(της Ν. Κοντράρου-Ρασσιά, Ελευθεροτυπία, 26/09/2007)
Το φύτεμα μεγάλων δένδρων στον καμένο λόφο του Κρονίου της Αρχαίας Ολυμπίας, που συζητείται ως λύση για την αποκατάσταση του «σκηνικού» για την αφή της Ολυμπιακής Φλόγας για τους Ολυμπιακούς του Πεκίνου (Μάρτιος 2008), μπορεί να προκαλέσει την κατάρρευση του λόφου και την καταστροφή του αρχαιολογικού χώρου.
«Πεντακόσιοι λάκκοι με διάμετρο 1 μ. ο καθένας και αρκετού βάθους, όπως απαιτούνται για να φυτευθούν μεγάλα δένδρα, θα διαταράξουν τη συνέχεια του καθαρού εδάφους, που έχει ήδη υποστεί φαινόμενα ερπυσμού», σύμφωνα με τον ομ. καθηγητή Γεωλογίας Ηλία Μαριολάκο. Εχει μελετήσει γεωλογικά τον λόφο όταν λίγο λίγο «κατέβαινε» κι «έσπρωχνε» τα αρχαία μνημεία. Γι' αυτό εκφράζει τους φόβους του για την παραπάνω λύση, που ακούσθηκε στο ΚΑΣ ως μία από τις προτεινόμενες.
«Οι μεγάλοι λάκκοι, το υποχρεωτικό πότισμα και η συγκέντρωση του νερού της βροχής θα έχουν αποτέλεσμα τη διαταραχή της ευαίσθητης τεχνικογεωλογικά ισορροπίας των επιφανειακών γεωλογικών σχηματισμών που δομούν το λόφο, οι οποίοι έχουν ήδη διαταραχθεί από ορισμένα ρήγματα που διασχίζουν το Κρόνιο», λέει.
Με λίγα λόγια, φοβάται μην κατακλυσθεί με το χώμα του λόφου ο αρχαιολογικός χώρος. Γι' αυτό προτείνει στη φάση αυτή φύτευση με νεαρά φυτά και έρπουσα βλάστηση για να συγκρατηθεί το έδαφος. Κι όταν αυτά βλαστήσουν και αναπτύξουν ριζικό σύστημα, να εξετασθεί το ενδεχόμενο φύτευσης μεγαλύτερων δενδρυλλίων.
Ο αρχαιολογικός χώρος όμως απειλείται και από τους δύο ποταμούς (Αλφειός και Κλαδέος) που γειτνιάζουν με την αρχαία Αλτη. «Επειδή οι συνθήκες μετά τις πυρκαγιές στον ευρύτερο χώρο της Ολυμπίας έχουν αλλάξει επί το δυσμενέστερο, γίνεται αντιληπτό ότι με την πρώτη νεροποντή ο χώρος της Ολυμπίας θα κατακλυσθεί από τα νερά του Κλαδέου, που είτε θα παρασύρουν ό,τι βρουν μπροστά τους, προκαλώντας ίσως μεγάλες καταστροφές, είτε θα καταχωθούν κάτω από φερτές ύλες».
Πράγμα που σημαίνει ότι θα παρασυρθούν κίονες, κιονόκρανα, αρχιτεκτονικά μέλη που είναι αποθηκευμένα υπαίθρια ή συντηρούνται μετά την πυρκαγιά στο ανοικτό εργοτάξιο που έχει στηθεί. Η πρόταση του κ. Μαριολάκου είναι να συνδυασθούν τα αντιπλημμυρικά μέτρα προστασίας του αρχαιολογικού χώρου με έργα στον άνω ρου του Κλαδέου έτσι ώστε να ελαττωθούν οι ποσότητες των υδάτων που θα φθάσουν από την περιοχή συμβολής του με τον Αλφειό.
Οι πλημμύρες όμως στην Ολυμπία είναι παλιά ιστορία και συνδέονται με τον 6ο άθλο του Ηρακλή. Ο καθαρισμός των Στάβλων του Αυγεία έγινε με ένα υδραυλικό έργο -με νερά που μετέφερε από τους δύο γειτονικούς ποταμούς. Γι' αυτό ο Ηρακλής θεωρείται ως ο μεγαλύτερος υδραυλικός μηχανικός, γεωτεχνικός και υδρογεωλόγος της ακμής της Μυκηναϊκής εποχής (1.300 π.Χ.). Αντιπλημμυρικά έργα στην Ολυμπία έγιναν για πρώτη φορά στην 3η και τη 2η χιλιετία π.Χ.
«Πεντακόσιοι λάκκοι με διάμετρο 1 μ. ο καθένας και αρκετού βάθους, όπως απαιτούνται για να φυτευθούν μεγάλα δένδρα, θα διαταράξουν τη συνέχεια του καθαρού εδάφους, που έχει ήδη υποστεί φαινόμενα ερπυσμού», σύμφωνα με τον ομ. καθηγητή Γεωλογίας Ηλία Μαριολάκο. Εχει μελετήσει γεωλογικά τον λόφο όταν λίγο λίγο «κατέβαινε» κι «έσπρωχνε» τα αρχαία μνημεία. Γι' αυτό εκφράζει τους φόβους του για την παραπάνω λύση, που ακούσθηκε στο ΚΑΣ ως μία από τις προτεινόμενες.«Οι μεγάλοι λάκκοι, το υποχρεωτικό πότισμα και η συγκέντρωση του νερού της βροχής θα έχουν αποτέλεσμα τη διαταραχή της ευαίσθητης τεχνικογεωλογικά ισορροπίας των επιφανειακών γεωλογικών σχηματισμών που δομούν το λόφο, οι οποίοι έχουν ήδη διαταραχθεί από ορισμένα ρήγματα που διασχίζουν το Κρόνιο», λέει.
Με λίγα λόγια, φοβάται μην κατακλυσθεί με το χώμα του λόφου ο αρχαιολογικός χώρος. Γι' αυτό προτείνει στη φάση αυτή φύτευση με νεαρά φυτά και έρπουσα βλάστηση για να συγκρατηθεί το έδαφος. Κι όταν αυτά βλαστήσουν και αναπτύξουν ριζικό σύστημα, να εξετασθεί το ενδεχόμενο φύτευσης μεγαλύτερων δενδρυλλίων.
Ο αρχαιολογικός χώρος όμως απειλείται και από τους δύο ποταμούς (Αλφειός και Κλαδέος) που γειτνιάζουν με την αρχαία Αλτη. «Επειδή οι συνθήκες μετά τις πυρκαγιές στον ευρύτερο χώρο της Ολυμπίας έχουν αλλάξει επί το δυσμενέστερο, γίνεται αντιληπτό ότι με την πρώτη νεροποντή ο χώρος της Ολυμπίας θα κατακλυσθεί από τα νερά του Κλαδέου, που είτε θα παρασύρουν ό,τι βρουν μπροστά τους, προκαλώντας ίσως μεγάλες καταστροφές, είτε θα καταχωθούν κάτω από φερτές ύλες».
Πράγμα που σημαίνει ότι θα παρασυρθούν κίονες, κιονόκρανα, αρχιτεκτονικά μέλη που είναι αποθηκευμένα υπαίθρια ή συντηρούνται μετά την πυρκαγιά στο ανοικτό εργοτάξιο που έχει στηθεί. Η πρόταση του κ. Μαριολάκου είναι να συνδυασθούν τα αντιπλημμυρικά μέτρα προστασίας του αρχαιολογικού χώρου με έργα στον άνω ρου του Κλαδέου έτσι ώστε να ελαττωθούν οι ποσότητες των υδάτων που θα φθάσουν από την περιοχή συμβολής του με τον Αλφειό.
Οι πλημμύρες όμως στην Ολυμπία είναι παλιά ιστορία και συνδέονται με τον 6ο άθλο του Ηρακλή. Ο καθαρισμός των Στάβλων του Αυγεία έγινε με ένα υδραυλικό έργο -με νερά που μετέφερε από τους δύο γειτονικούς ποταμούς. Γι' αυτό ο Ηρακλής θεωρείται ως ο μεγαλύτερος υδραυλικός μηχανικός, γεωτεχνικός και υδρογεωλόγος της ακμής της Μυκηναϊκής εποχής (1.300 π.Χ.). Αντιπλημμυρικά έργα στην Ολυμπία έγιναν για πρώτη φορά στην 3η και τη 2η χιλιετία π.Χ.
