Παγκόσμια Ημέρα για το Περιβάλλον!

Δρ. Θόδωρος Κουσουρής, βιολόγος-περιβαλλοντολόγος

Η Παγκόσμια Ημέρα για το Περιβάλλον είναι μέρα γιορτής, υπενθυμίζοντας την αναγκαιότητα διασύνδεσης του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον, υπενθύμισης των υποχρεώσεων μας απέναντι στο συνάνθρωπο και στη φύση, για τη διαφύλαξη της αρμονίας των σχέσεων της φύσης. Ευτυχώς που υπάρχουν και οι ευαισθητοποιημένες κοινωνίες σε εγρήγορση για νάχουμε καλύτερη ποιότητα ζωής. Που μπορούν να μας αφυπνίζουν και να συμπορευόμαστε με δράσεις απέναντι στα παράλογα που συμβαίνουν γύρω μας που καταστρέφουν ή και που απειλούν το αύριο.

Απόψε και στις 10.00 η ώρα το βράδυ, Τρίτη 5 Ιουνίου, παγκόσμια μέρα για το περιβάλλον, καλούμαστε και για δέκα λεπτά να σβήσουμε ταυτόχρονα τα φώτα των σπιτιών μας. Σήμερα όλοι γιορτάζουμε για το περιβάλλον και νοιαζόμαστε γιαυτό. Καλούμαστε σε σχετικές εκδηλώσεις και δράσεις. Την προσοχή μας όμως. Συνήθως, κάθε επετειακή εκδήλωση έχει πρόσκαιρο χαρακτήρα, μόνο για το σήμερα, χωρίς βάθος χρόνου και συνέπεια. Σήμερα, για την παγκόσμια μέρα του περιβάλλοντος καθαρίζουμε, φροντίζουμε, ανακυκλώνουμε, ζωγραφίζουμε για την ευαισθητοποίηση.

Και αύριο; Αύριο όμως τι; Τις υπόλοιπες 364 μέρες θα συμμετέχουμε ενεργά για την καλύτερη ποιότητα ζωής ή θα περιμένουμε την επόμενη χρονιά για να γιορτάσουμε και πάλι την ημέρα του περιβάλλοντος 2008; Για 364 μέρες το χρόνο, μπορούμε να σβήνουμε τα φώτα μας για 10 λεπτά κάθε βράδυ; Μπορούμε να συμμετέχουμε ενεργά για την ανακύκλωση, για την εξοικονόμηση του νερού; Να νοιαζόμαστε για τη γειτονιά, την πόλη, τον τόπο μας, τον πλανήτη, για το συνάνθρωπό μας; Και κάθε χρόνο το ίδιο ερώτημα. Γιατί οι επέτειοι δεν λειτουργούν καθημερινά, ως μοχλοί ανάδειξης για τα ζητήματα του περιβάλλοντος; Έχουμε πλέον συνηθίσει στα λόγια, στις διαφημιστικές καμπάνιες.

Σήμερα, αληθινά, ψεύτικα, πλαστικά και χάρτινα μεγάλα λόγια και υποσχέσεις. Βλέπετε ποντάρουν στην ευαισθησία του μέσου πολίτη που μπορεί να ταρακουνηθεί με τις απειλές και τους κινδύνους, που τον απειλούν. Είμαστε όμως έτοιμοι ή έχουμε ενταχθεί σε κείνες τις ομάδες και τις κινήσεις των ενεργών πολιτών που συμμετέχουν ενεργά σε ότι επιπτώσεις επιφέρει η περιβαλλοντική υποβάθμιση, σε ότι μας απειλεί τοπικά και πλανητικά, σε ότι μας δυναμώνει και μας ενώνει για ουσιαστική αλλαγή στις συνήθειες, νοοτροπίες και συμπεριφορές. Δυστυχώς βιώσαμε και βιώνουμε την αποδυνάμωση της δυναμικής του Ρίο και του Γιοχάνεσμπουργκ, τα παιχνίδια των πλούσιων κρατών σχετικά με τις επιδιώξεις του Κιότο, τα διατροφικά σκάνδαλα με τα μεταλλαγμένα, τις τοπικές διαμάχες με τους ΧΥΤΑ, τις απειλές και τους κινδύνους για πλημμύρες, για τη λειψυδρία, την ερημοποίηση, το συνεχιζόμενο πόλεμο για το πετρέλαιο, τα λόγια τα μεγάλα για τις εναλλακτικές μορφές ενέργειας και την πρόσφατη μόδα με τα βιοκαύσιμα.

Κανείς όμως δεν συνιστά στους αγρότες να αποφύγουν πηγές βιομάζας που χρειάζονται μεγάλες εκτάσεις, γόνιμα εδάφη, πολύ νερό και πολλά λιπάσματα. Όσο για το τόπο μας, στο όνομα της προστασίας και διαφύλαξης του περιβάλλοντος, ζούμε συνεχιζόμενες φαρσοκωμωδίες με σουρεαλιστικές προεκτάσεις. Η προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων, βάλλεται τεχνηέντως από σχέδια για την αναθεώρηση του Συντάγματος, από οικοδομικούς συνεταιρισμούς και πολυεθνικές τεχνικές εταιρίες.

Οι παραλίες και ο αιγιαλός, ως τα πλέον προσοδοφόρα φιλέτα διανέμονται σε τεράστιες ξενοδοχειακές μονάδες, σε προκατασκευασμένα χωριά και δήθεν παραδοσιακούς οικισμούς. Όσο για τη νομοθεσία ή καλύτερα τη πολύ-νομοθεσία, είναι δύσκολο έως αδύνατο να εφαρμοστεί μιας και τα πολιτικά ρουσφέτια καλά κρατούν. Κτηματολόγιο ανύπαρκτο. Χωροταξία, λέξη άγνωστη. Ιδιωτικοποιούνται δάση, παραλίες, ακτές, ευαίσθητα οικολογικές περιοχές.

Ωστόσο, από σήμερα, ας οπλιστούμε με αισιοδοξία και με συγκεκριμένους περιβαλλοντικούς στόχους. Βήμα προς βήμα μπορούμε να συμβάλλουμε ώστε να διαμορφωθεί αύριο μια ισχυρή κοινωνία από πολίτες, για τους πολίτες. Το οτιδήποτε πράσινο –της ελπίδας, των φυτών, των χαμόγελων, του εναλλακτικού, του συγκροτημένου κινήματος, από τη γειτονιά, την πόλη, τη χώρα, τον πλανήτη, θέλει ενδυνάμωση και συμμετοχικότητα. Να επηρεάσουμε εν τέλει συνειδήσεις, πολιτικές και συσχετισμούς. Δεν πάει άλλο!

Η διαφορετικότητα να κάνει την ουσιαστική διαφορά. Να έχει την ικανότητα να συνδέει προτεραιότητες για το περιβάλλον μέσα από τα ζητήματα της κοινωνίας και να δημιουργεί ενεργούς πολίτες. Όχι πάλι από τα ίδια. Οι λύσεις των ζητημάτων βρίσκονται στα χέρια μας. Όλοι μαζί μπορούμε να απαιτήσουμε και διεκδικήσουμε με επιχειρήματα και διάλογο, αυτά που μας λείπουν για να αντιστρέψουμε τη σημερινή κατάσταση, προσβλέποντας με οράματα και προοπτικές ένα καλύτερο αύριο.

Ασφαλώς και απαιτούμε καλύτερη ποιότητα ζωής και καταγγέλλουμε δημόσια οτιδήποτε εξυπηρετεί αλλότρια συμφέροντα και καταστρέφει ότι το καλύτερο και αγνότερο μας έχουν αφήσει οι προπάπποι μας. Ασφαλώς και θάναι βροντερή η φωνή μας για τις σκοπιμότητες που απειλούν παραλίες, θάλασσες, δάση, υγρότοπους, πόλεις, πάρκα και γειτονιές. Απέναντι σε όσα απαράδεκτα συμβαίνουν για τις μειονότητες, την απουσία ουσιαστικού σχεδιασμού εξάλειψης της φτώχειας, για το υγειονομικό απαρτχάϊντ της δημόσιας υγείας, τον καιροσκοπισμό και την απάθεια. Η μέρα αυτή, η παγκόσμια μέρα για το περιβάλλον, ας γίνει μέρα αφύπνισης και εγρήγορσης για όσα συμβαίνουν στον περίγυρό μας, αλλά και σε ολόκληρη τη Γη.

Γιατί το Περιβάλλον περιλαμβάνει όχι μόνο τη φύση με τη γοητεία των σχέσεων της, αλλά και τον άνθρωπο που αναζητά και ελπίζει σε όλα τα γεωγραφικά μήκη και πλάτη, καλύτερη ποιότητα ζωής. Γιορτάζουμε για να θυμηθούμε ότι υπάρχει το Περιβάλλον μέσα στο οποίο αναπνέουμε, ζούμε, εργαζόμαστε, δημιουργούμε. Και να επιδιώξουμε για να γίνει πραγματική γιορτή. Γιατί, ανέκαθεν οι κάθε είδους παρόμοιες συνευρέσεις υπήρξαν και δημιουργικές και αποτελεσματικές για να διαμορφώνουν πάντοτε στάσεις και τάσεις. Αποτελούν, εν τέλει, τρόπους επικοινωνίας, ανταλλαγής απόψεων και προβληματισμών. Άλλωστε, κάπως έτσι δεν ξεκινούν τη δράση τους οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και οι Πρωτοβουλίες Πολιτών για το τοπικό περιβάλλον. Το μεράκι είναι η αρχή.

Μέσα στον ορυμαγδό των περιβαλλοντικών ζητημάτων, απειλών και κινδύνων, αξίζει να αναδείξουμε ότι το καλύτερο μας έχει απομείνει, ότι το πιο χρωματιστό και ουσιαστικό έχουμε να παινευόμαστε. Δηλαδή, εκείνα που δίδουν νόημα στη ζωή και στην υπόστασή μας και που ασφαλώς με τη δική μας ‘’περιφρούρηση’’ προσδοκούμε να ζήσουμε καλύτερα.

Να χαρούμε τις γιορτές για το Περιβάλλον και …..τα μάτια, την προσοχή μας πάντοτε στραμμένη σ’ αυτό.

---

Τα Κυριότερα Περιβαλλοντικά	Ζητήματα-Απειλές	Πλεονεκτήματα
Πλανήτης Γη	-Πείνα, Ανέχεια, Ασθένειες. -Κλιματικές αλλαγές & Φαινόμενο θερμοκηπίου. Ελ Νίνιο, Λα Νίνια. -Αποψίλωση δασών. -Υπερ-Εκμετάλλευση φυσικών πόρων.	-Ο πλανήτης μας φαίνεται όμορφος, μόνο από ψηλά. -Η Φύση διαθέτει μηχανισμούς ανάδρασης, αλλά μέσα σε καθορισμένα όρια και περιθώρια.
Ελλάδα	-Σκουπίδια. -Ανύπαρκτη χωροταξία. -Αγροτική ρύπανση. -Πυρκαγιές. -Σπάταλη χρήση νερών. -Υφαλμύρωση, ερημοποίηση. -Ρύπανση σε τοπικό επίπεδο.	-Πλουσιότατη πολιτιστική παράδοση & ιστορία. -Ποικιλομορφία τοπίων. -Μεγάλη βιοποικιλότητα. -Ανεκτά επίπεδα ζωής. -Συνήθως καθαρές θάλασσες.