της θεσμοποιημένης χριστιανικής νεκρολαγνείας.



Προσωπικά, μπροστά στον κίνδυνο να καταλήξω μετά θάνατον σοβάς σε κάποιο τέμενος, προτιμάω να καώ μέχρις αποτεφρώσεως και να ριχτεί η στάχτη μου στη ρίζα κάποιου δέντρου, να έχει η φύση και κάποιο όφελος από την παρουσία μου στη Γη.