Είναι κατανοητή η δεισιδαιμονική ανησυχία που δοκίμασαν όλοι οι λαοί της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας των Καισάρων όταν το 46 π.Χ. τους άλλαξαν το χρονικό ρυθμό με νέο Ημερολόγιο και με διπλή ημερομηνία (bis secta dies = δυο φορές έκτη ημέρα), που δεν ήταν η τωρινή πρόσθετη του Φεβρουαρίου, αλλά η 24η Φεβρουαρίου, 6 ημέρες πριν από την τότε Πρωτοχρονιά του Μαρτίου (ante Calendas Martii = πριν από τις Καλένδες Μαρτίου).
Η δεισιδαιμονία αυτή ενισχυόταν και από το γεγονός ότι ο Ρωμαϊκός Φεβρουάριος ήταν επίφοβος μήνας, αφού σ’ αυτόν έκαναν και «καθαρμούς» (februa). Στον Ελληνικό, όμως, κόσμο του Ρωμαϊκού Κράτους ο bissectus μήνας ή χρόνος ειπώθηκε και βίσεκτος (γραφόμενος έτσι και στα εκκλησιαστικά βιβλία), αλλά μεταγλωττίστηκε (σωστά) και στα ελληνικά ως «δίσεκτος», που ο λαός το έπιασε ως «δίσεχτος» και γρήγορα το συσχέτισε γλωσσικά με το «δύστυχος» και με όλο το πλήθος των δυσάρεστων λέξεων που αρχίζουν από δυσ- (δύσκολα, δυστυχισμένα κ.ά.)
Στην ελληνική λαογραφία δεν έχουμε μόνο έμμεσες μαρτυρίες, όπως αυτή που δίνει ο Ν. Πολίτης στις «Εκλογές των τραγουδιών» του:
«Κι εμπήκε χρόνος δίσεχτος και μήνας οργισμένος»
(Του νεκρού αδερφού, αρ. 92, στίχ. 19)
Έχουμε και άμεσες αντικαταστάσεις του δίσεχτου χρόνου με τον δύστυχο. Παραδείγματα από το ίδιο τραγούδι σε διαφορετικούς τόπους:
«τα ήρτε χρόνος δύστυχος, καιρός κατακαϊμένος»
(Λαογραφία Α, Ανατ. Θράκη)
«Πέρασαν χρόνια δύστυχα»
(Λαογραφία Β, Εύβοια)
Υπάρχει, δηλαδή, γλωσσικός λόγος να φοβάται ο ελληνικός λαός τους δίσεχτους χρόνους επειδή τους ακούει και ως δύστυχους.
Βλέπε και: Η Οδύσσεια των Ημερολογίων, των Σ. Θεοδοσίου και Μ. Δανέζη, καθηγητών Αστροφυσικής Πανεπ. Αθηνών.
Δ.Π.
Από το Ορόγραμμα, τεύχος 89
