Με αφορμή τον μάγο που ανέστησε νεκρούς και επικοινωνεί με τους άνω ουρανούς, για τον οποίο δημοσιεύσαμε σχετική ανάρτηση, γράφει η κ. Φωτεινή Τσαλίκογλου, καθηγ. Παντείου, στα ΝΕΑ, 26/2/2009:
ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ τα παλιά ο νομοθέτης είχε φροντίσει να ποινικοποιήσει τις δραστηριότητες των θαυματοποιών. Σε παλαιότερο νόμο για τη γοητεία, ο νομοθέτης έκρινε σκόπιμη ακόμα και τη στέρηση της ελευθερίας όσων καταφεύγουν σε μαγεία, σημειομαντεία, ονειροκρισία, προφητεία κ.ά. (βλ. άρθρα 661-665 του Π.Ν. 1832). Οι μάγοι όμως επιμένουν. Στην πραγματικότητα δεν έπαψαν ποτέ να δελεάζουν και να κεντρίζουν τις ανάγκες και τις επιθυμίες του κοινού. Θα έλεγε κανείς ότι στις μέρες μας, η ύπαρξή τους θα προσέβαλλε τη νοημοσύνη μας λόγω της κατακτημένης (;) πίστης στον ορθό λόγο, κι έτσι θα γίνονταν περιττοί, πλεονάζοντες, πειστικοί μόνο σε μικρά παιδιά ή σε ολιγοφρενείς. Είναι όμως έτσι;
Κάθε τόσο ένα σωρό μεσσίες με διάφορες εκδοχές, εντολές και ενδυμασίες δραπετεύουν από το σκοταδιστικό χθες και εγκαθίστανται στο σκοτεινό σήμερα. Η πελατεία στους «μαγικούς οίκους» των ενδυματολόγων της ελπίδας σημειώνει μια θεαματική άνοδο.
Είτε αμείβονται επισήμως για τις υπηρεσίες τους, είτε δηλώνουν ότι δρουν στο όνομα της υπερβατικής αλήθειας, είτε είναι «γνήσιοι» προφήτες (!), είτε είναι ακόμα γνησιότεροι απατεώνες, οι θαυματοποιοί της εποχής μας κάνουν χρυσές δουλειές. Δεν είναι να απορείς. Όταν ο ορθολογισμός έχει εξαντλήσει τα όρια και τις δυνατότητές του, όταν η κοινωνία παράγει περισσότερους απελπισμένους και απεγνωσμένους απ΄ όσους μπορεί να αντέξει το ιδεολόγημα της προόδου, όταν τα υπολείμματα του Διαφωτισμού καλύπτονται από ένα αδιαφανές σκότος, όταν με λίγα λόγια η υπόθεση της ζωής μεταμορφώνεται σε δυσβάσταχτο έργο, είναι προφανές ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα προστρέξουν και πάλι στους μάντεις, στους αστρολόγους και στους μεσσίες. Οι απαρηγόρητοι θα αναζητήσουν παρηγοριά στην αγκαλιά των εμπόρων της ελπίδας.
Ψώνια; Τσαρλατάνοι; Διαταραγμένες προσωπικότητες; Αυθεντικοί ονειροπόλοι; Δεν έχει και τόση σημασία. Η θανάσιμη παγίδα παραμονεύει. Οι πιο επικίνδυνοι είναι εκείνοι που υπόσχονται όχι τη σωτηρία της ψυχής, αλλά του πάσχοντος οργανισμού. Αυτοί που προβάλλουν σαν γιατροί, θεραπευτές του πόνου και της αρρώστιας. Εδώ τα πράγματα σοβαρεύουν, καθώς η ίδια η ζωή μπαίνει σε κίνδυνο. Στον άπελπιν άρρωστo συντελείται το μοιραίο σφάλμα. Ο ιός της αμφιβολίας κερδίζει έδαφος: «Κι αν ένα στα χίλια έχει δίκιο;» «Κι αν πράγματι είναι σωτήρας; Εγώ που δεν έχω τίποτα να χάσω, εγώ που είμαι έτσι κι αλλιώς χαμένος γιατί να μη δοκιμάσω να τον πιστέψω;»
Αν ο ασθενής πασχίζει να σωθεί π.χ. από έναν καρκίνο και αφεθεί στα χέρια του μεσσία εγκαταλείποντας ενδεχομένως τις ιατρικές αγωγές, καταλαβαίνουμε ότι τα πράγματα μπορεί να έχουν εγκληματικές συνέπειες για την υγεία και την ποιότητα της ζωής που του απομένει να ζήσει. Η απελπισία πάντα ευνοεί την παλινδρόμηση του μυαλού μας σε αρχαϊκές μορφές σκέψης. Στη μαγική σκέψη των παιδιών και των πρωτογόνων. «Αρκεί να το θελήσω, αρκεί να το επιθυμήσω, αρκεί να το σκεφτώ, και θα το κάνω να γίνει».
Φοβούμαι ότι στην εποχή της διάχυτης καχυποψίας και της ατομικής ανημποριάς, στην εποχή όπου κυριαρχεί η αίσθηση ότι ο καθένας μόνος του έχει να αντιμετωπίσει τα δεινά του βίου του, και όπου το εχθρικό παρόν συγκρούεται με ένα σκοτεινό μέλλον, οι κάθε λογής μεσσίες θα βρίσκουν ολοένα και περισσότερο τόπο και λόγο ύπαρξης. Όμως, πώς να το κάνουμε; Ο oρθός λόγος μέσα από τα αδιέξοδα, τις αντινομίες, τα σκοτάδια του θα παραμένει ένα αντίδοτο στην απελπισία. Ένα αντίδοτο που οι μεσσίες πάνε να υφαρπάξουν. Αν τους αφήσουμε...
Κάθε τόσο ένα σωρό μεσσίες με διάφορες εκδοχές, εντολές και ενδυμασίες δραπετεύουν από το σκοταδιστικό χθες και εγκαθίστανται στο σκοτεινό σήμερα. Η πελατεία στους «μαγικούς οίκους» των ενδυματολόγων της ελπίδας σημειώνει μια θεαματική άνοδο.Είτε αμείβονται επισήμως για τις υπηρεσίες τους, είτε δηλώνουν ότι δρουν στο όνομα της υπερβατικής αλήθειας, είτε είναι «γνήσιοι» προφήτες (!), είτε είναι ακόμα γνησιότεροι απατεώνες, οι θαυματοποιοί της εποχής μας κάνουν χρυσές δουλειές. Δεν είναι να απορείς. Όταν ο ορθολογισμός έχει εξαντλήσει τα όρια και τις δυνατότητές του, όταν η κοινωνία παράγει περισσότερους απελπισμένους και απεγνωσμένους απ΄ όσους μπορεί να αντέξει το ιδεολόγημα της προόδου, όταν τα υπολείμματα του Διαφωτισμού καλύπτονται από ένα αδιαφανές σκότος, όταν με λίγα λόγια η υπόθεση της ζωής μεταμορφώνεται σε δυσβάσταχτο έργο, είναι προφανές ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα προστρέξουν και πάλι στους μάντεις, στους αστρολόγους και στους μεσσίες. Οι απαρηγόρητοι θα αναζητήσουν παρηγοριά στην αγκαλιά των εμπόρων της ελπίδας.
Ψώνια; Τσαρλατάνοι; Διαταραγμένες προσωπικότητες; Αυθεντικοί ονειροπόλοι; Δεν έχει και τόση σημασία. Η θανάσιμη παγίδα παραμονεύει. Οι πιο επικίνδυνοι είναι εκείνοι που υπόσχονται όχι τη σωτηρία της ψυχής, αλλά του πάσχοντος οργανισμού. Αυτοί που προβάλλουν σαν γιατροί, θεραπευτές του πόνου και της αρρώστιας. Εδώ τα πράγματα σοβαρεύουν, καθώς η ίδια η ζωή μπαίνει σε κίνδυνο. Στον άπελπιν άρρωστo συντελείται το μοιραίο σφάλμα. Ο ιός της αμφιβολίας κερδίζει έδαφος: «Κι αν ένα στα χίλια έχει δίκιο;» «Κι αν πράγματι είναι σωτήρας; Εγώ που δεν έχω τίποτα να χάσω, εγώ που είμαι έτσι κι αλλιώς χαμένος γιατί να μη δοκιμάσω να τον πιστέψω;»
Αν ο ασθενής πασχίζει να σωθεί π.χ. από έναν καρκίνο και αφεθεί στα χέρια του μεσσία εγκαταλείποντας ενδεχομένως τις ιατρικές αγωγές, καταλαβαίνουμε ότι τα πράγματα μπορεί να έχουν εγκληματικές συνέπειες για την υγεία και την ποιότητα της ζωής που του απομένει να ζήσει. Η απελπισία πάντα ευνοεί την παλινδρόμηση του μυαλού μας σε αρχαϊκές μορφές σκέψης. Στη μαγική σκέψη των παιδιών και των πρωτογόνων. «Αρκεί να το θελήσω, αρκεί να το επιθυμήσω, αρκεί να το σκεφτώ, και θα το κάνω να γίνει».
Φοβούμαι ότι στην εποχή της διάχυτης καχυποψίας και της ατομικής ανημποριάς, στην εποχή όπου κυριαρχεί η αίσθηση ότι ο καθένας μόνος του έχει να αντιμετωπίσει τα δεινά του βίου του, και όπου το εχθρικό παρόν συγκρούεται με ένα σκοτεινό μέλλον, οι κάθε λογής μεσσίες θα βρίσκουν ολοένα και περισσότερο τόπο και λόγο ύπαρξης. Όμως, πώς να το κάνουμε; Ο oρθός λόγος μέσα από τα αδιέξοδα, τις αντινομίες, τα σκοτάδια του θα παραμένει ένα αντίδοτο στην απελπισία. Ένα αντίδοτο που οι μεσσίες πάνε να υφαρπάξουν. Αν τους αφήσουμε...
