10 February 2009

Επικοινωνία και μετάδοση της γνώσης

Στην κοπής της πίτας της «Ελληνικής Εταιρίας Ορολογίας» (ΕΛΕΤΟ) μίλησε εισαγωγικά ο πρόεδρός της, κ. Κώστας Βαλεοντής, ο οποίος, μεταξύ άλλων, είπε και τα εξής:
Η φετινή κοπή της πίτας συμπίπτει με την έναρξη των εργασιών της διοργάνωσης του 7ου Συνεδρίου «Ελληνική Γλώσσα και Ορολογία». Το 7ο Συνέδριο θα διεξαχθεί στην Αθήνα, στις 22-24 Οκτωβρίου 2009. Μαζί με την ΕΛΕΤΟ κύριος συνδιοργανωτής θα είναι το Πανεπιστήμιο Αθηνών και θα συμμετέχουν στη διοργάνωση και οι περισσότεροι από τους άλλους φορείς που συμμετείχαν ως συνδιοργανωτές στα προηγούμενα συνέδρια.
Το 7ο Συνέδριο θα είναι αφιερωμένο στον Αριστοτέλη, τον πατέρα της Λογικής και της Οντολογίας, που αποτελούν τα θεμέλια της σημερινής επιστήμης της Ορολογίας. Πιστεύουμε ότι και αυτό το συνέδριο θα κινητοποιήσει σημαντικό αριθμό επιστημόνων, ελλήνων και ξένων, που ασχολούνται με θέματα του τομέα της Ορολογίας, τα οποία αφορούν την ελληνική γλώσσα, ή και την ελληνική γλώσσα, και ότι κατά το διήμερο των κυρίως εργασιών του θα δοθεί και πάλι η ευκαιρία να γίνει μια ευρεία ανασκόπηση των ορολογικών δράσεων σε εθνική, αλλά και σε διεθνή κλίμακα.
Πριν από το Συνέδριο, όμως, η ΕΛΕΤΟ μέσα στο 2009 –εκτός από τη Γενική Συνέλευσή της (που θα γίνει τον Απρίλιο) και τις αρχαιρεσίες, που θα ακολουθήσουν, για την ανάδειξη των νέων συμβουλίων της– θα κάνει και άλλες εκδηλώσεις. Συμμετέχει, ήδη, στη διοργάνωση σεμιναρίων και άλλων εκδηλώσεων σε συνεργασία με τη γνωστή διαδικτυακή εκδοτική εταιρεία ΑΣΠΡΗ ΛΕΞΗ.
Το πρώτο Σεμινάριο έχει τίτλο «Ορολογία και Μετάφραση» και έχει ήδη αρχίσει. Παράλληλα, με στόχο τη δραστηριοποίηση περισσότερων μελών και ως προέκταση της διαδικασίας «Κρίση Μελών της ΕΛΕΤΟ» για υποψήφιους όρους, έχει δεχτεί προσφορά του γνωστού φόρου μεταφραστών Translatum – του οποίου διαχειριστές είναι ενεργά και δραστήρια μέλη της ΕΛΕΤΟ – να φιλοξενηθεί στο Translatum ειδικό φόρο Μελών της ΕΛΕΤΟ, ώστε να μπορεί να γίνεται συζήτηση όρων, τα στοιχεία της οποίας να λαμβάνονται, στη συνέχεια, υπόψη από το ΓΕΣΥ [1} πριν αυτό καταλήξει στις αποφάσεις του επί συγκεκριμένων όρων. Το φόρο αυτό έχει αρχίσει να λειτουργεί δοκιμαστικά και σύντομα θα τεθεί στη διάθεση όλων των μελών της ΕΛΕΤΟ και αργότερα στο ευρύ κοινό.
Και τα δυο αυτά «ανοίγματα» αποτελούν συνειδητή απόφαση του ΓΕΣΥ να συμμετάσχει η ΕΛΕΤΟ με τα μέλη της στη διαδικτυακή «κινητικότητα», όπου γίνονται πολλές συζητήσεις και διατυπώνονται σχόλια – πολλές φορές ειρωνικά και καθόλου κολακευτικά – σχετικά με όρους που έχουν ως τώρα προταθεί από την ίδια την ΕΛΕΤΟ ή από τα Συλλογικά Μέλη της· τις πιο πολλές φορές, όμως, τα σχόλια αυτά γίνονται χωρίς τη σωστή πληροφόρηση, πρόχειρα και ατεκμηρίωτα. Και όταν καλούνται οι διάφοροι «σχολιαστές» να ακολουθήσουν την επίσημη οδό και να υποβάλουν επώνυμα και τεκμηριωμένα απόψεις/προτάσεις στα καθ’ ύλην αρμόδια όργανα (επιτροπές, ομάδες,...) τότε δεν εμφανίζονται!
Η ΕΛΕΤΟ, λοιπόν, πρέπει να βρίσκεται κι εκεί! Το ΓΕΣΥ καλεί τα μέλη της που έχουν πρόσβαση και ευχέρεια στο Διαδίκτυο να συμμετάσχουν στις συζητήσεις όρων που θα πραγματοποιούνται. Πρέπει το σκεπτικό των οργάνων που παράγουν όρους να διαδοθεί και να εμφανίζεται μέσα στα «αποτελέσματα» που δίνει το Google και τα άλλα «ψαχτήρια» (μηχανές αναζήτησης) του Διαδικτύου. Τόσο τα σεμινάρια με την ΑΣΠΡΗ ΛΕΞΗ όσο και το φόρο των Μελών της ΕΛΕΤΟ στο Translatum εξυπηρετούν και αυτόν το σκοπό.
Μόνο για λίγο ακόμη θα σας κουράσω· θα προσθέσω ότι το μήνυμα-σύνθημα της φετινής πίτας είναι αφιερωμένο στη σημασία των όρων για την επικοινωνία και μετάδοση της γνώσης, που ακολουθεί ακριβώς τον άξονα:
«αντικείμενα έννοιες ► όροι ... ... όροι ► έννοιες ► αντικείμενα»
Τα αντικείμενα (φυσικά και νοητά) ερεθίζουν τις αισθήσεις μας και το νου μας· οι έννοιες σχηματίζονται στο νου μας και αντιπροσωπεύουν τα αντικείμενα· αυτές είναι οι φορείς της γνώσης· οι όροι (συμφωνούμε ότι θα) παριστάνουν τις έννοιες· οι όροι (που αποτελούνται από μία ή περισσότερες λέξεις) σχηματίζονται καταρχήν στο μυαλό μας, αλλά για να μεταδοθούν πρέπει να εξωτερικευτούν με απτά φυσικά μέσα· και έτσι κωδικεύονται γλωσσικά, είτε προφορικά με φωνήματα, είτε γραπτά με γράμματα, είτε με άλλους τρόπους (όπως π.χ. με νοήματα στη νοηματική γλώσσα) και μεταδίδονται ως σήματα, είτε ως σήματα ηχητικά (άμεση προφορική επικοινωνία), είτε ως σήματα ηλεκτρικά (ενσύρματη επικοινωνία), είτε ως ραδιοσήματα ή σήματα οπτικά (ασύρματη ή οπτική επικοινωνία).
Κατά τη λήψη αυτών των γλωσσικά κωδικευμένων όρων από τον παραλήπτη γίνεται η αντίστροφη διεργασία, η αποκωδίκευση· και φτάνουν οι όροι στο νου του παραλήπτη όπου και αντιστοιχίζονται με έννοιες, παλιές ή νέες. Καθεμιά από τις έννοιες αυτές πρέπει να αντιστοιχεί στα ίδια αντικείμενα στα οποία αντιστοιχεί η έννοια που σχηματίστηκε στο μυαλό του αποστολέα πριν αυτός την αποστείλει με τη μορφή του όρου. Μόνο έτσι μπορούν αποστολέας και παραλήπτης να συζητούν για το ίδιο πράγμα ή θέμα. Οι όροι είναι, λοιπόν, οι άμεσοι μεταφορείς της γνώσης. Με λίγα λόγια, όταν επικοινωνούμε γλωσσικά και ανταλλάσσουμε γνώση – ακόμη και με τη μορφή της απλής πληροφορίαςόροι «πάνε κι έρχονται» συνεχώς ανάμεσά μας!
Κ. Βαλεοντής

[1] ΓΕΣΥ: Γενικό Επιστημονικό Συμβούλιο (της ΕΛΕΤΟ)