Bertrand Russell: Η φιλοσοφική μου εξέλιξη
(του ΘΑΝΑΣΗ ΓΙΑΛΚΕΤΣΗ, Βιβλιοθήκη της Ελευθεροτυπίας, 14/12/2007)
Όταν διαβάζουμε ένα βιβλίο του Ράσελ, είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε ποια θέση κατέχει αυτό το βιβλίο στην εξέλιξη της φιλοσοφικής του σκέψης. Κι αυτό γιατί ο ίδιος ο Ράσελ αναθεωρούσε και διόρθωνε τα λάθη και τα αδύναμα σημεία που υπήρχαν στις θεωρίες του. Ο Γουάιτχεντ περιέγραψε τον Ράσελ ως έναν πλατωνικό διάλογο με τον εαυτό του.Στο φιλοσοφικό του έργο ο Ράσελ αναζητάει επίμονα την αλήθεια και μετατοπίζεται συνεχώς από τη μια θέση στην άλλη, αντιμετωπίζοντας τις αντιρρήσεις του ίδιου του εαυτού του. Γράφει γι' αυτό ο Αλαν Γουντ: «Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κάποιος άλλος φιλόσοφος μετά τον Πλάτωνα, του οποίου τις ιδέες να είναι τόσο δύσκολο να συνοψίσει κανείς. Η φιλοσοφία του ήταν ένα πεδίο μάχης, στο οποίο έχασε τελικά τη μάχη από τον ίδιο του τον εαυτό».
Το βιβλίο του «Η φιλοσοφική μου εξέλιξη» αποτελεί την πνευματική αυτοβιογραφία του και εκδόθηκε για πρώτη φορά όταν ο Ράσελ ήταν ήδη 87 ετών.
Ο Ράσελ περιγράφει εδώ τη μακρά πνευματική διαδρομή του από τα χρόνια της νεότητας ώς την ωριμότητα, υποδεικνύοντας τους πιο σημαντικούς σταθμούς, τα θεωρητικά προβλήματα με τα οποία ασχολήθηκε στις διάφορες περιόδους και τις επιρροές που δέχτηκε από άλλους στοχαστές. Παρακολουθούμε έτσι τη διαδικασία μετάβασης από τον ιδεαλισμό των νεανικών χρόνων στον ρεαλισμό και τον πλουραλισμό που χαρακτηρίζουν την ώριμη φιλοσοφία του, από τις έρευνες του στο πεδίο της μαθηματικής λογικής στις επίπονες και αγωνιώδεις προσπάθειές του για τη θεμελίωση μιας νέας φιλοσοφίας που τείνει προς μιαν αντικειμενική γνώση.
