(Λώρη Κέζα, ΒΗΜΑ,12/3/2009)
Αν ο φυλακισμένος Μητροπολίτης κ. Παντελεήμων Μπεζενίτης αποφάσιζε να πετάξει το ράσο και να ξυριστεί, δεν θα ασχολιόταν κανείς μαζί του. Θα έκανε τη ζωή του με τρυφηλότητα, με τις υπεξαιρεμένες 198.000 ευρώ που τον έχωσαν στη στενή. Εκείνος θα έκανε τη ζωή του σύμφωνα με τα γούστα του κι εμείς θα τον ξεχνούσαμε. Προχθές η Ιερά Σύνοδος έριξε επάνω του τα φώτα της δημοσιότητας με την απόφασή της να τον βγάλει λάδι για να χρήματα που άρπαξε και για τις κατηγορίες του σκανδαλισμού των πιστών και της πλεονεξίας. Αυτό που κατάφεραν οι αρχιερείς ήταν να ανασκαλεύσουν όλη την ιστορία, με παραμέτρους που δεν αρέσουν στον κόσμο.
Γιατί δηλαδή να θυμηθούμε τις ημέρες του 2005, όταν γίναμε όλοι του παπά οι ματάκηδες (αφτάκηδες καλύτερα, γιατί ακούσαμε ροζ στιχομυθίες άνευ βιντεοσκόπησης); Γιατί να βουρλιστούμε πάλι με τις οφσόρ εταιρείες και τις άλλες οικονομικές ατασθαλίες του Αττικής; Ήταν απολύτως λογικό που εξοργίστηκε ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος με την αθώωση: ξεμπροστιάστηκαν που ξεμπροστιάστηκαν, ας τον καταδίκαζαν να κατευνάσουν τα πνεύματα. Έτσι κι αλλιώς, η ποινή του πολιτικού δικαστηρίου δεν αλλάζει, θα μείνει στο κελί για έξι χρόνια.
Το ζήτημα του Παντελεήμονος από ένα απλό σκάνδαλο παρ΄ ολίγον να γίνει η αφορμή για θεαματικές αλλαγές. Συνέπεσε βέβαια με σειρά αποκαλύψεων για κακούς λειτουργούς της Εκκλησίας. Ας ανακαλέσουμε ένα ποσοστό, από τις δημοσκοπήσεις της εποχής. Το 6Ο% των Ελλήνων ήταν υπέρ του διαχωρισμού Κράτους-Εκκλησίας. Πώς ορίζεται αυτός ο χωρισμός; Πρακτικά σημαίνει διαφορετικά πορτοφόλια. Τέρμα η επιδότηση (για το 2009 ανέρχεται στα 26 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό της Εκκλησιαστικής Κεντρικής Υπηρεσίας Οικονομικών). Τέρμα το αφορολόγητο, τέρμα οι εξαιρέσεις από τις επιβαρύνσεις των ακινήτων.
Όπως τα ζεύγη καβγαδίζουν για κάποιο βάζο, το διαζύγιο των θεσμών θα έφερνε κάποιες επί μέρους κοντρίτσες (για το μάθημα των Θρησκευτικών, για την προβολή της θείας λειτουργίας από την κρατική τηλεόραση). Αν όμως θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές, θα παραδεχτούμε ότι αυτή η σχέση δεν ξεπερνιέται. Ανάμεσα στο ελληνικό κράτος και την Ορθόδοξη Εκκλησία υπάρχει έρωτας μεγάλος. Ναι, αυτή η παράλογη σχέση βασίζεται στο θυμικό του μέσου Έλληνα πολίτη που θέλει να τους βλέπει μονοιασμένους. Είναι μια σχέση εξάρτησης, μοναδική παγκοσμίως. Τούτο δεν είναι σχήμα λόγου, είναι δεδομένο κι ας μην μπερδευόμαστε όταν ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣτ΄ ομιλεί υπέρ διαχωρισμού Κράτους- Εκκλησίας: αναφέρεται σε σφαίρες πολιτικής και θρησκευτικής επιρροής.
Όσοι επιμένουμε στο γαλλικό πρότυπο του λαϊκού κράτους οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι υπάρχει κάτι που δεν αλλάζει ακόμη και αν ξαναγραφτεί το Σύνταγμα εκατό φορές. Η Ορθοδοξία είναι η ισχυρή ιδεολογία αυτού του τόπου. Όταν τα λεωφορεία περνούν από εκκλησία κάποιοι επιβάτες σταυροκοπιούνται. Οι νέοι προτιμούν στη συντριπτική πλειονότητα την κουλούρα, τον παπά και τον κουμπάρο. Τα αβάπτιστα παιδιά είναι δαχτυλοδεικτούμενα. Σε κάθε εγκαίνια ραίνει βασιλικός και αγιάζει θυμιατό.
Ο μέσος Έλληνας κάνει τάματα, ανάβει κεράκια, έχει κάποιο εικόνισμα. Και όμως, η εμπιστοσύνη του κλονίστηκε, τόσο κακή εντύπωση έκαναν οι Παντελεήμονες, οι Γιοσάκηδες, οι Βαβύληδες. Για λίγους μήνες πιστέψαμε ότι έφθασε και εδώ η λάμψη του Διαφωτισμού, αλλά πολύ γρήγορα η επικαιρότητα απέσυρε το ζήτημα και επιστρέψαμε στις δοξασίες του κρυφού σχολειού.
Η απόφαση της Ιεράς Συνόδου να θέσει στο αρχείο το ζήτημα Παντελεήμονος τού ανοίγει τον δρόμο της επιστροφής στον θρόνο. Αν καταλάβαμε καλά, όταν με το καλό βγει από τη φυλακή, ο καταδικασμένος για κλοπή, θα μπορεί απρόσκοπτα να συνεχίσει τη λαμπρή καριέρα του, να απειλεί ηγουμένες να του δώσουν λεφτά για το προσωπικό κομπόδεμα, να μπερδεύεται με εργολάβους και να προκαλεί με την προσωπική του ζωή (κυρίως επειδή άλλα διδάσκει και άλλα κάνει).
Η Ιερά Σύνοδος, σε αντίθεση με τον κ. Ιερώνυμο, νιώθει μεγάλη αυτοπεποίθηση. Θεωρεί σωστό να προκαλέσει το κοινό αίσθημα, κρίνοντας αθώο στο οικείο δικαστήριο τον Μητροπολίτη που καταδικάστηκε από το Εφετείο. Η Ιερά Σύνοδος (τουλάχιστον εκείνοι οι επτά που πλειοψήφησαν έναντι των πέντε που είχαν αντίθετη γνώμη) θεωρούν βέβαιο το συγχωροχάρτι των πιστών. Διότι, παρά την πρόσκαιρη δυσανεξία στην Εκκλησία, οι θεσμικές αλλαγές δεν υπάρχουν στον ορίζοντα.
Γιατί δηλαδή να θυμηθούμε τις ημέρες του 2005, όταν γίναμε όλοι του παπά οι ματάκηδες (αφτάκηδες καλύτερα, γιατί ακούσαμε ροζ στιχομυθίες άνευ βιντεοσκόπησης); Γιατί να βουρλιστούμε πάλι με τις οφσόρ εταιρείες και τις άλλες οικονομικές ατασθαλίες του Αττικής; Ήταν απολύτως λογικό που εξοργίστηκε ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος με την αθώωση: ξεμπροστιάστηκαν που ξεμπροστιάστηκαν, ας τον καταδίκαζαν να κατευνάσουν τα πνεύματα. Έτσι κι αλλιώς, η ποινή του πολιτικού δικαστηρίου δεν αλλάζει, θα μείνει στο κελί για έξι χρόνια.
Το ζήτημα του Παντελεήμονος από ένα απλό σκάνδαλο παρ΄ ολίγον να γίνει η αφορμή για θεαματικές αλλαγές. Συνέπεσε βέβαια με σειρά αποκαλύψεων για κακούς λειτουργούς της Εκκλησίας. Ας ανακαλέσουμε ένα ποσοστό, από τις δημοσκοπήσεις της εποχής. Το 6Ο% των Ελλήνων ήταν υπέρ του διαχωρισμού Κράτους-Εκκλησίας. Πώς ορίζεται αυτός ο χωρισμός; Πρακτικά σημαίνει διαφορετικά πορτοφόλια. Τέρμα η επιδότηση (για το 2009 ανέρχεται στα 26 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό της Εκκλησιαστικής Κεντρικής Υπηρεσίας Οικονομικών). Τέρμα το αφορολόγητο, τέρμα οι εξαιρέσεις από τις επιβαρύνσεις των ακινήτων.Όπως τα ζεύγη καβγαδίζουν για κάποιο βάζο, το διαζύγιο των θεσμών θα έφερνε κάποιες επί μέρους κοντρίτσες (για το μάθημα των Θρησκευτικών, για την προβολή της θείας λειτουργίας από την κρατική τηλεόραση). Αν όμως θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές, θα παραδεχτούμε ότι αυτή η σχέση δεν ξεπερνιέται. Ανάμεσα στο ελληνικό κράτος και την Ορθόδοξη Εκκλησία υπάρχει έρωτας μεγάλος. Ναι, αυτή η παράλογη σχέση βασίζεται στο θυμικό του μέσου Έλληνα πολίτη που θέλει να τους βλέπει μονοιασμένους. Είναι μια σχέση εξάρτησης, μοναδική παγκοσμίως. Τούτο δεν είναι σχήμα λόγου, είναι δεδομένο κι ας μην μπερδευόμαστε όταν ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣτ΄ ομιλεί υπέρ διαχωρισμού Κράτους- Εκκλησίας: αναφέρεται σε σφαίρες πολιτικής και θρησκευτικής επιρροής.
Όσοι επιμένουμε στο γαλλικό πρότυπο του λαϊκού κράτους οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι υπάρχει κάτι που δεν αλλάζει ακόμη και αν ξαναγραφτεί το Σύνταγμα εκατό φορές. Η Ορθοδοξία είναι η ισχυρή ιδεολογία αυτού του τόπου. Όταν τα λεωφορεία περνούν από εκκλησία κάποιοι επιβάτες σταυροκοπιούνται. Οι νέοι προτιμούν στη συντριπτική πλειονότητα την κουλούρα, τον παπά και τον κουμπάρο. Τα αβάπτιστα παιδιά είναι δαχτυλοδεικτούμενα. Σε κάθε εγκαίνια ραίνει βασιλικός και αγιάζει θυμιατό.
Ο μέσος Έλληνας κάνει τάματα, ανάβει κεράκια, έχει κάποιο εικόνισμα. Και όμως, η εμπιστοσύνη του κλονίστηκε, τόσο κακή εντύπωση έκαναν οι Παντελεήμονες, οι Γιοσάκηδες, οι Βαβύληδες. Για λίγους μήνες πιστέψαμε ότι έφθασε και εδώ η λάμψη του Διαφωτισμού, αλλά πολύ γρήγορα η επικαιρότητα απέσυρε το ζήτημα και επιστρέψαμε στις δοξασίες του κρυφού σχολειού.
Η απόφαση της Ιεράς Συνόδου να θέσει στο αρχείο το ζήτημα Παντελεήμονος τού ανοίγει τον δρόμο της επιστροφής στον θρόνο. Αν καταλάβαμε καλά, όταν με το καλό βγει από τη φυλακή, ο καταδικασμένος για κλοπή, θα μπορεί απρόσκοπτα να συνεχίσει τη λαμπρή καριέρα του, να απειλεί ηγουμένες να του δώσουν λεφτά για το προσωπικό κομπόδεμα, να μπερδεύεται με εργολάβους και να προκαλεί με την προσωπική του ζωή (κυρίως επειδή άλλα διδάσκει και άλλα κάνει).
Η Ιερά Σύνοδος, σε αντίθεση με τον κ. Ιερώνυμο, νιώθει μεγάλη αυτοπεποίθηση. Θεωρεί σωστό να προκαλέσει το κοινό αίσθημα, κρίνοντας αθώο στο οικείο δικαστήριο τον Μητροπολίτη που καταδικάστηκε από το Εφετείο. Η Ιερά Σύνοδος (τουλάχιστον εκείνοι οι επτά που πλειοψήφησαν έναντι των πέντε που είχαν αντίθετη γνώμη) θεωρούν βέβαιο το συγχωροχάρτι των πιστών. Διότι, παρά την πρόσκαιρη δυσανεξία στην Εκκλησία, οι θεσμικές αλλαγές δεν υπάρχουν στον ορίζοντα.
