Αφωνη η Ιεραρχία παρακολούθησε στη διάρκεια του προεκλογικού ντιμπέιτ τον πρόεδρο του ΛΑΟΣ να διατυπώνει τις καινοφανείς για εκείνον απόψεις περί της εκκλησιαστικής περιουσίας.
(ΒΗΜΑ, 27/9/2009)
«ΚΑΤ΄ αρχήν δεν πρέπει η εκκλησιαστική περιουσία να μένει ανενεργή. Οταν έχουμε άκληρους αγρότες, όταν υπάρχουν αγρότες οι οποίοι προσπαθούν να επιβιώσουνμε δέκα στρέμματα, δεν μπορεί να υπάρχουν χωράφια της Εκκλησίας χωρίς να χρησιμοποιούνται σε μια οικονομική δράση. Είναι ένα θέμα το οποίο πρέπει να το δούμε πάρα πολύ σοβαρά». Οι φράσεις δεν ανήκουν σε κάποιον ηγέτη σοσιαλιστικού ή κομμουνιστικού κόμματος. Αντιθέτως, πρόκειται για κουβέντες του ηγέτη του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού στη χώρα μας, του κ. Γ. Καρατζαφέρη, και διατυπώθηκαν κατά τη διάρκεια του ντιμπέιτ των αρχηγών των πολιτικών κομμάτων στις αρχές της περασμένης εβδομάδας.
Οι απόψεις αυτές προκάλεσαν σκεπτικισμό στην Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος, καθώς προστίθενται στις θέσεις που έχει εκφράσει ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ κ. Γ. Παπανδρέου, ο οποίος με αφορμή την υπόθεση του Βατοπαιδίου είχε ζητήσει πριν από έναν χρόνο από τη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης τη φορολόγηση της εκκλησιαστικής περιουσίας. Θέση την οποία επανέλαβε και στις αρχές Σεπτεμβρίου, όταν και πάλι επισκέφθηκε τη ΔΕΘ, και βρίσκει σύμφωνη και την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Ωστόσο αυτές οι απόψεις του κ. Καρατζαφέρη προκάλεσαν την αντίδραση του κ. Στ. Παπαθεμελή, ο οποίος ούτε λίγο ούτε πολύ τον χαρακτήρισε «σαλταπήδα».
Άφωνοι το βράδυ της περασμένης Δευτέρας πολλοί ιεράρχες άκουγαν τον πρόεδρο του ΛΑΟΣ να δηλώνει απαντώντας σε ερώτηση για τις αντιδράσεις της Εκκλησίας στο ενδεχόμενο φορολόγησης της περιουσίας της: «Νομίζω ότι Εκκλησία σημαίνει ναός. Όλα τα άλλα είναι περιττά. Η Εκκλησία σημαίνει ο εφημέριος. Πρέπει να φροντίσουμε όλοι εμείς ως κράτος να τους δώσουμε τη δυνατότητα μιας καλής ζωής, αλλά business και επιχειρήσεις στην Εκκλησία νομίζω ότι δεν χωράνε στη σημερινή λογική». Μάλιστα εξέφρασε τη λύπη του γι΄ αυτό που γίνεται σήμερα, δηλαδή «η Εκκλησία να έχει έναν τεράστιο πλούτο κι αυτός ο πλούτος να μη συνδράμει την ανάγκη την οποία έχουμε όλοι ως λαός. Είναι ένα πρόβλημα. Η Εκκλησία, επαναλαμβάνω άλλη μία φορά, μπορεί να αρκεστεί εις τις ανάγκες τις θρησκευτικές, τις τελετουργικές, χωρίς επιχειρηματικό στοιχείο μέσα».
Και όταν ο δημοσιογράφος ζήτησε περισσότερες διευκρινίσεις, ο Γ. Καρατζαφέρης επανέλαβε: «Είπα ότι η Εκκλησία δεν μπορεί να έχει επιχειρήσεις και business και πρέπει να αποδοθούν στο κράτος και διά του κράτους εκεί που πρέπει, στον άκληρο πολίτη. Σαφέστατα όλοι πρέπει να φορολογηθούμε. Τα πράγματα είναι εξαιρετικά δύσκολα. Αν δεν έχετε καταλάβει, είμαστε μέσα στο τέλμα, μέσα στον βάλτο. Όλοι πρέπει να συμβάλουν και όχι να αφήνονται απέξω τα μεγάλα οικονομικά τραστ, είτε είναι των τραπεζών είτε είναι ξέρω 'γω κάποιων άλλων του κεφαλαίου, ακόμη και της Εκκλησίας».
Οι απόψεις του προκάλεσαν αίσθηση και δεν ήταν λίγοι εκείνοι οι μητροπολίτες που συζητώντας μεταξύ τους διερωτήθηκαν, αν άκουσαν σωστά. Μάλιστα όσοι δεν είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν διά της τηλεοράσεως όσα έλεγε ο κ. Καρατζαφέρης, θεώρησαν ότι πρόκειται για «γνωστές διαστρεβλώσεις των δημοσιογράφων». Κι αυτό διότι, όπως τόνιζε στο «Βήμα» γνωστό στέλεχος της Ιεραρχίας, ο Γ. Καρατζαφέρης βρισκόταν δίπλα τους σε πολλές δύσκολες στιγμές. Τότε που η Ιεραρχία επί Αρχιεπισκοπίας Σεραφείμ Τίκκα έδινε τον αγώνα της με συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας κατά του Αντώνη Τρίτση για τη δήμευση, όπως δήλωνε η Ιεραρχία, ή την αξιοποίηση, κατά την κυβέρνηση, της εκκλησιαστικής περιουσίας.
Και ήταν δίπλα στην Ιεραρχία και επί Αρχιεπισκοπίας Χριστόδουλου Παρασκευαΐδη όταν πραγματοποιούσε τις περιβόητες λαοσυνάξεις και σήκωνε το λάβαρο της Επανάστασης του '21 στην πλατεία Συντάγματος, όταν ο Κ. Σημίτης αποφάσιζε την κατάργηση της αναγραφής του θρησκεύματος από τις νέες ταυτότητες. Κι εκείνες οι εποχές, τις εποχές που η Ιεραρχία βρισκόταν στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας, ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος κατά τον πρόεδρο του ΛΑΟΣ τού έλεγε στις κατ' ιδίαν συζητήσεις τους: «Γιώργο, σε παρακολουθώ και με κάνεις υπερήφανο. Απηχείς, νομίζω, τις απόψεις του ελληνικού λαού».
Φαίνεται όμως ότι τα χρόνια που πέρασαν άλλαξαν και επηρέασαν και τις τοποθετήσεις του κ. Γ. Καρατζαφέρη. Ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ έχει δείξει επανειλημμένως, αν μη τι άλλο, ότι γνωρίζει καλά από επικοινωνία, καθώς και ότι λαμβάνει τα μηνύματα των καιρών. Η υπόθεση της Μονής Βατοπαιδίου, οι σφυγμομετρήσεις που δείχνουν ότι η συντριπτική πλειονότητα των ερωτηθέντων επιθυμεί τη φορολόγηση της εκκλησιαστικής περιουσίας και οι χαμηλοί τόνοι που τήρησε ο νέος Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος φαίνεται ότι έκαναν τη «Δεξιά του Κυρίου» να ξανασκεφτεί ορισμένα ζητήματα...
Οι θέσεις του κ. Καρατζαφέρη προκάλεσαν την άμεση αντίδραση του προέδρου της Δημοκρατικής Αναγέννησης κ. Στ. Παπαθεμελή. Ο Μακεδόνας πολιτικός πολλές φορές φρόντισε κατά το παρελθόν να στηλιτεύσει τη στάση και τις θέσεις του κ. Καρατζαφέρη. Η Εκκλησία αποτελεί για τον ίδιο το χώρο από τον οποίο προέρχεται και συχνά συνέλαβε τον πρόεδρο του ΛΑΟΣ να προσπαθεί να τον διεμβολίσει. Έτσι το πρωί της Τρίτης κι ενώ πραγματοποιούσε περιοδεία στον Νομό Αιτωλοακαρνανίας, επεφύλαξε ένα δηκτικό σχόλιο για τον κ. Καρατζαφέρη. «Ενα “ήξεις αφήξεις” από τον γνωστό “Ορθόδοξο” και λοιπά συναφή Συναγερμό» δήλωσε ο κ. Παπαθεμελής και πρόσθεσε: «Μετά την Τζαβέλα και τον Ψινάκη, μετά τη “με λένε Ρίζο και όπως θέλω τα γυρίζω” στάση του ζητήματος των Σκοπίων, τώρα ο “υπερασπιστής” της Εκκλησίας τής ζητεί να πληρώσει. Μία ακόμη αποκάλυψη πίσω από το προσωπείο της πολιτικής εξαπάτησης του λαού από τον γνωστό και ως “σαλταπήδα”».
Ηγετικό στέλεχος επί χρόνια της Επιτροπής Ορθοδόξων της Βουλής, γενικός γραμματέας επί μία δεκαετία της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης των Ορθοδόξων στην οποία συμμετέχουν ορθόδοξοι βουλευτές απ' όλες τις χώρες της Ευρώπης και μέλος της Χριστιανικής Φοιτητικής Ενωσης, της νεολαίας της Αδελφότητας Θεολόγων «Η Ζωή», από την οποία πέρασαν χιλιάδες νέοι των δεκαετιών του ΄50, του ΄60 και του ΄70, ο Στ. Παπαθεμελής, μετά τις τελευταίες τοποθετήσεις του κ. Καρατζαφέρη, έδειξε ότι δεν αλλάζει εύκολα θέσεις και απόψεις. Έδειξε ότι υποστηρίζει, όπως λένε στενοί του συνεργάτες, τις θέσεις της Εκκλησίας ανεξάρτητα από το κλίμα της εποχής και το υψηλό ρίσκο.
Ανήσυχοι πολλοί μητροπολίτες παρακολουθούν όσα λέγονται για τη φορολόγηση της εκκλησιαστικής περιουσίας. Πολλοί θέλουν να πιστεύουν ότι πρόκειται για ένα «πυροτέχνημα». Μάλιστα υπενθυμίζουν ότι μετά τη Μεταπολίτευση, πάντα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου και για λόγους εντυπωσιασμού, τα κόμματα έθεταν ζητήματα που αφορούσαν την Ιεραρχία, όπως είναι ο χωρισμός Εκκλησίας και Κράτους, τα οποία μετά τις εκλογές παραπέμπονται στις ελληνικές καλένδες...
Οι περισσότεροι πάντως ανησυχούν. Τονίζουν σε όλους τους τόνους ότι πληρώνουν τους φόρους ακίνητης περιουσίας, το γνωστό ΕΤΑΚ, και διαμηνύουν ότι δεν πρόκειται να καταβάλουν ούτε μία δραχμή για τα βοσκοτόπια ή τα χωράφια που διαθέτουν και είναι ανεκμετάλλευτα.
Οι μητροπολίτες αναμένουν τα εκλογικά αποτελέσματα, τις τοποθετήσεις και τις κινήσεις του κόμματος που θα αναλάβει τα ηνία της διακυβέρνησης της χώρας και φαίνεται ότι βρίσκονται με τα όπλα παρά πόδα για να αποφύγουν τα τυχόν δυσάρεστα κατ' αυτούς φαινόμενα. Προβληματισμός επικρατεί και σε άλλες ελληνόφωνες εκκλησίες, όπως το Οικουμενικό Πατριαρχείο και το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, τα οποία είναι ιδιοκτήτες μεγάλων εκτάσεων στη χώρα μας, πολλές εκ των οποίων είναι ανεκμετάλλευτες...
Οκτώ ημέρες μετά τη διεξαγωγή των εκλογών, στις 12 Οκτωβρίου συνεδριάζει η Σύνοδος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος και ανάμεσα στα θέματα που βρίσκονται στον κατάλογο των προς συζήτηση θεμάτων βρίσκεται και η εκκλησιαστική περιουσία. Μια εκκλησιαστική περιουσία που, όπως είπε ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος, βρίσκεται εν αιχμαλωσία και εν ομηρεία...
Να διασκεδάσει τις εντυπώσεις που προκάλεσαν οι απόψεις που εξέφρασε στο ντιμπέιτ για την εκκλησιαστική περιουσία προσπάθησε ο κ. Γ. Καρατζαφέρης με συνέντευξη που παραχώρησε στο εκκλησιαστικό πρακτορείο ειδήσεων «Αmen». Σχολιάζοντας όσα είπε ο ίδιος για την απόδοση της εκκλησιαστικής περιουσίας στο κράτος, ο κ. Καρατζαφέρης δήλωσε ότι «αυτά είναι προϊόντα μιας κομμουνιστικής νοοτροπίας, την οποία πιστεύω ότι ο ελληνικός λαός την προσπέρασε άπαξ διά παντός. Αυτό το οποίο πιστεύω και λέω ακράδαντα είναι ότι η Εκκλησία έχει μια ιδιαίτερη ευαισθησία για δικαιοσύνη και κοινωνική αλληλεγγύη. Πιστεύω λοιπόν ότι όπου υπάρχουν, και τυχόν υπάρχουν, επιχειρήσεις πρέπει να φορολογούνται όπως φορολογούνται όλων των άλλων - με εξαίρεση τις επιχειρήσεις του ΚΚΕ, γιατί πεισμόνως αρνείται να εφαρμοστεί το Δίκαιο στις επιχειρήσεις του κόμματος».
Όπως πρόσθεσε, «η Εκκλησία έχει άλλη ευαισθησία. Όπου υπάρχουν επιχειρήσεις σε αυτή τη δύσκολη εποχή που ζούμε, η Εκκλησία, έχω την πεποίθηση, θέλει να συνδράμει. Όσον αφορά λοιπόν τη γενικότερη θέση μου, εγώ νομίζω ότι πρέπει να φορολογείται ό,τι παράγει πλούτο. Η Εκκλησία δεν παράγει πλούτο. Η Εκκλησία έχει καθήκοντα θρησκευτικά». Μάλιστα υπενθύμισε τους αγώνες που έκανε για την προάσπιση της εκκλησιαστικής περιουσίας τη δεκαετία του '80 και δήλωσε ότι «βασικό μου σχέδιο είναι να συζητήσω με την Εκκλησία και να τους πω ότι εκεί που έχετε χωράφια που δεν μπορείτε εσείς να τα αξιοποιήσετε, να πάρετε συγκεκριμένους τίτλους χώρων και ακινήτων που μπορούν να αξιοποιηθούν».
