(του Παντελη Μπουκαλα, Καθημερινή, 8/5/2008)
Με τόσες θρησκείες να ανθούν στις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν πρέπει να δυσκολεύτηκε ιδιαίτερα ο κ. Ρόκι Τουάιμαν να βρει πιστούς. Με τη χάρη του λοιπόν επικεφαλής, καμιά διακοσαριά άνθρωποι συγκεντρώθηκαν σε ένα από τα τεμένη του σύγχρονου πολιτισμού, ένα βενζινάδικο, και έψαλλαν ευλαβικά τη νεότευκτη «Προσευχή της αντλίας», δεόμενοι «στον παντοδύναμο Κύριο να ρίξει την τιμή της βενζίνης, όπως έριξε άλλοτε τα τείχη στην Ιεριχώ.
Ένας πυρήνας ανορθολογισμού αναγνωρίζεται σε κάθε πίστη και μάλλον δεν είναι ανορθολογικότερο να πιστεύει κανείς ότι ο Θεός θα παρέμβει για να ρίξει την τιμή της βενζίνης από το να πιστεύει ότι θα κινήσει τη δεξιά του για να βοηθήσει την Καλομοίρα στη Γιουροβίζιον ή ότι θα στρίψει την μπάλα ώστε να μπει στα δίχτυα (ή στο μπασκετικό διχτάκι) των αντιπάλων της αγαπημένης μας ομάδας.
Δεήσεις για τη βενζίνη, μέχρι στιγμής, δεν γίνονταν, αλλά κάθε καιρός και οι ανάγκες του. Για το νερό ωστόσο, επί ανομβρίας, γίνονταν από τη βαθιά αρχαιότητα τελετές και συνεχίζονται, σε όλη την οικουμένη. Ανάμεσα στις προσευχές στον Υέτιο Δία, τον ινδιάνικο χορό της βροχής με την ψυχή στραμμένη στον Μανιτού και τις σημερινές υπέρ βροχοπτώσεως λιτανείες χριστιανών, μουσουλμάνων και βουδιστών, η διαφορά δεν είναι τόσο μεγάλη όσο πρεσβεύουν οι πιστοί της μιας ή της άλλης θρησκείας· σίγουρα πάντως, όσοι πιστεύουν δυσκολεύονται να δεχτούν ότι κάθε θρησκευτικό δόγμα, όσο πνευματικό, κρατάει μέσα του κάμποσα από τα στοιχεία που κάπως περιφρονητικά αποδίδουμε στον παγανισμό, τον ανιμισμό, τη «μαγική σκέψη» κ.λπ.
Μπορεί κανείς να ισχυριστεί, μάλλον επιπόλαια, ότι «μια θρησκεία της βενζίνης» δεν θα μπορούσε να εμφανιστεί παρά μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου σε ορισμένες περιοχές οι κάτοικοι χρειάστηκαν πολυήμερη εκπαίδευση για να εξοικειωθούν με τη χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς και όπου η πλειοψηφία των κατοίκων, κατά τις σχετικές έρευνες, πιστεύει ότι η Γη δημιουργήθηκε μόλις πριν από δέκα χιλιάδες χρόνια και μαζί της δημιουργήθηκε και ο άνθρωπος.
Η αλήθεια όμως δεν είναι και τόσο «αντιιμπεριαλιστική». Ούτε η αφέλεια και η αγαθότητα έχουν σύνορα ούτε η εξάρτηση από το πετρέλαιο (η εξάρτηση του πολιτισμού μας εν γένει και του καθενός μας ξεχωριστά) είναι αμερικανική αποκλειστικότητα. Και αν στα μέρη μας γίνονται δεήσεις επί ορύξει φρέατος, εξορκισμοί εις κήπους, αμπελώνας και χωράφια, ευχές εις το ευλογήσαι δίκτυα ή τυρόν και ωά ή επί δυσκρασίας ανέμων και κλύδωνα θαλάσσης, μην παραξενευτούμε αν, με την όξυνση της κρίσης, αρχίσουμε τα ευχέλαια για να βρεθούν πετρέλαια.
Ένας πυρήνας ανορθολογισμού αναγνωρίζεται σε κάθε πίστη και μάλλον δεν είναι ανορθολογικότερο να πιστεύει κανείς ότι ο Θεός θα παρέμβει για να ρίξει την τιμή της βενζίνης από το να πιστεύει ότι θα κινήσει τη δεξιά του για να βοηθήσει την Καλομοίρα στη Γιουροβίζιον ή ότι θα στρίψει την μπάλα ώστε να μπει στα δίχτυα (ή στο μπασκετικό διχτάκι) των αντιπάλων της αγαπημένης μας ομάδας.Δεήσεις για τη βενζίνη, μέχρι στιγμής, δεν γίνονταν, αλλά κάθε καιρός και οι ανάγκες του. Για το νερό ωστόσο, επί ανομβρίας, γίνονταν από τη βαθιά αρχαιότητα τελετές και συνεχίζονται, σε όλη την οικουμένη. Ανάμεσα στις προσευχές στον Υέτιο Δία, τον ινδιάνικο χορό της βροχής με την ψυχή στραμμένη στον Μανιτού και τις σημερινές υπέρ βροχοπτώσεως λιτανείες χριστιανών, μουσουλμάνων και βουδιστών, η διαφορά δεν είναι τόσο μεγάλη όσο πρεσβεύουν οι πιστοί της μιας ή της άλλης θρησκείας· σίγουρα πάντως, όσοι πιστεύουν δυσκολεύονται να δεχτούν ότι κάθε θρησκευτικό δόγμα, όσο πνευματικό, κρατάει μέσα του κάμποσα από τα στοιχεία που κάπως περιφρονητικά αποδίδουμε στον παγανισμό, τον ανιμισμό, τη «μαγική σκέψη» κ.λπ.
Μπορεί κανείς να ισχυριστεί, μάλλον επιπόλαια, ότι «μια θρησκεία της βενζίνης» δεν θα μπορούσε να εμφανιστεί παρά μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου σε ορισμένες περιοχές οι κάτοικοι χρειάστηκαν πολυήμερη εκπαίδευση για να εξοικειωθούν με τη χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς και όπου η πλειοψηφία των κατοίκων, κατά τις σχετικές έρευνες, πιστεύει ότι η Γη δημιουργήθηκε μόλις πριν από δέκα χιλιάδες χρόνια και μαζί της δημιουργήθηκε και ο άνθρωπος.
Η αλήθεια όμως δεν είναι και τόσο «αντιιμπεριαλιστική». Ούτε η αφέλεια και η αγαθότητα έχουν σύνορα ούτε η εξάρτηση από το πετρέλαιο (η εξάρτηση του πολιτισμού μας εν γένει και του καθενός μας ξεχωριστά) είναι αμερικανική αποκλειστικότητα. Και αν στα μέρη μας γίνονται δεήσεις επί ορύξει φρέατος, εξορκισμοί εις κήπους, αμπελώνας και χωράφια, ευχές εις το ευλογήσαι δίκτυα ή τυρόν και ωά ή επί δυσκρασίας ανέμων και κλύδωνα θαλάσσης, μην παραξενευτούμε αν, με την όξυνση της κρίσης, αρχίσουμε τα ευχέλαια για να βρεθούν πετρέλαια.
